Gönderen Konu: 8.Sınıf Fen ve Teknoloji - ÜNİTE 7: Yaşamımızdaki Elektrik Konu Anlatımı  (Okunma sayısı 5845 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
[b]Mıknatıs nedir? Mıknatıs neleri çeker? [/b]
Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekme özelliği gösteren cisimlere mıknatıs denir. Mıknatıslar tabiatta doğal olarak bulunabilecekleri gibi yapay olarak da üretilebilirler.

Doğal hayatta doğrudan gözlemleyemediğimiz birçok olay vardır. Bu yüzden, yapabildiğimiz bütün gözlemleri ve onların yorumlarını kullanarak gözlemleyemediğimiz şeyin bir modelini yaparız. Gerçek şeyler mevcut olsalar bile maliyet bir etken olabilir. Çoğunlukla bir nesneyi temsil etmek için çizimler kullanırız. Özellikleri test etmek için modeller kullanımının teknolojisinden kaynaklanan fikir, deneylerin birçok tasarını çeşitlerine uygun düşer. Somut bir temeli olmadığından kavramsal bir modeli kavramak çocuklar için zordur. Küçük çocuklar boyut ilişkilerini anlamakta çok zorlanırlar. Çocukların görüşünde bir model kendini temsil eder. gerçek şeyi değil. Sonuç olarak öğrenciler modeli gerçek şeyle eşleştirmekte zorluk çekerler.

[b] Mıknatısın özellikleri nelerdir? [/b]
Mıknatısların çekme özelliğinin en kuvvetli olduğu uç kısımlarına kutup adı verilir. Mıknatıslar bir ucu kuzey (N), bir ucu güney (S) olmak üzere iki kutupludur. Mıknatıslar ne kadar parçalanırsa parçalansın yani ne kadar küçültülürse küçültülsün sahip olduğu çift kutupluluk özelliğini korur.
Mıknatısın her iki kutbunun da çekme özelliği eşittir. Mıknatısların kutbunu basit bir deneyle sizler de bulabilirsiniz. Bir çubuk mıknatısı ağırlık merke zinden bir iple bağlayarak asarsanız, mıknatıs kuzey-güney doğrultusunda dengede kalır. Mıknatısın kuzeye yönelen ucuna kuzey kutbu (N), mıknatısın (S) güneye yönelen ucuna güney kutbu (S) denir. Mıknatısların aynı kutupları birbirini iter, farklı kutupları ise birbirine çeker.

Üzerine demir tozları serpilmiş cam bir levhanın altına bir mıknatıs yerleştirilirse, demir tozları birbirini kesmeyecek şekilde düzgün çizgiler hâ linde sıralanır. Bir mıknatısın itme ya da çekme özelliği gösterebildiği bölgeye, mıknatısın manyetik alanı denir. Manyetik alan; manyetik kuvvet çizgileri ile belirlenir. Oluşan bu kuvvet çizgileri; mıknatısın kuzey (N) kutbundan başlar, güney (S) kutbunda son bulur. Manyetik alan kuvvet çizgileri mıknatısın kutuplarından uzaklaştıkça seyrekleşir.

[b]Manyetik madde nedir? [/b]
Demir, nikel ve kobalt gibi mıknatıs yapımında kullanılan maddelere manyetik maddeler denir. Bu maddeler, dışarıdan bir manyetik etkiye maruz kaldığında kolayca mıknatıslık özelliği (manyetik özellik) kazanır. Manyetik özellik gösteren bu tür maddelerin sahip olduğu mıknatıslık özelliği, maddeyi oluşturan atomların yapısındaki elektronların hareketi ile oluşur.

Doğal dünyada değişim, devamlıdır ve her yerdedir. Bazı şeyler değişmez ya da gözlemlenmesi zor olarak görünebilir. Bunun tek nedeni, değişim hızının çok yavaş olmasıdır. Değişim, enerji onu tekrar bir düzene sokuncaya kadar kaotik bir duruma doğru gider. Değişimin doğasını anlamak, nesne ve çevresi arasındaki etkileşimi karakterize etmek için önemlidir. Diğerleri doğrusal ilerlerken bazı değişimler döngüsel olabilir. Değişim, teknolojide problemler yaratır. Çözümlerden yeni ürünler ortaya çıkabilir. Öte yandan bir çözüm arama işleminde yeni problemler de ortaya çıkabilir. Değişimlerin kanıtlarını araştırma çocuklar için deneylerinde önemli bir etkinliktir. Ekosistemlerin, döngülerin ve hareketlerin hepsinde değişimle bağlantılı aşamalar vardır.

