Konu: Temel Bilgi Teknolojileri - Ünite 8:Teknoloji, Toplum ve İnsan - Çözümlü Sorular

[Ders Hocası]

1. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamaya, çevresini denetlemeye veya değiştirmeye yönelik geliştirdikleri aletler, araçlar ve gerçekleştirdikleri uygulamalar olarak tanımlanan ifade aşağıdakilerden hangisidir? A) Teknoloji B) Tarih C) Gelişim D) Kazanım E) Buluş Çözüm: Teknoloji, insanların ihtiyaçlarını karşılamaya, çevresini denetlemeye veya değiştirmeye yönelik geliştirdikleri aletler, araçlar ve gerçekleştirdikleri uygulamalar olarak tanımlanabilir. İnsanlık tarh boyunca teknoloji maharetli ustaların icat yapma çabaları sonucunda gelişmiştir. Doğru cevap A’dır. 2. İnsanlığın varoluşundan bu yana tarihsel süreç - içerisinde temel olarak 4 tür toplumdan bahsedilebilir. Aşağıdakilerden hangisi bu toplumların arasında değildir? A) Avcı-toplayıcı toplum B) Yerleşik toplum C) Tarım toplumu D) Sanayi toplumu E) Bilgi toplumu Çözüm: İnsanlığın varoluşundan bu yana tarihsel süreç içerisinde temel olarak 4 tür toplumdan bahsedilebilir. Bu toplumlar; avcı-toplayıcı toplum, tarım toplumu, sanayi toplumu ve bilgi toplumu olarak sıralanabilir. Her toplumda farklı tür teknolojiler geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Doğru cevap B’dir. 3. I. İklim ve çevre koşullarının değişkenliği II. Yeni besin kaynağı arayışı III. Sadece otçul beslenme IV. Av hayvanlarını takip etme Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi avcı- toplayıcı toplumların göçebe olarak yaşamasının sebebi olamaz? A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4 Çözüm: Avcı-toplayıcı toplumlar iklim ve çevre koşullarının değişkenliği nedeniyle yen besin kaynakları arayarak ve av hayvanlarını izleyerek, küçük gruplar halinde göçebe olarak yaşamışlardır. Doğru cevap B’dir. 4. Aşağıdakilerden hangisi tarım devrimi yaşanmasının sebeplerinden olamaz? A) İklim değişikliği B) Buzulların çekilmesi C) Yiyecek stoklarının azalması D) Ateşin bulunması E) Gereksinim – kaynak dengesinin bozulması Çözüm: İklim değişikliği ve buzulların çekilmesi, büyük gövdeli hayvanların soylarının tükenerek yiyecek stoklarının sınırlanması; kısaca gereksinimler ve kaynaklar arasındaki dengenin bozulması sonucunda tarım devrim yaşanmış; göçebe yasamdan bahçecilik ve hayvan yetiştiriciliğine geçilmiştir. Doğru cevap D’dir. 5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Çömlekçilik, saklama teknolojisi gereksinimi olarak tarım toplumu döneminde ortaya çıkmıştır. B) Sanayi Devrimi 18. Yüzyılda meydana gelmiştir. C) Çiftçilik ve hayvancılıkla ilgili birçok teknik ve beceriyi tamamlayan teknik becerilerden biri olan dokumacılık sanayi toplumu döneminde ortaya çıkmıştır. D) Sosyoekonomik ve teknolojik bir dönüşüm olan tarım devrimi, yiyecek toplama düzeninden yiyecek üretimine geçiş içermektedir. E) İnsanların göçebelikten kurtulup tarım ve hayvancılığa yönelmesiyle yerleşik düzene geçişi tarım toplumu dönemine rastlar. Çözüm: Tarım toplumu döneminde çiftçilik ve hayvancılıkla ilgili birçok teknik ve beceriyi tamamlayan birkaç yardımcı teknoloji ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri dokumacılıktır. Dokuma tekniklerinin gelişmesi, giyinme gereksinimi nedeniyle ortaya çıkmıştır. Dokumacılıkta üretim; koyunların kırkılması, keten veya pamuk üretim ve hasadı, ham maddenin işlenmesi, dokuma tezgâhı yapımı, giysi dokuma ve boyama gibi birbirleriyle bağlantılı birkaç teknoloji kümesini içermiştir. Doğru cevap C’dir. 6. Aşağıdakilerden hangisi teknolojinin