[b]Botswana Başkent Gaborone Nüfus 1.359.000 Yüzölçümü 224.607 km2 Komşuları Kuzeyde ve Batıda Namibya, Güneyde Güney Afrika, Kuzeydoğuda Zimbabwe Önemli Şehirleri Gaborone, Serowe, Manna Din %50 yerel inançlar, %50 Hristiyan Dil İngilizce, Setswana Yönetim Biçimi Parlamenter Cumhuriyet Tarih: Bölgeye ilk yerleşen "bushmen"ler idi. Bantus'lar zamanında bölge, 1886 yılında Bechvanaland adıyla İngiliz himayesine girdi ve bu statüsü, güneyden ve güneybatıdan yöneltilen Boer ve Alman işgallerini durdurdu. Ülke 30 Eylül 1966'da bağımsızlığını kazandı ve ismi Botswana olarak değiştirildi. Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ve madencilik (elmas, bakır, nikel…) ülke ekonomisinin büyümesine katkıda bulunmaktadır. ________________________________________ Brezilya (Brazil) Başkent Brasilia Nüfus 158.739.000 Yüzölçümü 3.286.470 km2 Komşuları Kuzey'de Fransız Guyana'sı, Surinam, Guyana ve Venezuella, Batı'da Kolombiya, Peru, Bolivya, Paraguay ve Arjantin; Güneyde Uruguay Önemli Şehirleri Sao Paulo, Rio de Janerio, Brasilia, Salvador Din %90 Katolik Dil Portekizce, İspanyolca, Fransızca, İngilizce Yönetim Biçimi Federal Cumhuriyet Siyasi Partiler Brezilya Demokratik Hareket Partisi Tarih: Pedro Alveres Cahrali'n-Portekizli bir gemicidir. 1500'de Brezilya'ya gelen ilk Avrupalı olduğu bilinir. Ülke o zaman çeşitli Kızılderili kabileleri tarafından mesken tutulmuştur. Bu kabilelerin çok az bir kısmı günümüze kadar gelmiştir ve Amazon bölgelerinde yoğunluk kazanırlar. Daha sonraki yüzyıllarda Portekizli koloniciler beraberinde çok sayıda Afrika kölesini getirerek ülkenin içlerine doğru ilerlediler. Kölelik 1888'e kadar devam etti. Napolyo'nun ordusundan kaçan Portekiz kralı 1808 yılında Brezilya'ya gelip, hükümet koltuğuna oturdu. Ülke bu tarihte, 6. Dom Joavo başkanlığında, bir krallık haline geldi. Portekiz'e dönmesinin ardından oğlu Pedro 7 Eylül 1822'de Brezilya'nın bağımsızlığını ilan etti ve imparator ilan edildi. 2.İmparator olan 2. Dom Pedro 1889'da tahttan indirildi ve Brezilya Birleşik Devletleri ismi altında bir cumhuriyet ilan edildi. 1967'de ülkenin ismi Brezilya Federal Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Askeri bir cunta 1930'da iktidarı ele geçirdi, cuntanın başında Getulio Nargas vardı. Bu yönetim 1945'te ordu tarafından devrilinceye kadar sürdü. 1945-64 yılları arasında demokratik rejime geçiş yapıldı, bu zaman diliminde başkent Rio'da Janero'dan Brezilyaya taşındı. 1964 yılında devlet başkanı Joao Belchoir Margues Goulart ülkedeki enflasyonu daha da tırmandıran bir takım ekonomi politikaları yerleştirmeye çalıştı fakat ordunun bir isyanıyla görevden uzaklaştırıldı. Daha sonraki 5 başkan da ordudan gelmiştiler. Bunların döneminde ülkede yoğun bir sansür uygulandı, muhalefet bastırıldı ve çok sayıda işkence davası açıldı. 