Konu: İslam Sanatları Tarihi - Ünite 2: Erken Dönem İslâm Mimarisi - Çözümlü Sorular

[Ders Hocası]

1. Çoğu Emevîler tarafından yaptırılmış olan ilk camiler ne tür camilerdir? Cevap: Ordugâh camileridir. 2. Kudüs’teki Mescid-i Aksâ ilk olarak kimin zamanında ne zaman yapılmıştır? Cevap: 702 yılına ve Halife Abdülmelik tarafından. 3. Emevî mimarisinin en önemli yapısı hangisidir? Cevap: Şam’da, Emevîyye Camii. 4. İslâm sanatının ilk anıtsal yapısı gözü ile bakılan eser hangisidir , nerede , kim tarafından yaptırılmıştır? Cevap: Abdülmelik tarafından 691 yılında Kudüs hareminde yaptırılmış olan Kubbetü’s-sahre’dir. 5. Emevî devrinde , camiler ve anıt yapıları dışında hangi mimari eserler ortaya çıkmıştır? Cevap: Sivil mimariyi temsil eden yapılar büyük iskân bölgelerinin dışında müstahkem saray veya kasır olarak hizmet vermiş binalardır. 6. Abbâsî mimarisinin getirdiği yenilikler arasında ne vardır? Cevap: Şehircilik anlayışı vardır. 7. Abbâsî mimarisinin getirdiği yenilikler arasında şehircilik anlayışının yansıdığı en önemli şehirler hangileridir? Cevap: Bağdat ve Sâmerrâ. 8. İslâm sanatı içinde bilinen ilk türbe hangisidir? Cevap: Kubbetü’s-suleybiyye’dir. 9. İran sahasında Abbâsî sanatını temsil eden iki önemli eser hangileridir? Cevap: Damgan’da Tarı Hane Cami ile İsfahan’ın doğusundaki Nâyin Camii’leridir. 10. Abbâsî devri sanatı’nın özelliği nedir? Cevap: Türkler’in büyük etkisiyle doğuya dönük bir üslûbun uygulayıcı ve geliştiricisi olmuştur. 11. Bütün Kuzey Afrika’da hangi eser model alınmıştır? Cevap: Kayrevan Sîdî Ukbe Camii. 12. Endülüs’ün , yapımını I. Abdurrahman’ın başlattığı en ünlü İslâm eseri hangisidir? Cevap: Kurtuba Camii. 13. Nasrîler olarak da tanınan Gırnata emîrlerinden kalan en önemli yapı hangisidir? Cevap: Elhamra Sarayı. 14. Mısır’da ilk bağımsız müslüman Türk devletinin kurucusu Tolunoğulları tarafından yapılan ünlü eser hangisidir? Cevap: Tolunoğlu Camii. 15. Kahire’yi kurarak merkez yapan kimlerdir? Cevap: Kuzey Afrikalı, Berberî ve Şiî olan Fâtımîler. TÜRK - İSLÂM MİMARİSİ 16. Türk mimarisinin Anadolu’daki gelişmesinin kökenleri nereye dayanmaktadır? Cevap: İran’dan Doğu Türkistan’a kadar olan bölgede, Türkler’in meydana getirdiği ve geliştirdiği mimarinin esaslarıyla sıkı sıkıya bağlı olduğu artık iyice kabul edilmiştir. 17. Mimari açıdan, Hunlar ve Göktürkler’den elimizde bulunanlar nelerdir? Cevap: Genellikle mezarlar ve buralardan elde edilen taşınır sanat eserleridir. 18. Asya’da Türk-İslâm mimarisinin ilk eserler ne zaman ortaya çıkar? Cevap: Karahanlılar devrinde ortaya çıkar. 19. Karahanlı camilerinden iki önemli örnek hangilerdir? Cevap: Buhara yakınındaki Hazar Camii ve Talhatan Baba Camii. 20. İlk Karahanlı eserlerinin özelliği nedir? Cevap:Kerpiç yapı olmasıdır. 21. Türk mimarisinin bu erken devrinde Karahanlılar,neye öncülük etmişlerdir? Cevap: Camileriyle ve türbeleriyle ileriki gelişmeleri etkileyecek olan ilk adımları atarken, kervansaray mimarisinde gerçekleştirdikleri avlu-eyvan ve kubbe kompozisyonlarıyla da öncülük etmişlerdir. 