Ünite 5 – İdarî ve Siyasî Kurumlar Çözümlü Test VI By: arifarslaner Date: 09 Nisan 2018, 18:05:12
1. İdarî ve siyasî yapılanmada “hilâfet” makamından
sonra en yetkili makam aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vezir
B) Halife
C) Emir
D) İmam
E) Şehzade
Çözüm: Hilâfet’ ten sonra en yetkili makam vezirliktir.
Doğru cevap A’dır.
2. Hz. Peygamber döneminde Mekke ve Medine’de
hayat alanı ne şekilde bölünmüştür?
A) Sosyal-Dini
B) İktisadi-Dini
C) Siyasal-İktisadi
D) Sosyal-Siyasal
E) Hiçbiri
Çözüm: Hz. Peygamber döneminde Mekke ve Medine’de
hayat alanı bir bütündü; sosyal, siyasal, dinî, iktisadî
alanlar şeklinde bölünmemişti. Doğru cevap E’dir.
3. Hz. Peygamber’den sonra onu bütün yönleri ile örnek
alan Müslüman toplumlar İslâm tarihi sürecinde
devlet başkanlarına ne dediler?
A) Sultan
B) Kral
C) Şehzade
D) Halife
E) Hükümdar
Çözüm: Hz. Peygamber’den sonra onu bütün yönleri ile
örnek alan Müslüman toplumlar İslâm tarihi sürecinde
devlet başkanlarına “halife” dediler. Çünkü: Halife, Hz.
Peygamber’in yerine geçip onun dünyevî otoritesini yani
devlet başkanlığını temsil ediyordu. Ona halifetü
Resûlillah/Resûlullah’In halifesi denilmesi de bu
sebepledir. Doğru cevap D’dir.
4. Aşağıdakilerden hangisi Halife’liğin özelliklerinden
değildir?
A) Halife otoritesini halkın biatından alır.
B) Halife masumdur.
C) Sorumluluklarında denetime tabidir.
D) Görevini ihlal ettiğinde Halife’likten
uzaklaştırılır.
E) Göreve gelmesiyle ilgili belirli bir yöntem
yoktur.
Çözüm: Halife, teokratik sistemdekine benzer şekilde,
otoritesini Allah’tan değil, dinî sınırlar içinde idare
edeceği halkın biatından (itaatından) alır. Halife, masum
(günahsız) değildir, sorumluluklarında denetime tâbidir.
Görevini ihlal ettiğinde halifelikten uzaklaştırılır. Göreve
getirilmesiyle ilgili belirli bir yöntem yoktur. Doğru cevap
B’dir.
5. Hz Peygamber kendisinden sonra halife olarak kimi
belirlemiştir?
A) Hz Ömer
B) Hz Ebubekir
C) Hz Ali
D) Kendisini yönetecek halifeyi seçme işini
Müslümanlara bırakmıştır.
E) Hz Osman
Çözüm: Hz. Peygamber, halifelik için bir kimse
belirlememiş, kendilerini yönetecek olan halifelerini
seçme işini Müslümanlara bırakmıştı. Doğru cevap D’dir.
6. Mısır, Kûfe ve Basra’dan gelen iki binin üzerinde
silahlı isyancının gelmesi sonucu şehit düşen halife
hangisidir?
A) Hz. Ebubekir
B) Hz. Ömer
C) Hz. Osman
D) Hz. Ali
E) Hz. Hasan
Çözüm: Mısır, Kûfe ve Basra’dan gelen iki binin üzerinde
silahlı isyancı Medine’yi basarak şehri ve hilâfet
merkezini kontrol altına aldı. İsyancılar Hz. Osman’ ın
halifelikten çekilmesini istiyorlardı. Hz. Osman bunu
kabul etmedi. Günlerce süren abluka ve pazarlıklar sonuç
vermedi ve Hz. Osman, evine giren dört isyancı tarafından
şehid edildi. Doğru cevap C’dir.
7. Aşağıdakilerden hangisi Abbasilerin gerileme ve
yıkılış dönemidir?
A) 847-1258
B) 1258- 1300
C) 1300-1450
D) 1450- 1550
E) 1550-1600
Çözüm: Abbasilerin ikinci devirleri olan gerileme ve
yıkılış dönemlerinde (847- 1258) hilâfet makamı giderek
gücünü, saltanatını ve etkisini kaybetti. Doğru cevap
A’dır.
8. Aşağıdakilerden hangisi vezir sayısının dörde çıktığı
II. Murat dönemidir?
A) 1421-1451
B) 1490- 1550
C) 1560-1600
D) 1600- 1800
E) 1650-1685
Çözüm: Vezir sayısı, II. Murad (1421-1451) döneminde
dörde çıkmıştır. Kanuni döneminin sonlarına doğru vezir
sayısı yedi olmuş, bu sayı 1599 yılında yirmi üçü
bulmuştur. Vezir sayıları 1600’lü yıllarda yeniden
azalmaya başlamıştır. Doğru cevap A’dır.
9. Devlet hazinesini düzene koymak ve savaşlarda
orduya katılanları kayıt altına almak üzere Hz. Ömer
döneminde 641 tarihinde kurulan teşkilat
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Vezirlik
B) Divan
C) Halifelik
D) Sadrazamlık
E) Emirlik
Çözüm: Bizanslılar ve Sasânilerde çok daha önceden var
olduğu bilinen divan kurumu, Hz. Ömer döneminde devlet
hazinesini düzene koymak ve savaşlarda orduya
katılanları kayıt altına almak üzere kurulmuştur. Doğru
cevap B’dir.
10. Belli aralıklarla nüfus sayımlarını yapmakla görevli
divan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divânu’n-Nafakât
B) Divânu’l-Müstegallât
C) Divânu'l-Cünd
D) Divânu'l-Harâc
E) Divânu'l-Berîd
Çözüm:
Divânu’n-Nafakât: Hazine masraflarının hesabını
tutmakla görevli idi.
Divânu’l-Müstegallât: Devlete ait taşınmazların halka
kiralama işlerini yürütüyordu.
Divânu'l-Cünd: Belli aralıklarla nüfus sayımlarını
yapmakla görevli idi.
Divânu'l-Harâc: Şam’ da merkezî divan konumunda idi.
Toprak vergilerinin takdiri ve toplanmasıyla ilgili işleri
yürütmekteydi.
Divânu'l-Berîd: Posta işlerini yerine getirmekle görevli
idi. Bu divan daha sonra Abdü’l-Melik b. Mervan
tarafından yeniden düzenlenmiştir.
Doğru cevap C’dir.