1974 seçimlerinde resmi muhalefet partisi Millet Meclisi'nde daha fazla sandalye kazandı, yoğun biçimde uygulanan sansür biraz olsun yumuşatıldı. 1930'dan beri iş başına gelen hükümetler endüstriyel ve tanımsal büyümeyi, bunun yanında ülkenin iç bölgelerinde gelişmesini amaçlayan politikalar izlediler. Büyük maden yataklarının keşfi, ülkenin büyük kısmında bulunan tarıma elverişli topraklar ve büyük işgücü kapasitesi ile Brezilya 1970'lerde Latin Amerika'nın bir numaralı endüstriyel gücü oldu, tarımsal üretimi yüksek seviyelere ulaştı. Ne var ki, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve enflasyon ciddi ekonomik bunalımlara yol açtı. Brezilya dünyada dış borcu en fazla olan ülkeler arasındadır. 1992 Temmuz'unda ülkenin 44 milyar dolarlık dış borcunun yeniden gözden geçirilmesine karar verildi. 1991'de yapılan nüfus sayımında -50 yılda ilk defa- nüfus artış hızının %2'nin altına düştüğü gözlendi. 1989'da Brezilya, Amazon bölgesi için geniş ölçekli bir çevre programı açıkladı. Bu bir bakıma, Amazon'un ekolojik dengesinin tahribi ile ilgilenen çevrecilere bir yanıt niteliğinde oldu. Brezilya 3-14 Haziran 1992'de düzenlenen yeryüzü zirvesi için gelen 178 delegeye ev sahipliği yaptı. 1985'te demokratik yollarla yapılan başkanlık seçimiyle ülke sivillerin yönetimine geçti. Kasım 1989'da Fernando Collor de Mello devlet başkanı seçildi, de Mello Eylül 1992'de yolsuzlukla suçlandı. Duruşması başlamak üzereyken 29 Kasım'da istifasını verdi. Yerine İtamat Franco başkan olarak göreve başladı. 3 Ekim 1994'te yapılan seçimlerde, eski Dışişleri ve Maliye Bakanı ve aynı zamanda sosyoloji profesörü olan Pernando Hamique Cordono, 1945'ten bu yana gözlenen en büyük çoğunlukla devlet başkanlığına getirildi. ________________________________________ Brunei Başkent Bandor Seri Begawan Nüfus 285.000 Yüzölçümü 2.226 km2 Komşuları Güneybatı'da Sarawak Önemli Şehirleri Bandor Seri Begawan Din %63 Müslüman, %14 Budist, %8 Hristiyan Dil Malay, İngilizce, Çince Yönetim Biçimi Bağımsız Sultanlık Tarih: Brunei sultanlığı 16. Yüzyılın ilk dönemlerinde, Sulu adalarının bir kısmı ve Filipinlilerin yanısıra Borneo adasının tümü üzerinde hakimiyeti olan güçlü bir devletti. 1988 yılında bir andlaşma ile Büyük Britanya'nın himayesine girdi. Brunei 1 Ocak 1984'te tam bağımsız bir devlet oldu. 1987'de Brunei Sultanı Nikaragualı kontragerillalara 10 milyon dolar bağışladı. ________________________________________ Bulgaristan (Bulgaria) Başkent Sofya Nüfus 8.800.000 Yüzölçümü 42.885 km2 Komşuları Kuzeyde Romanya, Batıda Yugoslavya, Makedonya, Güneyde Yunanistan ve Türkiye Önemli Şehirleri Sofya, Plovdiv, Varna Din %85 Bulgar Ortodoksu, %13 Müslüman Dil Bulgarca Yönetim Biçimi Cumhuriyet Siyasi Partiler Bulgaristan Sosyalist Partisi, Bulgar-Halk Çiftçi Birliği, Hak ve Özgürlükler Partisi, Demokratik Güçler Birliği Tarih: Bulgaristan'a ilk yerleşenler 6. Yy. da Slavlar oldular. Türk Bulgarları 7. yy.'da geldiler. Slavlarla karışarak 9. yy.da Hıristiyan oldular, 10. Ve 12. yy.larda güçlü imparatorluklar kurdular. Ülke 1396'da Osmanlılar tarafından ele geçirildi ve 500 yıllık Osmanlı egemenliğine sahne oldular. 