[b]Elektromıknatıs nedir? Elektromıknatısın nasıl yapılır? [/b]
Elektrik akımının etkisiyle manyetik özellik kazanarak oluşturulan bu tür mıknatıslara elektromıknatıs adı verilir. Her mıknatısın bir tane N, bir tane de S olarak adlandırılan iki kutbu olduğunu biliyoruz. Acaba elektromıknatısların da diğer mıknatıslardaki gibi sabit kutup bölgeleri var mıdır?

Elektromıknatısın kutupları, elektromıknatısı oluşturan bobinden geçen akımın yönüne bağlı olarak değişim gösterir. Geçen elektrik akım yönüne bağlı olarak değişen bir elektromıknatısın kutuplarını bulmak için şekillerdeki gibi sağ elimizin parmaklarını akım yönünde bobin üzerine sararak bobine paralel olacak şekilde açılan başparmak yönü N kutbunu gösterirken, diğer taraf ise S kutbunu gösterir.

Eğer akımın yönü bir öncekine göre zıt yönde olursa oluşan manyetik etki akıma bağlı olduğundan elektromıknatısın kutupları da yer değiştirir.

Bir nesnenin ya da organizmanın yapısı, davrandığı ve yapabildiği hareketler onun davranış yollarını etkiler. Yapı ve işlev fikirleri hem devamlığa hem de farklılığa bağlıdır. Yapı- işlev ilişkisi birçok şekilde ortaya çıkar ve yeni değişkenlerin işe karışmasıyla değiştirilebilir. İkisinin arasındaki ilişki teknolojideki birçok problem için merkezidir. Yerine getirilecek kendine has bir işlev ihtiyacı olan yerde mühendisler ona uyacak bir yapı oluştururlar. Organizmalar yapılarını özel işlevlere uydururlar. Çocuklar, gözlemlenen özelliklerden anlam çıkarırlar. Bu tema tasarımla, icatlar için yaratıcı olanaklarla ve kalıntıları yorumlayarak birleştirilebilir.

[b]Elektromıknatısın çekim gücü nelere bağlıdır? [/b]
- İletken telden geçen akıma bağlıdır. Telden geçen akım artarsa elektromıknatısın çekme özelliği artar.
- Manyetik maddeye sarılan telin (bobinin) sarım sayısına bağlıdır. Telin sarım sayısı artarsa elektromıknatısın çekme özelliği de sarım sayısındaki artış ile doğru orantılı olarak artar.

- Tel üzerinden akım geçmemesi durumunda kaybolur.



___
Açıklama (Öğrenme Evreleri) Öğrenme evrelerinde, öğretmen ve öğrencilerin dersteki kendi deneyimlerine dayalı kavram ve genellemeleri ürettikleri basamak.
Ahlaksal İkilem Basit çözümü olmayan ahlaksal sorulan içeren çelişkili bir durum.
Akıl Yürütme Mantıksal bir tarzda düşünmek.
Amaçlı Karar Vericiler Bir grup standarda göre sistematik olarak karar veren ve kararla ilgili eyleme geçmeden önce kararın sonuçlarını göz önüne alan kişi.
Analitik Düşünmek Karmaşık fikirleri parçalarına ayırmak.
Araştırma/Güdümlü Araştırma Genellikle öğretmen gibi bir başka kişinin kılavuzluğunda sorular sorma ve bunlara cevap verme süreci.
Bağıntılı Düşünme İnsanlar, olaylar ve veriler arasında bağlantı ve ilişkiler kuran, değişkenler arasında korelasyon arayan düşünme.
Bağlam Dışı Bir fikre anlam kazandıran ya da onu açıklığa kavuşturan gerçek dünya ile ilişkisi olmayan bir çerçeve.

[b]lektrik motoru nasıl çalışır? Elektrik motoru nedir? [/b]
Kuvvetli bir manyetik alan içerisine konulan iletken bobinlerin üzerinden elektrik akımı geçirildiğinde bobin, oluşan elektromanyetik kuvvet etkisiyle ok yönünde dönmeye başlar. Bu şekilde çalışan düzeneklere elektrik motoru adı verilir.

