Alm. Ertranken (n.), Fr. Noyade (f.), İng. Drowining.
Su veya başka bir sıvının akciğerlere giderek kişinin nefes almasını önlemesi. Normal bir erişkin kişi 5 dakikadan fazla su altında kaldıysa hayata döndürülemez. Buna rağmen bazan 15 dakika su altında kalanlardan dahi hayatta kalanlar olmuştur.
Boğulmakta olana yardım edenlerin çok dikkatli olmaları gerekir. Çünkü boğulan şahıs o anda büyük bir korku ve panik hali içindedir. Mümkünse bir ip atılmalı veya ucuna yapışabileceği uzun bir cisimle yardım etmelidir. Kurtaracak olan kimse su içinde ise, boğulanı arkasından alarak yüzmeli, bu arada onun kafasını devamlı su üstünde tutmaya çalışmalıdır.
Kıyıya çıkarılır çıkarılmaz boğulanın elbiseleri çıkarılmalı, ağzında yabancı madde olmamasına dikkat ederek, yüzükoyun yatırılmalıdır. Yuttuğu suyu geri çıkarmaya uğraşarak akciğerlere solunum için hava sahası açılmalıdır. Başını kolunun üzerine yatırılmış ve bir tarafa dönük vaziyette muhafaza etmelidir. Bundan sonra hiç vakit geçirmeden sun'i solunuma başlamalıdır. Sun'i solunuma, kişinin nefes alış verişi düzenli hale gelinceye kadar devam etmelidir. Şahsın şuuru geriye döner dönmez, kan dolaşımını normale getirmek için çalışılır. Kişiyi kuru battaniyelere sarıp, sıcak su şişelerini etrafına koyarak ve kol-bacak gibi organlarına masaj yaparak kan dolaşımını normale döndürmek mümkündür. Bu safhada kahve ve çay, uyarıcı olarak faydalıdır. Şuuru açılan ve normale dönmüş gibi gözüken kişi asla yalnız bırakılmamalı ve yürümesine izin verilmemelidir. Birkaç saat boyunca devamlı olarak hareketleri takip edilmelidir. Nefes almasının durması halinde tekrar sun'i solunuma başlanmalıdır. Bütün bu işlemlerin bir doktorun veya sağlık bilgisi olan bir kişinin gözetiminde yapılması muhakkak ki daha iyidir.
[b]Solunum Yolu Tıkanıklıkları[/b]
Solunum yolunun, solunumu gerçekleştirmesi için gerekli havanın geçmesine engel olacak şekilde tıkanmasıdır. İki türlü tıkanma vardır:
Kısmi tıkanma: Az da olsa, bir miktar hava geçişinin olduğu duruma kısmi tıkanma denir.
Kısmi tıkanma durumunda; kişi öksürür, nefes alabilir, konuşabilir. İlk yardım olarak, kişiye dokunulmaz ve öksürmeye teşvik edilir.
Tam tıkanma: Hava girişinin tamamen engellendiği duruma tam tıkanma denir.
Tam tıkanma durumunda; kişi nefes alamaz, acı çeker gibi ellerini boynuna götürür, konuşamaz, rengi morarmıştır. İlk olarak hastanın bilinci kontrol edilir, Heimlich Manevrası yapılır. Yetişkin ve Çocuklarda Heimlich Manevrası;
Hastaya ayaktayken ya da oturur durumda arkadan sarılarak gövdesi kavranır.
Bir el yumruk yapılarak, başparmak çıkıntısı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yerleştirilir. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır.
Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır.
Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanılır.
Kişi eğer bayılıp bilincini kaybederse, boynu hemen hiperekstansiyon pozisyonuna getirilir ve 112 Acil servis aranır.
Bak Dinle Hisset yöntemiyle kişinin solunum ve dolaşım sistemi kontrol edilir. Kişinin bayılma nedeni tıkanıklık nedeniyle kesilen solunum ise erken müdahale ile kalp çalışmaya başlar.
