Konu: Ünite 4 – Tefsîrin Doğuşu ve Tedvîni Çözümlü Test I

[Ders Hocası]

1. Kur’ân metnine yönelik tefsîr faaliyeti ilk olarak kim tarafından yapılmıştır? A) Hz. Ebu Bekir B) Hz. Ali C) Hz. Osman D) Hz. Ömer E) Hz. Muhammed (s.a.v.) Çözüm: Kur’ân metnine yönelik tefsîr faaliyeti hiç kuşkusuz, E seçeneğinde de belirtildiği üzere Hz. Peygamber ile başlamıştır. Çünkü Kur’ân ona vahyedilmiş ve Yüce Allah “Ey Peygamber! Sana Rabbinden gönderileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan O’nun yüklediği elçilik görevini (insanlara) ulaştırmamış olursun” (Mâide (5), 67); “Sana Kur’ân’ı gönderdik ki insanlara indirileni onlara açıklayasın” (Nahl (16), 44) âyetlerinde de belirtildiği gibi, Hz. Peygamber’e Kur’ân’ı tefsîr etme görevini vermiştir. 2. İnsan, melek ve cin gibi varlıkların veya bir topluluk ya da kabilenin veyahut bir kelime ve nitelemenin Kur’ân’da açık değil de ism-i işâretler, ism-i mevsuller, zamirler, cins isimleri, belirsiz zaman zarfları ve belirsiz mekân isimleriyle zikredilmesi anlamına gelen kavram nedir? A) Mücmel B) Mübhem C) Mutlak D) Müşkil E) Melâhim Çözüm: A seçeneğindeki Mücmel, kendisinden ne kastedildiği anlaşılamayacak derecede kapalı olan âyet demektir. C seçeneğindeki Mutlak, herhangi bir lafzın anlam yönüyle kayıt altına alınmaması, bir başka kelime ya da niteleme ile belirginleştirilmesi demektir. D seçeneğindeki Müşkil, Kur’ân’ın bazı âyetleri arasında ihtilaf ve tezat gibi görünen hususlar olarak tanımlanmaktadır. E seçeneğindeki Melâhim, Harp Tarihi demektir. Yani soruda açıklaması yapılan kavram B seçeneğindeki Mübhem’dir. 3. “Hz. Peygamber’in Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir kısmını içermektedir” tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini kimdir? A) Süyûtî B) Abdullah b. Mes’ûd C) Abdullah b. Abbâs D) Gazâli E) Şâtıbî Çözüm: Kaynaklardan öğrendiğimize göre Peygamberimizin Kur’ân’a yönelik tefsîri, onun bir kısmını içermektedir tezini ortaya atan ilk İslâm bilgini, D seçeneğinde adı geçen Gazâli’dir. Burada karıştırılmaması gereken bir diğer isim A seçeneğinde adı verilen Süyûtî’dir. Süyûtî, Gazâli’den sonra bu görüşü savunan kişidir. 4. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Kur’ân’ın tamamını tefsîr ettiğini ileri süren ilk İslâm âlimi kimdir? A) Gazâli B) Süyûtî C) Ubey b. Ka’b D) Ebû Musâ el-Eş’arî E) İbn Teymiyye Çözüm: Bazı İslâm âlimleri Peygamberimizin Kur’ân’ın tamamını tefsîr ettiğini ileri sürmektedir. Kaynakların belirttiğine göre söz konusu iddiayı da ilk olarak E seçeneğinde adı geçen İbn Teymiyye dile getirmiş, daha sonra da bazı âlimler onunla bu kanaati paylaşmışlardır. 5. İslam bilginlerine göre Hz. Peygamber’in tefsîri kaç fonksiyon icra etmektedir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 Çözüm: İslâm bilginlerine göre Hz. Peygamber’in tefsîri, B seçeneğinde belirtildiği üzere iki fonksiyon icra etmektedir. Bunlardan birine beyân denilir ki o, Allah Resûlü’nün Kur’ânî nassları gerektiği şekilde açıklaması anlamına gelir. Diğeri de teşrî’ fonksiyonudur. Bununla da Peygamberimiz gerektiği durum ve şartlara göre hüküm koymaktadır. 6. İbn Abbas’ın tefsîrde üstün mertebeye yükselmesinin sebeplerinden bahsedildiği “et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn” adlı kitabın yazarı kimdir? A) Atâ b. Ebî Rabâh B) Abdullah b. Mes’ûd C) Muhammed Hüseyin ez- Zehebî D) Mücâhid b. Cebr E) Tâvus b. Keysân Çözüm: C seçeneğinde adı geçen Muhammed Hüseyin ezZehebî, et- Tefsîr ve’l-Müfessirûn adlı kitabında İbn Abbâs’ı tefsîrde üstün mertebeye yükselten bazı sebeplerden bahsetmektedir. 7. İlk tefsîr mektebi nerede kurulmuştur? A) Mekke B) Medine C) Kûfe D) Şam E) Bağdat Çözüm: Kurucusu, Müslümanların tefsîrde en büyük otorite kabul ettiği Abdullah b. Abbas olan, ilk tefsîr mektebi, A seçeneğinde verilen Mekke’de kurulmuştur. Medine’de ikinci ve Kûfe de üçüncü mektepler kurulmuştur. 8. Tefsîr mekteplerinden üçüncüsü olarak kabul edilen Kûfe Rey Mektebi kim tarafından kurulmuştur? A) Ubey b. Ka’b B) Ebu’l-Âliye C) Abdullah b. Mes’ûd D) Abdullah b. Abbas E) Alkame b. Kays Çözüm: Kûfe Rey Mektebi C seçeneğinde adı geçen Abdullah b. Mes’ûd tarafından kurulmuştur. 9. Aşağıdaki hangisi Mukâtil b. Süleyman’ın kaleme aldığı kitaplardan biridir? A) Tefsîrü’s-Sevrî B) Tefsîrü Yahya C) Meâni’l-Kur’ân D) Mecâzu’l-Kur’ân E) Et-Tefsîrü’l-Kebîr Çözüm: A seçeneğindeki Tefsîrü’s-Sevrî, Süfyânu’sSevrî’nin kitabıdır. B seçeneğindeki kitabın yazarı Yahyâ b. Sellâm’dır. C seçeneğinde adı geçen Meâni’l-Kur’ân adlı eserin yazarı asıl adı Yahyâ b. Ziyâd olan Ferrâ’dır. D seçeneğindeki Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı da Ebû Ubeyde’dir. E seçeneğinde adı verilen Et-Tefsîrü’lKebîr adlı kitap ise Mukâtil b. Süleyman’a aittir. 10. Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı kimdir? A) Abdurrezzâk b. Hemmâm B) Yahyâ b. Sellâm C) Ebû Ubeyde D) Mukâtil b. Süleyman E) Süfyânus’s-Sevrî Çözüm: Mecâzu’l-Kur’ân adlı kitabın yazarı, Basra’da doğan ve orada yetişen, tenkitci bir üsluba sahip olan, C seçeneğinde adı geçen, tam adıyla Ebû Ubeyde Ma’mer b. el-Müsennâ’dır.