Anlık sohbet (Instant Messaging, IM) ve sohbet odaları (chat rooms) sık karıştırılan iletişim
araçlarıdır. Özde birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler. Sohbet odaları, grup
iletişimi için geliştirilmiş araçlardır. Sohbet odasına giren kişilerin yayınladıkları mesajlar
tüm üyeler tarafından görülür. Bir başka deyişe, bir kişiden gruba iletişim imkanı sunan
ve genelde eşzamansız iletişimi içeren araçlardır. Oysa anlık sohbet, uzaktan kişilerarası
iletişim kurmaya yardımcı olan bir iletişim aracıdır. Bir başka deyişle, bir tür kişisel sohbet
odası kurarak o an çevrimiçi olan (odada bulunan) başka biri ile iletişim kurmamıza izin
veren, eşzamanlı iletişim aracıdır. Anlık sohbet büyük ölçüde metin tabanlı gerçekleşir;
ancak görsel-işitsel mesaj gönderimine de izin vermektedir.
Özellikle sesli ve görüntülü iletişim imkanı sunan Web Konferansı ve sosyal medya
araçlarının gelişmesi anlık sohbet araçlarının popülerliğinin sönmesine yol açmıştır. Bu
olumsuz duruma karşın hala milyonlarca insan faklı anlık sohbet araçlarıyla aynı zaman
diliminde iletişim kurmaktadır.
Anlık sohbeti gerçekleştirebilmek için öncelikle anlık sohbet istemcisini (client) seçmeliyiz. İstemci, bir bilgisayar ve ağ sunucusu arasında bağlantıyı sağlayan bir yazılımdır.
Farklı türde anlık sohbet istemcisi bulunmaktadır: tekli-protokol, çoklu-protokol, webtabanlı,
kurumsal, mobil uygulama. Tekli-protokol istemcileri en popülerdendir. Özellikle
anlık sohbet uygulamalarına yeni başlayanlar için idealdir. Bu türdeki istemciler, kendilerine
üye olanlarla iletişim kurmaya izin verirler. Çoklu-protokol istemciler ise birden fazla
anlık sohbet hesabı olanlar için idealdir. Bu istemciler farklı anlık sohbet hizmetlerini
tek uygulamada bir araya getirirler. İstemcide oluşturulan Kişiler (Contacts) listesinden
iletişim kurulmak istenen ve çevrimiçi durumda olanların adı üzerine tıklanarak anlık
sohbet başlatılabilir. Karşıdaki kişinin hangi istemcide olduğu önemli değildir. Web tabanlı
istemciler daha çok kişisel bilgisayarın olmadığı, halka açık bilgisayarların kullanıldığı
durumlarda tercih edilmelidir. Tekli ve çoklu protokol destekleyen web tabanlı istemci
yazılımları bulunmaktadır ve aslında birçok istemcinin Web tabanlı sürümleri de bulunmaktadır.
Böylece kullanıcılarına erişim kolaylığı sağlarlar. Benzer bir durum mobil istemciler
için de geçerlidir. Anlaşılabileceği gibi mobil istemciler, mobil cihazlarda kullanılmak
üzere geliştirilmiş mobil uygulamalardır. Kurumsal istemciler ise belirli bir kurum ya da
kuruluşun kendi yerel ağında (İnternet) kullanılmak üzere geliştirilmiş istemcilerdir.
Bilgisayar ya da mobil cihazımıza indirdiğimiz veya Web’de eriştiğimiz istemciye kullanıcı
adımızı ve şifremizi girdikten sonra sunucuda yer alan bize özgü Kişiler listemize
ulaşırız. Bu listede anlık sohbet yapmaya uygun durumda olanlar ile olmayanları görebiliriz.
Çoğu zaman bu listelerde gerçek isimler yerine ekran isimleri (screennames) yer
alır. Bu listeden sohbet yapmak istediğimizin ekran ismi üzerine tıklayarak açılan editör
alanına mesajımızı yazarak Enter tuşuna basarız. Mesajımız çok kısa sürede karşı tarafın
ekranında belirir. Böylece metin tabanlı anlık sohbet gerçekleştirmiş oluruz. Çoğu anlık
sohbet yazılımı metin tabanlı mesajlaşmanın yanı sıra görsel-işitsel mesajlaşma, durağan
ve hareketli görüntü, ses ya da metin dosyası paylaşımına izin verir.
Bu noktada bilmemiz gereken teknik ayrıntı, mesajlarımızın ya da paylaşımlarımızın,
istemci tarafından paket adı verilen küçük bilgi parçacıkları haline dönüştürülerek gönderilmesidir.
