Alm. Kreuzfahrer (m.pl.) hist, Fr. Les croisés (m.pl.), İng. Crusaders.
Haçlılar, Hıristiyanlar.
İslâm memleketlerine hücum edip, yakıp yıkan, insanları öldüren mutaassıp Hıristiyan milletler topluluğu. Kudüs’ü Müslümanların elinden almak, İslâm devletlerinin gücünü kırmak ve ortadan kaldırmak için, papaların teşvikiyle Avrupa hükümdârları ve derebeylerin komutasında toplanan, ordudan ziyâde, çapulcular grubuna “ehl-i salîb” dendiği gibi, Haçlı ordusu da denirdi. Bunlar elbiselerine kırmızı haç diktikleri ve hilâle karşı haçın zaferini kazanmak için hareket ettiklerinden “haç sâhibi, haç taşıyan” mânâsında bu ad verilmiştir. (Bkz. Haçlı Seferleri)
Ehl-i salîb hareketleri Osmanlıların kuruluşundan iki yüz sene kadar önce başladı ve sekiz Haçlı seferi yapıldı. O zamandan beri haçın hilâle açtığı harp, zamanla başka şekillerle devâm edegeldi. Bu kini hiç söndürmeyen ve teknikte ilerleyen Haçlılar, ehl-i salîb kinini taşıdıklarından bir türlü medenîleşememişlerdir.
Ehl-i Sâlîb'in, seferler sırasında tüm Anadolu'da vahşet sahnesi bırakmasına rağmen, müslümanlar onlara karşı merhametli olmuştur. Bu yüzden birçok "Haçlı askeri" seferlerde müslüman olmuştur. Birinci Haçlı seferini düzenleyen keşiş Pierr L'Erminete'nin hıristiyan hacılarına zulmedildiği yalanını söylemesi üzerine Papa II. Urbain 488/1095 yılında Fransa'nın Clermont şehrinde din adamları ve komutanları toplamış Hristiyanları Kudüs'ü "kâfirlerden" kurtarmaya çağırmış, yüzbinlerce hristiyan ehl-i sâlîb bu emre uymuştur. Papa, her gönüllünün sağl kolu üzerine bir haç asmış ve böylece haç, savaşların sembolü olmuştur. Bütün derebeylik Avrupa'sı bu "kutsal savaş" çağrısıyla birleşmiştir. Batı Avrupa'da da Islam Hristiyanlık çatışması, Ispanya'da devam etmiştir.
Birinci haçlı seferinde ehl-i sâlîb, ayaktakımı çapulculardan oluşan yüzbinlerce inananın zalımce saldırısı ile Kudüs'ü istilâ etmiş, şehirde katliâm yapmışlar ve Kudüs Krallığı'nı kurmuşlardır. Haçlı teşkılatı, Saint Şövalyeleri'nin ortaya çıkışı da bu sırada olmuştur. Ikinci savaşta müslümanlar galip gelmişler, üçüncüsünde Filistin'in batısını Selahaddin Eyyûbî kurtarmış, dördüncü seferde haçlılar kutsal savaşı amacından saptırarak dünya çıkarları için yapmışlar, hattâ Kudüs'ü bırakıp Kostantiniyye ve Mısır'a yönelmişlerdir.
Haçlı seferlerinin dünya tarihinde önemli sonuçları olmuştur. Bunlardan, Islâm-Hristiyanlık ilişkileri ile ilgili olanların başında her iki medeniyetin birbirine kültür alış-verişine vesile olması gelir. Avrupa'ya müslüman dünya yoluyla birçok mal gittiği gibi, Kur'an-ı, Kerîm Latince'ye tercüme edilmiş. Avrupalılar dünyaya açılmış, kilise ve Papalık, derebeylik kurumunda, iktisâdi düzende değişim meydana gelmiştir.
|
0 Yanıt
1667 Gösterim