gelişmesiyle insan hayatında ortaya çıkan olumlu gelişmelerdendir? A) Tarımın modernleşmesiyle toprağın fakirleşmesi B) Makineleşmeyle işsizliğin artması C) İnternetin yeni bir toplumsal iletişim ortamı yaratması D) Yaşamı kolaylaştıran cihazların ortaya çıkardığı atık E) Toplumlararası dengelerin değişmesi Çözüm: Ağ toplumunun en belirgin özelliği, zaman ve mekân sınırlamasını kablosuz ağ teknolojileri ve mobil iletişim araçları ile tamamen ortadan kaldırmasıdır. Böylelikle insanlar sosyal ağlar aracılığıyla sanal ortamlarda örgütlenmekte, fikir ve düşüncelerini paylaşmakta, güncel haberler takip etmekte ve iletişime geçmektedirler. Kısaca, Internet yen bir toplumsal iletişim ortamı ortaya çıkarmıştır. Doğru cevap C’dir. 7. Aşağıdaki ifadelerden hangisi kullanıma odaklanan belirlenimciği en iyi açıklar? A) Teknoloji kendi başına bir etkiye sahip değildir; teknolojinin etkisi kullanıcılara bağlıdır. B) Teknolojinin kendisi insanların teknolojiyi kullanma yöntemlerinden daha az öneme sahiptir. C) Bireylerin teknoloji kullanım yöntemleri sosyal yapılar tarafından etkilenmekte; sosyal etkileşimler ve yapılar bireysel davranışları belirlemektedir. D) Teknoloji toplumsal değişimlerin itici gücüdür ve böylece değişimin içinde gerçekleşeceği ortamı belirlemektedir. E) Toplumsal yapıyı ve kültürel değerleri teknoloji belirlemekte ve değiştirmektedir. Çözüm: “Teknolojinin kendisi insanların teknolojiyi kullanma yöntemlerinden daha az öneme sahip olma” ve “bireylerin teknoloji kullanım yöntemleri sosyal yapılar tarafından etkilenmekte; sosyal etkileşimler ve yapılar bireysel davranışları belirlemektedir” ifadeleri sosyal belirlenimcilik felsefesine aittir. “Teknoloji toplumsal değişimlerin itici gücüdür ve böylece değişimin içinde gerçekleşeceği ortamı belirlemektedir.” ve “Toplumsal yapıyı ve kültürel değerleri teknoloji belirlemekte ve değiştirmektedir.” ifadeleri ise teknolojik belirlenimciliğe aittir. Doğru cevap A’dır. 8. Aşağıdaki düşünürlerden hangisi teknolojik belirlenimciliği savunmaz? A) Marshall McLuhan B) Jürgen Habermas C) Jean Baudrillard D) David Noble E) Thomas More Çözüm: Teknolojik belirlenimciliği savunan bilim insanları arasında Marshall McLuhan, Jürgen Habermas, Jean Baudrillard, David Noble vardır. Doğru yanıt E’dir. 9. İnsan bilgisayar etkileşimi, insanların bilgisayarlarla nasıl etkileşme içerisine girdiklerini inceleyen disiplinler arası bir alandır. Bu anlamda aşağıdakilerden hangisi bu disiplinler arasında yer almaz? A) Psikoloji B) Fizyoloji C) Sosyoloji D) Antropoloji E) Ergonomi Çözüm: İnsan bilgisayar etkileşimi, insanların bilgisayarlarla nasıl etkileşme içerisine girdiklerini inceleyen disiplinler arası bir alandır. Psikoloji, bilişsel bilimler, bilgisayar teknolojileri, yazılım mühendisliği, ergonomi, grafik tasarımı, endüstriyel tasarım, sosyoloji, antropoloji ve eğitim bilimleri gibi alanlarla ilişkilidir. Doğru cevap B’dir. 10. Sanal topluluğu “Yeterli sayıda insanın, insani duygularla, siber alanda kişiler arası ağ kurmak üzere kamusal tartışmalara yeterince uzun bir süre katılmasıyla ağ içerisinde oluşturdukları toplumsal kümeler” şeklinde 1993 yılında tanımlayan kişi aşağıdakilerden hangisidir? A) Castronova B) McLuhan C) Noble D) Rheingold E) Habermas Çözüm: Rheişngold (1993) sanal topluluğu “Yeterli sayıda insanın, insani duygularla, siber alanda kişiler arası ağ kurmak üzere kamusal tartışmalara yeterince uzun bir süre katılmasıyla ağ içerisinde oluşturdukları toplumsal kümeler” şeklinde tanımlamıştır. Doğru cevap D’dir.