Konu: Cevabı Mu’tezile Olan Sorular

[Ders Hocası]

1. Mukallidin imanını caiz görmeyen mezhep aşağıdakilerden hangisidir? 2. Kazâ-kader meselelerine bakışta Mâturîdiyye mezhebinin yaklaştığı ekol aşağıdakilerden hangisidir? 3. Aşağıdakilerden hangisi hicri ikinci asırda Hişam b. Abdülmelik zamanında yaşayan Vâsıl b. Ata’nın kurmuş olduğu mezheptir? 4.  İnanç konularında öncelikle aklî bilgilere başvuran ve Ku’an’ı bu bilgilerin ışığında yorumlayan İslâm bilginlerinin oluşturduğu mezhep hangisidir? 5. Hangi mezhebe bağlı bilginler, kader inancına dair metinleri aşırılığa varan bir akılcılıkla yorumlayıp özellikle Allah’ın irade ve yaratma sıfatları açısından faklı bir söylem geliştirmişlerdir. Bu yüzden onlar Müslümanların çoğunluğunu teşkil eden Sünniler tarafından yanlış bir isimlendirmeyle Kaderiyye diye adlandırılmıştır? 6. "İnsan aklının ahlaki değerler hakkındaki bilgisi zorunlu bilgiler grubuna girer." Bahsedilen ahlak anlayışı hangi mezhebe aittir? 7. Emeviler, kendi iktidarlarının temellerini güçlendirmek ve toplumda kendilerine muhalif hareketlerin direncini kırmak için, yapılan her şeyin Allah’ın iradesi ile olduğunu savunmuşlardır. Bu bağlamda iktidara gelmelerinin ilahi irade sonucu olduğunu, toplumdaki buhranların ve yönetimdeki olumsuzlukların kendileriyle bir ilgisinin olmadığını ve her şeyin Allah’ın takdiriyle olduğunu ileri sürmüşlerdir. İşte Emevi iktidarının bu olumsuz yaklaşımları ve insan iradesini yok saymalarına dolayısıyla sorumluluğu üzerlerinden atmalarına karşılık bir grup, bunun Allah’ın adaletine sığmayacağını vurgulayarak bu konudaki görüşlerini şu şekilde ortaya koymuşlardır: Allah, çirkin ve kötü olan şeyleri yaratmaz. İnsan özgür ve sorumlu bir varlıktır, kendi fiillerinin yaratıcısıdır. Eğer insan fiillerinin yaratıcısı Allah olsaydı, adaleti gereği insanı cezalandırmazdı. İnsanın yaptıklarından sorumlu tutulması için tam bir irade ve eylem hürriyetine sahip olması gerekir. Dolayısıyla insanın, özgür bir iradesi vardır ve Allah bu iradeye müdahale etmez. Çünkü insanın iradesine müdahale onun ilahi adaletiyle bağdaşmaz. Bu parçada sözü edilen adalet fikrini bu şekilde ortaya koyan siyasi-itikadi ekol aşağıdakilerden hangisidir? 8.  Sıfatlar konusunda kendisini ehlu't-Tevhîd olarak isimlendirirken, Ehli sünnet âlimleri tarafında da Muattıla (Allah'ın sıfatlarını inkâr edenler) olarak vasıflandırılmış olan itikadi ekol hangisidir? 9.  Bunlara göre Allah'ın en önemli iki sıfatı "birlik" ve "kıdem"dir.  Allah'ın sıfatlarını kabul eder, fakat bu sıfatlara Allah'ın zatının dışında bir varlık hakkı tanımaz. Onlara göre "Allah âlimdir" demek doğru; "Allah ilim sahibidir" demek ise yanlıştır. Temel görüşlerinden bazıları verilen bu itikadi ekol aşağıdakilerden hangisidir? 10. Şefaatı reddeden itikadi ekol hangisidir? 11.  Mü'min, mutlaka Cennete; büyük günah işleyipte tevbe etmeden ölen kimse ise mutlaka Cehenneme gidecektir. Allah'ın adaletinin gereği budur. Görüşü hangi itikadi ekole aittir? 12. el-Menziletü beyne'l-Menzileteyn (İki Yer Arasında Bir Yer): Bu prensip, büyük günah işleyen kimsenin imanla küfür arasında bir yerde, yani fasıklık noktasında bulunacağını ifade eder. Bu görüş, büyük günah işleyeni kâfir sayan Hâricîlerle, mü'min sayan Mürcie mezhepleri arasında mütevassıt bir görüşü temsil etmektedir. bByük günah işleyeni kâfir sayan diğer itikadi ekol hangisidir?