1)Edebiyat ve Toplum Edebiyat,insan ve toplum yaşantısından doğan bütün olay,duygu,düşünce,ve hayallerin söz ve yazı ile güzel ve etkibir biçimde anlatılması sanattır.
Edebiyat dolayısıyla da edebi eser insanı anlatır.*İnsanlar toplumu meydana getirir.*Edebiyat içinde bulunduğu toplumun sosyal ve siyasi yapısından etkilenir.*
2)Edebi Metin:Toplumun sosyal,siyasi ve tarihi şartlarından yararlanarak meydanagelen bir sanat eseridir.
3)Kurmaca Metin:Gerçeğin yazarın hayal dünyasında yeniden şekillenmesiyle ortaya çıkar."Yazar"için de bulunduğu toplumun sosyal sosyal ,siyasi ve tarihi şartlarından belirli ölçülerdeetkilenerek eserini meydana getirir.
TANZİMAT DÖNEMİ-Gerileme-III.Ahmet III.Selim II.Mahmut Mutlakiyet ›Meşrukiyete
1.Dönem Tanzimat Edebiyatı(1860-1876)*:Birinci dönem sanatçıları "Toplum için sanat anlayışını benimsemiş.
*:Vatan,millet,özgürlük,hak,uygarlık,adalet,eşitlik,gibi kavramlar edebiyatımıza"Tanzimatla girmiştir."
*:Tanzimat döneminde gelişmiş ilk yerel gazete"Tercüman-ı Ahval Şinasi ve Agah Efendi tarafından1860'da çıkartılmıştır.*Tanzimat Edebiyatı 1860'da başlamıştır.
*İlk tiyatro eseri,Şinasi'nin "Şair Evlenmesi"adlı komedisidir.
*Şinasi,Ziya Paşa,Namık Kemal,Ahmet Mithat Efendi,Birinci dönem tanzimat edebiyatının önemli temsilcileridir.
2.Dönem (1878-1895)
*1878'de "Meclis-i Mebusan"kapatılmış ve Meşrutiyete son verilmiştir.İkinci dönem sanatçıları bireysel konulara yönelmiş ve "Sanat sanat içindir"anlayışını benimsemişlerdir.
*Dilde sadeceleşme çabaları bırakılmış ve dil ağırlaştırılmıştır.Toplumsal temalar tercih edilmiştir.
*Özellikle roman türünde önemli gelişmeler olmuş,"Romantizim edebiyat akımından "Realizim"edebiyat akımana geçilmiştir.
*Recaizade Mahmut Ekrem'in "Araba Sevdası"adlı romanı edebiyatımızdaki ilk "Realist" romandır
*Abdülhak Hamit ,Recaizade Mahmut Ekrem,Sami Paşazade Sezai Tanzimat Edebiyatının ikinci dönemin önemli temsilcileridir.(1877-1878 Osmanlı - Rus)30 yıl istibalat
2-Öğretici Metinler*"Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi" Şinasiye aittir.Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi Türk Edebiyatının ilk "Makele" Örneğidir.
*Şinasi edebiyatımızda makale türünde kaleme yazı alan ilk kişidir.
-ŞİNASİNİN İLKLERİ-*İlk tiyatro eseri Şinasi'ye aittir."ŞAİR EVLENMESİ"*İlk makale Şinasiye aittir."Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi"*Noktalama işaretlerini ilk "ŞİNASİ" kullanıyor.
*MUALLİM-NACİ**Doğu ve batı kültürlerin etkisiyle eski tarzda şiirler yazmış ve bazı fransız sanat çıkrından çeviriler yapmıştır.*Recaizade Mahmut Ekrem (yenilikçi-tartışma) -Muallim Naci(Gelenekçi)*Zemzeme --------------- --------------- Demdeme
*Muallim Nacinin Eserleri**Ateş pare;Şerare;Firuzan;Demdeme;Sözlük(Lugati Naci)
Yusuf Kamil Paşa ›Fenelon›Telemak;ilk yerli romanımız olan Tauşşuk-i Talat ve Fitnat"Şemseddin Sami" aittir.
