Konu: Bilişim Etiği - Sıra Sizde Yanıt Anahtarı

[Ders Hocası]

[b]Sıra Sizde 1 Sizce etik ve ahlak kavramları birbirinin yerine kullanılabilir mi?[/b] Etik ve ahlak kavramları birbirinin yerine kullanılabilse de etik kavramı mesleki alanlarda ‘uyulması gereken doğrular veya kurallar’ biçiminde ifade edilmektedir. Aslında etik ahlak ile eş anlamlı değildir ancak normatif (kuralcı) ahlakı içerir. Bu noktada etik ahlak üzerine düşünebilme etkinliği olarak da tanımlanabilir. Bu bağlamda bilişim ile bilişim öğretisi, bilgisayar ile bilgisayar öğretisi arasındaki ilişki ne ise, etik ile ahlak arasındaki ilişki de odur. En temel ifadeyle etik; ahlaki eylemlerin yapısını sorgulayan ve doğruyla yanlışı, iyiyle kötüyü ayırt etmek için adil olduğuna inandığımız şeyleri düşünmeye ve gerçekleştirmeye yardımcı olur. [b]Sıra Sizde 2 Birey olarak sizin etik anlayışınızın daha çok hangi kurama yakın olduğunu düşünüyorsunuz?[/b] Etik kuramları ve bilişim etiği genelde normatif ve uygulamalı etik yaklaşımları çerçevesinde ele alınmaktadır. Etik kuramlar genel olarak teolojik (sonuçsalcı) ve deontolojik (sonuçsalcı olmayan) olarak ikiye ayrılmıştır. Teolojik kuramlar, olaylara ilişkin sonuçların araçları meşrulaştırdığını öne sü- rer. Bu bağlamda bir eylem kendi başına iyi ya da kötü olarak değerlendirilmez. Ayrıca deontoloji, teolojik kuramların aksine eylemlerin sonuçları değil, eylemin kendisi üzerinde durur. Bu anlayışta eylemlerin cevabı “ Eğer herkes böyle yaparsa ne olur?” sorusunda yatmaktadır. Deontolojide “Sana nasıl davranmasını istiyorsan sen de öyle davran” önemli bir kuraldır. Önemli olan sonuç değildir. [b]Sıra Sizde 3 Yakın çevrenizde duyduğunuz ya da gazetelerde okuduğunuz bilişim saldırılarından uzak durabilmek için nelere dikkat etmeniz gerektiğini düşünüyorsunuz?[/b] Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişime paralel olarak bilişim saldırılarında da artış görülmektedir. Telefon dolandırıcılığı, dijital kimlik hırsızlığı, kredi kartı klonlama ve kopyalama, e-dolandırıcılık gibi suçlara maruz kalabilmekteyiz. Bu gibi saldırılardan korunmak için dijital yaşamda en öneli olan şey kimlik numarası, kredi kartı bilgileri, kullanıcı şifreleri gibi kişisel bilgilerin korunmasıdır. Bu önlemleri sadece bilgisayar yazılımları ve donanımları ile almak yeterli olmayabilir. Güvenli bir dijital yaşam bireylerin bilgi güvenliğine ilişkin tehdit ve riskleri tanıması ve olası saldırılara karşı nasıl karşı korunabileceği konusunda bilgilenmesiyle mümkündür. [b]Sıra Sizde 4 Sanal ortamları kullanırken etik kurallara özen gösterdiğinizi düşünüyor musunuz?[/b] E-posta, Facebook, Twitter ve blog kullanırken uyulması gereken kurallar sıralanmıştır. Bu ilkeler genellikle ortak özellikler içermektedir ancak kullanılan ortama özgü farklılıklar da görülebilmektedir. Farklı sosyal ağların özelliklerini bilerek uygun davranışları seçmeliyiz.