Bir başka deyişle, mesaj ya da paylaşımlarımızın kısa sürede İnternet üzerinden
taşınabilmesi için küçük bilgi birimlerine bölünerek gönderilmesi gerekir.
MSN Messenger, Yahoo Messenger ve AIM bir dönem yoğun biçimde kullanılan anlık
sohbet araçlarıydı. Özellikle 2000’li yıllarda çok popüler olan anlık sohbet araçları zamanla
başta Web konferans yazılımları olmak üzere farklı ortamların içine gömülmüştür.
Günümüzde, özellikle Türkiye’de en yaygın kullanılan anlık sohbet araçları arasında ‘Facebook
Messenger’, ‘Skype’ ve ‘Google Hangout’ sıralanabilir.
Tüm anlık sohbet araçlarının eşzamanlı iletişim için olduğu gibi eşzamansız olarak da kullanılabilir.
Benzer biçimde sohbet odaları da aslında eşzamansız iletişim amacı gütmelerine
karşın eşzamanlı olarak da kullanılabilirler.
Burada Skype ile ilgili anlatılanlar aslında diğer tüm anlık sohbet araçları için de geçerlidir.
Burada Skype’nin seçilme nedeni en yaygın anlık sohbet aracı olmasından kaynaklanmaktadır.
Skype, anlık görsel-işitsel ya da metin tabanlı iletişim kurmamıza izin veren bir eşzamanlı
iletişim aracıdır. Başta Türkiye’de olmak üzere tüm dünyada çok yaygın biçimde
kişilerarası iletişim ya da küçük grup toplantıları için kullanılmaktadır. Örneğin, bir İnternet
kaynağına göre Türkiye’de Mayıs 2013 tarihinde Skype kullanıcıların sayısı 8 milyondu.
Aradan geçen iki yılda bu sayının katlanarak arttığı ileri sürülebilir. Hem mobil uygulama
hem de Web-tabanlı kullanılabilen Skype, İnternet üzerinden (İnternette bağlantı
maliyeti dışında) hiçbir ek ücret ödemeden konuşma imkanı sunmaktadır. Bu imkandan
hem günlük hayatta tanıdıklarımızla ya da akrabalarımızla kişisel görüşmeler yapabilir, iş
arkadaşlarımızla, müşterilerimizle, ortaklarımızla, öğretmenlerimizle, öğrencilerimizle iş
ya da okul ile ilgili konularda görüşebiliriz. Özetle, hem günlük hem de iş görüşmelerimiz
Skype ile neredeyse hiçbir ücret ödemeden gerçekleştirebilir.
Skype kullanabilmek için yapmamız gerekenlerin başında Skype yazılımına kendimizi
tanıtmamız ve bu yazılımı bilgisayarımıza indirmemizdir. Bunun için aşağıdaki adımları
takip edebiliriz.
Önce Skype programına kayıt olarak hesap oluşturalım.
1. İnternet tarayıcımızdaki adres alanına www.skype.com yazarak programı indireceğimiz
Web sayfasına erişelim.
2. Karşımıza gelen sayfadaki Oturum açın düğmesine tıklayalım.
3. Karşılaşacağımız bu giriş sayfasında Yeni hesap oluştur bağlantısı üzerine tıklayarak
kayıt sayfasına erişelim.
4. Bu sayfanın başında Microsoft veya Facebook hesabımızı kullanarak girebileceğimiz
uyarısı bulunmaktadır. Dilerseniz bu yolları deneyebilirsiniz. Burada biz doğ-
rudan hesap almaya odaklanacağız. Bu bağlamda kayıt sayfasında bizden istenen
bilgileri ilgili alanlara girelim. Bu alanda yıldız (*) ile işaretli alanları girmemiz
zorunludur, diğerlerini girmek zorunda değiliz.
5. Tamamladıktan sonra Kabul Ediyorum – Devam Et düğmesine tıklayalım.
Böylece kendimizi yazılıma tanıtmış olduk. Sonra Skype programını bilgisayarımıza
indirerek kurmalıyız. Bunun için;
1. www.skype.com adresindeki Skype’ı indirin düğmesine tıklayalım.
2. Karşımıza çıkan ekranda görebileceğiniz gibi bilgisayardan cep telefonlarına, ev telefonlarından
televizyonlara çok çeşitli cihazlara bu program yüklenebilmektedir.
Hangi cihaza yüklersek yükleyelim bir önceki adımda aldığımız hesap
ile tüm bu cihazlardan bağlanarak anlık sohbet yapabiliriz. Bu nokta biz Bilgisayar seçeneğine tıklayalım.