*Türk Edebiyatında İlkler.**İlk Resmi Gazetemiz:Takvim-i Vakayi*İlk Yarı Resmi Gazete:Ceride-iHavadis*İlk Özel Gazete:Tercümanı-Ahval (Gazeteyi Çıkaranlar Şinasi ve Agah Efendi)*İlk Mizahi Gazete:Diyojen(Çıkaran:Teador Kasap)*İlk Makale Tercumanı Ahval Mukaddimesi:Yazarı:Şinasi*İlk Yazılan Tiyatro:Şair Evlenmesi:Yazarı:Şinasi*İlk Oynanan Tiyatromuz:Vatan Yahut Silitsre:Yazarı:Namık Kemal*İlk Atasözü Derlemesi:Durub-u Emsali Osmaniye*İlk Edebi Roman:İntibah:Yazarı:Namık Kemal *İlk Tarihi Romanımız:Cezmi:Yazarı:Namık Kemal
*****NAMIK KEMAL******
Tanzimat dönemi şair ve yazarlarındandır *Tasvir-i Efkar gazetesini çıkardı*Ziya Paşa ile birlikte Hürriyet Gazetesini çıkardı.*Vatan Yahut Slitstre adlı Oyununun oynanmasından sonra "Magasoya sürüldü".*Namık Kemal Vatan Şairi olarak bilinir.
******NAMIK KEMALİN ESERLERİ*******
Tiyatro(Vatan Yahut Slitsresi,Zavallı Çocuk,Akif Bey,Gülnihal,Celalettin Harzem Şah ve Karabela)*Roman(İntibah,Cezmi-Edebiyatımızda ilk Tarihi Romandır.*Eleştiri(Tahrib-i Harubat,Takip,Renan Müdafenamesi)*Tarih(Osmanlı Tarihi vb....
******ZİYA PAŞA*******
*Ziya paşanın tanınmış eserinin adı"Terk-i Bend.*Terk-i Bend gazel Tarzında uyaklanmış,5-10 bendden meydana gelir.*Bendlerin her birine "Terkiphane"*Bendleri bağlayan beyitlere"vaasta" denir..
****ZİYA PAŞA******Ziya paşa -şiir,makale, hiciv,mizah,antoloji, ve edebiyat tarihi alanlarında eser verdi.*Gazel,kaside ve terkibibend gibi klasik nazım biçimleri içinde yeni düşünceleri savundu.*not:Ziya Paşanın Eseri yoktur.//ESER:Eş'ar-ı Ziya(Külliyat-ı Ziya paşa)/Zafername:(antoloji);Harabat(Çeviri);J.J-ruso'dan Emile
********ABDÜLHAK HAMİT TARHAN *********
Makber:Makberin herbiri sekizer dizeden oluşan bendlerden oluşur.*295 bendden oluşur.*Makberde şair ölüm karşısındaki duygu ve düşüncelerini acı ve feryadlarını dile getirmiştir.
*ABDÜLHAK HAMİT TARHAN**
Tanzimat dönemi şairlerindendir.*Şiir ve Tiyatro alanlarında eserler verdi.*Türk şiirin geleneklerinden kurtularak batılı bir kimlik kazandırdı.*Şiirin Ufuklarını açtı *Şiirde aşkı,doğa,ölüm,yurt ve ulus sevgisi,sevinç ve feryat konularını işledi*Tiyatrolarında konularını ;Asur ,arak,türk moğol,osmanlı tarihinden aldı
*** Hapis İNTİBAH ›ilk edebi Roman (Namık Kemal)
Ali bey AŞIK Mahpeyker -(mahpeykeri öldürür) (Mahpeyker ) (Kötü Kadın) ( dilaşupu öldürür ) | Dilaşup
İntibah:İntibah İlk edebi romandır .Romantizim Etkisinde Kılınarak Yazılmıştır.*Şiirler tamamen hayal ürünüdür.*Ağır ve süslü bir dil kullanılmasına karşı konuşmalar sadedir.*Namık Kemal Bu eseri magosa zindanında yazmıştır.
*****ROMANTİZİM *******
Klasizim: Akıl-Sağ duyu Romantizim:Duygu-Haller
*Romantizim akımının öncüsü Fransız "Victor Hugo"------------------------------------
****SERGÜZEŞT*****
(Sami Paşazade Sezai)Dilber ------ AŞK-------Celal
*Sergüzeşt'te Edebiyatımızda "Romantizmden" "Realizime" geçişin izleri görülür.*Eserin konusu gerçek hayattan alınmıştır.
*****SAMİ PAŞAZADE SEZAİ******
Tanzimat dönemi yazarlarımızdandır.*Edebiyatımızda roman ve hikaye türünde eserler verdi*Eserlerinde romantizimden realizme geçiş görülür.*Eserleri:Küçük Şeyler .Sergüseşt. (NOT:Küçük şeyler eseri hikayedir)
*Notlar:Araba sevdası ilk "realist" romandır.*Ziya paşanın "tiyatro"eseri yoktur.*ilk yazılan tiyatro "şair evlenmesi"(Namık Kemal)*ilk sahnelenen "vatan yahut silitsresi:(Namık Kemal)
|
0 Yanıt
1430 Gösterim