22. En önemli Gazneli camii hangisidir? Cevap: Leşker-i Bâzâr Ulucamii’dir. 23. Gazneliler’e ait bilinen kervansaray nerededir? Cevap: Ribât-ı Mâhî (veya Çahe) Meşhed yakınında, Serahs yolu üzerindedir. 24. Büyük Selçuklularda ortaya çıkan anıtsal cami mimarisinin ilk örnekleri arasında hangisi bulunur? Cevap: İsfahan Mescid-i Cuması. 25. Selçuklu mimarisinin İran’da en önemli camilerinden biri hangisidir? Cevap: Zevvâre Cuma Camii’dir. 26. En erken medreseler ne zaman ortaya çıkmıştır? Cevap: Gazneliler devrinde ortaya çıkmıştır. 27. Melikşah zamanından kalma günümüze gelebilen medreseler hangileridir? Cevap: Hargirt ve Rey medreseleri. 28. Büyük Selçuklular döneminde mezar anıtları nasıl bir gelişme göstermiştir? Cevap: Kümbet ve türbe olarak iki tipte gelişme göstermiştir. 29. Timurlu yapıları da mimari özelliği nedir? Cevap: Mimaride önemli bir yenilik getirmemiş, daha çok süslemeleri ve büyük ölçüleriyle öne çıkmıştır. İLH1005 - İSLÂM SANATLARI TARİHİ 30. Timurlu öne çıkan mimari yapıları nelerdir? Cevap: Şâh-ı Zinde, Semerkant’ta Kusem b. Abbas’ın türbesi etrafında zamanla oluşan ve Timurlu mimarisinin bütün ihtişamını yansıtan yapılar topluluğudur. 31. Bir Türk sülâlesi olan Safevîler hangi alanda ve nerede yenilikler getirmişlerdir? Cevap: İran’da özellikle şehircilik alanında mimari yenilikler getirmiştir. 32. Hint-İslâm mimarisinin şaheserlerinden biri kabul edilen eser hangisidir? Cevap: Kutub Minâr. 33. Dünyanın mimari harikalarından biri sayılan , Şah Cihan tarafından hanımı Mümtaz Mahal için 1630-1648 arasında yaptırılan eser hangisidir? Cevap: Agra’da Tac Mahal adıyla bilinen yapıdır. 34. Memlük devri mimarisine ait eserlerden, Baybars devrine ait tek bağımsız camisi hangisidir? Cevap: Kahire’de Baybars Camii’dir. 35. Anadolu cami mimarisinin muhteşem üslûbunun başladığı kabul edilen eser hangisidir? Cevap: 1157 tarihli Silvan Ulucamii. 36. En erken açık avlulu Anadolu medresesi hangisidir? Cevap: Mardin Hatuniye Medresesi. 37. Anadolu’nun ilk fâtihlerinden olan Dânişmendliler’in, XII. yüzyıl ortasında Anadolu’ya yepyeni bir mimari form kazandırdığı eserler hangileridir? Cevap: Tokat Yağıbasan ve Niksar Yağıbasan medreseleridir. 38. Mengücüklüler’in en önemli yapısı hangisidir? Cevap: Divriği Ulucami ve Şifahanesi’dir. 39. Alâeddin Keykubad’ın Niğde’de yaptırdığı kesme taştan yapılmış olan eser hangisidir? Cevap: Alâeddin Camii. 40. Kayseri’de Alâeddin Keykubad’ın hanımı için yaptırdığı eser hangisidir? Cevap: Mahperi Huand Hatun Külliyesi. 41. Ağaç direkler üzerinde ahşap konsollara oturtulan düz tavanlı, toprak damlı bu yapıların en gelişmiş örneği hangisidir? Cevap: Beyşehir’de yüzyılın sonunda 1299’da tamamlanmış olan Eşrefoğlu Camii’dir. 42. Adını firuze çini kaplamalardan alan Selçuklu eseri hangisidir? Cevap: Tokat Gök Medrese. 43. Konya ve Karaman’da en çok eser bırakan beylik hangisidir? Cevap: Karamanoğulları’dır. 44. Germiyanoğulları’ndan Kütahya’da XIV. yüzyıla ait eserler hangileridir? Cevap: Kurşunlu Cami ve Vâcidiye Medresesi. 45. Candaroğulları’nın Kastamonu’daki eseri hangisidir? Cevap: İbn Neccar Camii. 46. Karamanoğulları cami mimarisinin temsilcileri olarak Kabul edilen eserler hangileridir? Cevap: Aksaray Ulucamii ile Konya İplikçi Camii.