3. Kullandığımız bilgisayara uygun (Windows ya da Mac) programı indirmemiz için ilgili düğme gelecektir. Buna tıklayarak programı bilgisayarımıza indirelim ve ekranda beliren adımları takip ederek programı kuralım.
4. Kurma işlemi tamamlanınca Skype ikonu üzerine tıklayarak programı başlatalım.
5. Karşımıza gelen ekranda kullanıcı adı ve şifremizi girerek programı başlatalım.
6. Birkaç tanıtım ve ayar ekranlarından sonra programın açılış sayfası ile karşılaşırız.
Ancak Skype’ı kullanmak için de önceden Kişiler listesi hazırlamamız gereklidir.
Bunun için arkadaşlarımızı ekleyerek Kişiler listemizi oluşturmaya başlayalım.
• Ekranın ortasındaki Kişi ekle düğmesine tıklayalım. Böylece Skype kullanan
kişileri bularak listemize eklemimize yardımcı olacak bir ekranla karşılaşırız.
• Bu ekranın üst kısmındaki metin alanına arkadaşlarımızdan birinin tam adını
ya da Skype adını yazarak Bul düğmesine tıklayalım.
• Sistem aradığımız ada uyan tüm kayıtlı kullanıcıların listesini getirecektir. Buradan
doğru kişiyi bularak üzerine tıkladıktan sonra Kişi ekle düğmesine tıklayalım.
• Ancak bu işlem arkadaşımızı Kişi listemize eklemek için yeterli olmayacaktır.
Arkadaşımızın da bizi kabul etmesi gereklidir. Bunun için Kişi Ekle düğmesine
tıkladığımızda ortaya çıkan mesaj alanına kendimizi tanıtan ve kişi listemize
eklemek için izin istediğimizi belirten bir mesaj yazmalıyız. Bu mesajı
yazdıktan sonra Gönder düğmesine tıklamalıyız. Sonra işlemi sonlandırmak
için karşımıza çıkan ekrandaki Kapat düğmesine tıklayalım.
• Böylece arkadaşımızı Kişiler Listemize eklemiş olduk. Ancak onunla iletişim
kurabilmek için arkadaşımızın ekranında çıkan izin penceresine onay vermesi
gereklidir. Şimdi bize gelen izin mesajlarına bakalım. Bu mesajlar Skype programını
açtığımızda karşımıza gelecektir.
• Gelen mesaj tanıdık bir kişiden geliyorsa izin vermek için tüm yapmamız gereken
Kişilere ekle düğmesine tıklamaktır.
• Eğer bu mesajın kimden geldiğini bilmiyorsak ya da şüphelendiysek diğer iki
seçenekten Yoksay ya da Engelle düğmelerinden birine tıklamalıyız.
Arkadaşlarımızı, tanıdıklarımızı, müşterilerimizi bir kez Kişiler Listemize ekledikten
sonra artık sesli, görüntülü ya da yalnız yazı ile iletişim kurabiliriz. Bunun için şu adımları
izlemeliyiz:
1. Skype programını açalım.
2. Arkadaşımızın adını Kişiler Listemizde bulalım ve üzerine tıklayarak seçelim.
3. Ekranın sağ bölümünde arkadaşımızın bilgileri ve arama düğmeleri çıkacaktır.
Bunlardan Çağrı Yap düğmesi üzerine tıklayalım.
4. Bize gelen Çağrıyı Cevapla düğmesine tıklayarak açalım.
5. Eğer bilgisayarımızda mikrofon ve ses düzeni varsa konuşmaya başlayabiliriz.
6. Konuşmayı bitirmek için kırmızı renkli telefon şekline tıklamamız yeterli olacaktır.
Eğer bilgisayarımızda mikrofon ve ses düzeni yoksa metin tabanlı anlık sohbet yapabiliriz.
Bunun için;
1. Skype programını açalım.
2. Arkadaşımızın adını Kişiler Listemizde bulalım ve üzerine tıklayarak seçelim.
3. Ekranın sağ bölümünde arkadaşımızın bilgileri ve alt taraa mesaj alanı çıkacaktır.
4. Mesaj alanına aktarmak istediklerimizi yazarak klavyemizdeki Enter tuşuna basalım.
5. Arkadaşımızın ekranında mesajımız belirecektir. Artık yazarak sohbet edebiliriz.
Skype programının bir diğer üstünlüğü normal telefonları da arayabilme imkanı sağlamasıdır. Yalnız bunun için kontör satın almamız gerekir. Bu konuda ayrıntılı bilgiyi programın web sayfasından bulabiliriz.
|
0 Yanıt
2713 Gösterim