Kurtarıcı kazazedeye ilk olarak nefes vermeden önce eliyle kazazedenin boğazını kontrol eder. Yabancı maddeye ulaşılmaya çalışılır, eğer ulaşılamıyorsa iki adet kurtarıcı nefes verilir ve hemen kazazedenin karın kısmına inilerek göbek deliğinin iki parmak üzerine eller üst üste yumruk yapılarak konulur. Diyafram yukarı doğru ittirilir.
Her beş basınç sonrası ağız kontrol edilir ve cisime ulaşılmaya çalışılır, eğer ulaşılamadıysa iki adet nefes verilir ve ardından tekrar karına basınç yapılır.
Aynı prosedür çocuklarda da uygulanır.
Bebeklerdeyse durum farklıdır. Bebek kol üzerinde sırt üstü çevrilir, iki kürek kemiğinin arasına üç defa vurulur, sonra ağız kontrolü yapılır ve ağız boşluğundaki hava bebeğin ağzına doğru verilir. Burada eğer bebeğin kalbi duracak olursa işaret, orta ve yüzük parmakları birleştirilip bebeğin göğüs kafesine baskı yapılarak kalp masajı uygulanır.
Bu söylenen işlemler kişi kendine gelene kadar, kişinin boğazındaki yabancı madde çıkana kadar ya da sağlık ekipleri gelene kadar devam eder.
[b]Bilinç kaybında ilk yardım[/b]
Bilinç kaybı, çok sık karşılaşılan bir durumdur. Nedenleri: açlık, tansiyon, aşırı stres, herhangi bir ilacın yan etkisi, beyinsel bozukluklar vb...
Bilinç kaybı olan bir kişiye önce "Nasılsın?" vb sorularla sözel ve omuzlarından nazikçe sarsarak fiziksel olarak bilinç kontrolü yapılır. Yanıt vermiyorsa ÖNCE 112 Aranarak Acil servis ekiplerine haber verilir. SONRA Havayolu (A) açılması için pozisyon verilir ve solunumu (B) Bak, Dinle, Hisset yöntemiyle kontrol edilir. Solunumu olmayan hastaya Temel Yaşam Desteği başlatılır. Yardımcı biliyorsa nabız kontrolü yapar.
Kişinin solunum ve dolaşımı yerinde fakat bilinci kapalıysa solunum ve dolaşımın rahat sürdürülebileceği yan yatırma pozisyonuna alınır profesyonel ekiplerin gelmesi beklenir.
Yarı baygın bir kişiyse yine 112 Acil servis aranır ve kişi iyileşme pozisyonuna alınır profesyonel ekiplerin gelmesi beklenir.
Kişi kendine gelene kadar veya 112 Acil servis ekipleri gelene kadar başından ayrılınmamalıdır. Kişiyle konuşurken ulaşılabilecek bir yakınının ev ya da cep telefonunun numarası alınmaya çalışılır.
Bilinç kaybı geçiren kişiye bilinci tamamen yerine gelinceye herhangi bir sıvı ya da katı gıda ağız yoluyla verilmez.
[b]Bayılmalarda ilk yardım[/b]
Etraftaki meraklılar uzaklaştırılır,
Hasta ya da yaralı sırt üstü yatırılır ve ayakları 30 cm yukarı kaldırılır (Şok pozisyonu).
Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve korunur,
Sıkan giysiler gevşetilir,
Kusma varsa yan pozisyonda tutulur,
[b]Bilincin kapalı olması durumunda ilk yardım[/b]
Olay yeri güvenliği sağlanır,
Solunum yolu açıklığı sağlanır,
Hasta ya da yaralının solunumu değerlendirilir
Koma pozisyonu verilir,
Tıbbi yardım istenir (112)
Sağlık ekipleri gelene kadar hasta ya da yaralının her 2-3 dk bir solunumu kontrol edilir.
[b]Şok durumunda ilk yardım[/b]
Hasta ya da yaralının endişe ve korkuları giderilir.
Mümkün olduğunca temiz hava soluması sağlanır.
Hava yolunun açıklığı sağlanır.
Kanama varsa hemen durdurulur.
Şok pozisyonu verilir.
Hasta ya da yaralı sıcak tutulur.
Gereksiz yere hasta ya da yaralı hareket ettirilmez.
Tıbbi yardım istenir (112)
|
0 Yanıt
1797 Gösterim