Konu: AÖL (Açık Öğretim Lisesi) Ders Notları-Coğrafya 5

[D®agon]

EKOSİSTEM • Çok farklı büyüklüklerde olabilir • Sürekli gelişim içinde olan birimlerdir. • Canlı ve cansız sistem ekosistemlerin parçasıdır. Bir yerleşme birimi şehirleşme özellikleri kazandıkça • Nufusunun atması • Alt yapı hizmetlerinin gelişmesi • Ekonomik faaliyetlerinin çeşitlenmesi Bir akarsuyun hidroelektrik potansiyelinin fazla olmasındaki etkiler • Akarsuyun uzunluğu • Debi ( akım) yüksekliğinin • Uygun yerşekillerinin • Toprak yapısı: Bir akarsuyun akım miktarı (debi) belirleyen en önemli faktördür. Türkiyenin hidroelektrik potansiyelinin olmasındaki etkileri • Türkiye ortalama yükseltinin fazla olması • Akarsu akım (debi) miktarının yüksel olması • Akarsuların dar ve derin vadilerden akması İklimin etkili olduğu yerler • Tarım bitkilerinin çeşitliliğinde • Türistlik faaliyetlerde • Sanayi faaliyetlerde Azot : Atmosferin birleşiminde %78 oranında bulunan ve canlılar için önemli olup topraktaki verimi büyük ölçüde etkileyen madde. Nüklüer Enerji : Uranyum ve toryum gibi radyoaktif minerallerinin atomlarının parçalanmasıyla açığa çıkan enerjiye denir. 2006 yılı verilerine göre Türkiyede elektrik enerjsi üretiminde en büyük pay doğal gaz sahiptir. Volkanik anların insan yaşamı için tehlikeli olmasına rağmen toprakları verimli olduğu için yerleşim alanları olarak tercih ediliyor. Türkiye: Avrasya, Arabistan ve Afrika levhaları üzerinde yer alır. İnsan: Canlıların yeryüzüne dağılışını etkileyen biyolojik faktördür. Bitkiler fotosentez yaparken: Karbondioksit tüketir. Tropikal yağmur ormanları: Fil, şempanze, leopar, antilop yayılış gösterir. Dünya üzerinde doğal kaynakların hızlı bir şekilde tüketilmesinde dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artmasının sebebi vardır. Dünya nüfusunun aşırı artmasının ortaya çıkaracağı en önemli sorun: Açlık – kıtlık tehlikesinin büyümesi. Dünya nüfusunun sürekli artması: Dünya genelinde kaynakların her geçen gün artarak daha fazla tüketilmesinin öncelikli sebebidir. Dünyada ilk şehirlerin ortaya çıkmasının nedeni tarımın gelişmesine bağlıdır. Ekonomik faaliyetlerin doğmasına neden olan unsur: İnsan ihtiyaçların çeşitlenip artmasına bağlıdır. Anadolu’da hüküm sürmüş medeniyetler: Hitit, Lidya, Troya İpek böcekçiliği • Anayurdu uzakdoğudur. • Dut ağacının çok olduğu yerlerde yayğındır. • Bursa, Bilecik, Antalya en önemli üretim alanlarıdır. • Son yıllarda üretimi çok azalmıştır. Çukurova: Tarım yapmak için daha elverişlidir. Tahıllar: Arpa, yulaf, çavdar. Linyit: Türkiye’de taş kömürden daha fazla üretilmesine rağmen kalorisi taş kömürüne göre düşük olduğu için demir – çelik sanayinde kullanılmaz. Devlet Planlama Teşkilatı: Ülkemizin sosyal ve ekonomik gelişimini planlamaktır. Biyom: Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran bölgeye denir. Çöller • Canlı türleri bakımından fakir yerlerdir. • Sıcak ve soğuk çöller diye sınıflandırılır. • Ziraat ve hayvancılığın gelişmediği alanlardır. Liman şehrinin gelişmesinde etkili olan faktörler • Elverişli iklim koşulları. • Hinterlandının geniş olması • Ulaşım imkanlarının geniş olması. Orman: Belirli şartlar altında kendini yenileyebilen doğal kaynaktır. Buğday: Türkiye’ de ekim alanı fazladır. Demir • Metal sanayinin temel hammaddesidir. • En önemli rezevler Divriği, Hasançelebi, Hekimhan ve Kayseridedir. • Çıkarılan maddeler Karabük, Ereğli, İskenderun Kırıkkale ve İzmir’deki fabrikalarda işlenir Türkiye arazisi ve kullanım biçimi • Delta ovaları ülkemizin en önemli tarım alanlarıdır. • Turistlik tesisler kıyı kesimlerinde yoğunluk kazanmıştır. • Maden çıkartma ve işleme tesisleri çoğunlukla dağlık – engebeli yerlerdir. Dünya üzerindeki ilk medeniyetlerin doğduğu yerler: Nil Deltası, İndus Vadisi, Mezopotamya Ülkemizde uygulanan ekonomik politikalarının hedefleri • İstihdamı artırmak • İstikrarlı kalkınmayı sağlamak • Dengeli gelir dağılımı oluşturmak İç göç: Türkiye’ de yöreler arasında gelişmişlik bakımının fazla olmasının bir sonucudur. Nüfus artışını kontrol altına almak: Gelişmekte olan ülkelerde uygulanan nüfus politikalarının ortak özelliği. İstanbul ve İzmit çevresi: Türkiye’nin sanayi bölgelerinden biridir. ________________________________________