1876'da meydana gelen bir ayaklanma 1908'de bağımsız krallık olunmasına yol açtı. Bulgaristan I. Balkan savaşından topraklarını genişletmesine rağmen, Almanya'nın yer aldığı I. Dünya Savaşında Ege Sahil Şeridini kaybetti. II. Dünya savaşında Mihver'e katıldı fakat 1944'de bu ittifaktan çekildi. Komünistler Sovyet desteğiyle iktidarı ele geçirdiler. 8 Eylül 1946'da monarşi lağvedildi. 10 Kasım 1989'da 35 yıldır iktidarda olan, Komünist parti lideri ve devlet başkanı Todar Jivkov istifa etti. Ocak 1990'da tutuklanan Jivkov, Eylül 1992'de yolsuzluktan ve görevi kötüye kullanmaktan suçlu bulundu. Burma bkz. Myanmar ________________________________________ Brundi (Brundi) Başkent Bjumbura Nüfus 5.451.000 Yüzölçümü 27.834 km2 Komşuları Kuzey'de Ruanda, Doğuda Tanzanya, Batıda ve Güneyde Zaire Önemli Şehirleri Bjumbura, Kitega Din Hıristiyan %85.5, Kabile dinleri %13.5, Müslüman %0.9 Dil Burundi dili, Fransızca (resmi) Yönetim Biçimi Askeri Yönetim Tarih: Orta Afrika'da bağımsız bir ülkedir. Almanya bölgeyi 1879'da yönetmeye başladı. Ancak Belçika Birlikleri Birinci Dünya Savaşı sırasında burasını işgal ettiler ve 1919'da Belçika MC tarafından Ruanda-Urundi'yi yönetmekle görevlendirildi. Ruanda-Urundi'nin 1962'de ikiye ayrılmasıyla Belçika'nın egemenliği sona erdi. Ruanda Cumhuriyet, Burundi ise Monarşiyle yönetilmeye başlandı. 1966'da Tutsi subayları Tutsi Kralı'nı devirdi ve bir Cumhuriyet kurdular. Hutular ve Tutsiler arasında savaş şiddetlendi. 1970'lerin başlarında Cumhurbaşkanı Micombera yönetimi Hutuları suçladı. Kısa aralıklarla binlerce Hutu öldürüldü. Sağ kalanlar komşu ülkelere sığındılar. ________________________________________ Burkina Faso Başkent Ovagadovgov Nüfus 10.135.000 Yüzölçümü 105.946 km2 Komşuları Kuzeybatı'da Mali, Kuzeydoğu'da Nijer, Güneyde Benin, Togo, Gana, Cate d'Ivoire. Önemli Şehirleri Ovogadougov, Bobodiovlasso Din %65 yerel inançlar, %25 Müslüman, %10 Hıristiyan Dil Fransızca, kabile dilleri Yönetim Biçimi Askeri Yönetim Tarih: Mossi kabilesi bölgeye 11. İle 13. Yüzyıllar arasında girdi. Krallıkları, Mali ve Sanahai imparatorlukları tarafından bozguna uğratılana kadar yönetimde kaldı. Fransız hakimiyeti 1896'da başladı, fakat Yukan Volfa (4 Ağustos 1984'te Burkina Faso olarak ismi değiştirildi). 1947 yılına kadar ayrı bir bölge olarak görülmedi. Tambağımsızlık 5 Ağustos 1960'ta kazanıldı ve Fransa yanlısı bir hükümet seçildi. Ordu 1980'de yönetimi ele geçirdi. 