Konu: Namazın Sıhhatine Engel Olan Necâset Miktarı

[D®agon]

İslâm’ın hedefi, insanın her zaman özellikle de namaz esnasında necis kabul edilen bu maddelerden arınması; beden, elbise ve namaz kılacağı yerde bunlardan az bir miktarın bile bulunmamasıdır. Ancak ideal olan bu durum her zaman ve her mükellef için mümkün olmayabilir. Bunun için fıkıh bilginleri, dinin kolaylık ve müsamaha ilkelerinden hareketle maddi temizliğin namaza engel olmayacak alt sınırını belirlemeye çalışmışlardır. Bu konuda bir ölçü getirmek maksadıyla mesela Hanefilerin necâseti, hafif ve ağır gibi kısımlara ayırdığını görmüştük. Şunu hemen belirtelim ki, kirlenmeye yol açması bakımından ağır ve hafif necâset arasında fark yoktur; her ikisi de bulaştığı şeyi pis ve kirli hale getirmektedir. Aralarındaki fark namazın sıhhatini engelleyip engellememe bakımındandır. Buna göre, ağır pislik olarak kabul edilen necis madde eğer aynı zamanda katı ise yaklaşık [b]3.5 gramı (1 dirhem)[/b], sıvı ise el ayasını (avuç içi) aşan miktarı namazın sıhhatine engel olur. Bu miktar ve bundan az olanları da gidermek esas olmakla birlikte, imkânsızlık durumunda veya farkında olunmadığı zaman bunlar namazın sıhhatini engellemez. Hafif kabul edilen necâset ise bir organın veya onu örten elbisenin dörtte birinden az kısmına bulaşmış ise namaza mani olmaz. Temiz olmayan bir maddenin affedilebilen ve hoşgörülen miktarıyla namaz kılmak mekruhtur. Bunun için namaza başlamadan önce her türlü kir ve pislikten temiz olmaya özen göstermek gerekir. Prensip bu olmakla beraber, din insanlardan güçlüğü kaldırmak, güçlerinin yetmediğini onlara yüklememek ve imkân dâhilinde kolaylık sağlamayı da ilke edinmiştir. Buna göre kaçınılması zor olduğu için vücut ve elbiseye sıçrayan idrar serpintileri, sokaklarda yürürken bulaşan çamur parçaları, işi gereği kasabın üzerine sıçrayan kan damlacıkları, sinek ve benzeri haşerattan bulaşan pislikler, necis maddelerin buhar ve tozu müsamaha ve kolaylık prensibine göre namazın sıhhatine mani kabul edilmemiştir. Ancak bu tür ruhsatlardan sadece ihtiyaç anında yararlanmak tavsiye edilmiştir.