1987'deki darbe bugünkü rejimin temellerini attı. 1990'larda da sınırlı demokrasiyi ülkeye getirdi. Bugün, yüzbinlerce çiftçi Löte d'Ivoire ve Gana'ya göçetmektedirler. Ülke, yoğun biçimde dış yardıma bağımlı durumdadır. ________________________________________ Birleşik Krallık (United Kingdom) Başkent Londra Nüfus 56.7 milyon Yüzölçümü 244.100 km2 Komşuları Batıda Atlas Okyanusu, İrlanda Denizi, İrlanda Cumhuriyeti, Kuzeyde ve Doğuda Kuzey Denizi, Güneyde Manş Denizi Önemli Şehirleri Birmingham, Glasgow Leeds, Sheffield, Liverpool, Brondford Manchester, Edinburg, Bristol, Coventry, Belfast, Nottingham, Leicester Din Anglikan %57, Katolik %13, Presbiteryen %7, Metodist %4, diğer %19 Dil İngilizce Yönetim Biçimi Çok Partili Meşruti Monarşi Siyasal Partiler Muhafazakar Parti, İşçi Partisi, Liberal Parti, Sosyal Demokrat Parti, Büyük Britanya Komünist Partisi, İskoç Ulusal Partisi, Galler Milliyetçi Partisi, Ülster Birleşikleri Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi Tarih: II. Dünya Savaşı'na kadar Avrupa'nın ve dünyanın başat gücü olan ülke savaş sonrası yeni bir rol edinmiş, gerek üçüncü dünyadaki ulusçu hareketin etkisiyle, gerekse uluslararası baskıların artmasıyla denizaşırı sömürgelerine bağımsızlıklarını vererek dünyadaki öncü rolünü kaybetmiştir. 1956 Süveyş Krizi'nden sonra Birleşik Krallığın etkisini yitirdiği iyice ortaya çıktı. Bunun İngiliz Uluslar Topluluğu'na yansıması 1970'li yıllarda olmuş, bu yıllardan sonra, topluluk bağımsız üyelerin biraraya geldiği serbest bir birlik halini almıştır. Avrupa bünyesinde oluşturulan örgütlenme hareketlerinin de içinde olan Birleşik Krallık NATO'ya üyeliğinden başka 1973'te de AT'ye dahil olmuştur. Dünya Savaşı'ndan sonra Clemat Attlee'nin liderliğindeki İşçi Partisinin iktidarına rağmen 1951 yılında savaş sırasında başbakanlık yapan Sir Winston Churchill'in oluşturduğu muhafazakarların yönetimine geçerek 13 yıl böyle kalmıştır. 1979 yılına kadar İşçi Partisi ve Muhafazakar Parti arasında el değiştiren iktidar o tarihten 1990'a kadar Margaret Thatcher'in liderliğindeki muhafazakarların elinde bulunmuştur. Thatcher'in 1990'da istifasıyla boşalan muhafazakar parti liderliği ve başbakanlığa Jon Major seçilmiştir. Birleşik Krallık yönetiminin ülke içindeki en önemli sorunları genel olarak ekonomik nedenlerle dayanmakla beraber Kuzey İrlanda'nın statüsü ve IRA militanlarının yarattıkları terör olayları da yönetimi zor durumda bırakmıştır. Uluslararası alanda en önemli sorun 1982 yılında yaşanan Falkland Krizi olmuş Arjantin Birleşik Krallık yönetiminin başarılı bir sınav verdiği bu olaylar Arjantin'in yenilgisi ile sona ermiş, hemen yapılan genel seçimler sonrasında da Thatcher liderliğindeki Muhafazakarlar iktidarlarını iyice sağlamlaştırmışlardır. Güney Afrika ile geleneksel bağlarına karşın bu ülkede sürdürülmekte olan "apartheid" politikasıyla çeşitli ekonomik yaptırımlar uygulamakta olan Birleşik Krallık yönetimi, 1990'da Nelson Mandela'nın serbest bırakılması üzerine uyguladığı yaptırımlara son verdiği gibi Güney Afrika'ya yatırım yasağını da kaldırılmıştır.[/b]
|