Elektrik motorları elektrik enerjisini hareket enerjisine dönüştüren düzeneklerdir. Günlük hayatımızda önemli bir yere sahip olan çamaşır makinesi, buzdolabı, vantilatör, elektrik süpürgesi, saç kurutma makinesi gibi pek çok araçta elektrik motorları kullanılmaktadır. Günümüzde çok küçük boyutlarda üretilen elektrik motorları tıp alanında ve uzay araştırmalarında da kullanılmaktadır. Fotoğrafta küçük boyutlu elektrik motorları görülmektedir.

Bilim Teknoloji ve Toplum Yaklaşımı Kuramsal bilimle, teknoloji olarak bilimin uygulaması ve sosyal grupların değerleri, gereksinimleri ve istekleri arasındaki ilişkileri vurgulayan fen öğretimi felsefesi. Bu felsefe disiplinler arası bir konuma sahiptir ve kesin doğru ya da yanlış cevaplar olmayan etkinlikleri vurgular.
Bilginin Yapılandırılması Bkz: Konstrüktivizim.
Bilimsel Karar Yerme Hangi çamaşır yıkama ürünleri en az parayla en iyi temizler gibi kişinin ve toplumun ilgili olduğu sorulara bilimsel verilerin uygulanması.
Bilimsel/Teknolojik Okur Yazarlık Bilimsel ve teknolojik tartışmaları anlama, verileri yorumlama ve bu bilgileri çeşitli demokratik forumlarda uygulama yeteneği.
Bilişsel Tutum ve fiziksel yeteneklerden farklı olarak düşünce süreçleriyle ilgili.
Bilişsel Alan İnsan yeteneği ve performansının düşünce süreciyle doğrudan ilişkili olan alam.

Bilişsel Gelişme Zekanın gelişmesi ya da zihinsel gelişme, özellikle akıl yürütmenin gelişmesi.

[b]İndüksiyon akımı nedir? İndüksiyon akımı nasıl oluşur? [/b]
Yukarıda görülen iletken tel sarılı bobinin uçlarını bir miliampermetreye bağlayarak çubuk mıknatısı bu bobine doğru yaklaştıralım. Çubuk mıknatısı hızla bobine doğru yaklaştırıp uzaklaştırdığımızda ampermetre ibresinin başlangıçta sıfırı gösteren ibresinde sapma olduğunu gözlemleriz.  İbredeki sapma mıknatısın oluşturduğu manyetik etki ile iletken tel sarılı bobinden bir yük geçişi olduğunu gösterir.
Bobine hızla yaklaştırılan çubuk mıknatısın N kutbu miliampermetrenin ibresinde sağ tarafa doğru bir sapma oluştururken N kutbu uzaklaştığında ampermetre ibresinin sola doğru saptığı gözlenir. Bu nedenle bu iki durumda tel sarılı bobinde mıknatısın etkisiyle oluşan akımların zıt yönlü olduğu söylenebilir.
Bu kez mıknatısın diğer kutbunu yani S kutbunu iletken tel sarılı bobinin içine doğru hareket ettirirsek miliampermetrenin ibresi sola doğru sapar. İbrenin sapma yönündeki bu değişim bobine yaklaştırılan N kutbu etkisi ile oluşan akım yönü ile S kutbunun yaklaşması ile meydana gelen akım yönlerinin birbirine zıt olmasındandır. Diğer bir ifade ile mıknatısın yaklaşan kutuplarındaki değişiklik akım yönünün değişimine neden olmuştur.
Çubuk mıknatısın S kutbu bobinden uzaklaştırılırken miliampermetre ibresinde yine bir sapma gözlenir. Tıpkı N kutbunun uzaklaşmasında olduğu gibi S kutbunun da bobinden uzaklaşırken oluşturduğu etki, iletken tel bobin üzerinde yine bir akım oluşumuna neden olmuştur.
Ancak dikkat ederseniz N kutbunun yaklaştırılması ile S kut bunun uzaklaştırılmasında oluşan akım yönleri aynı, her iki kutbun yaklaştırılması ya da uzaklaştırılması durumunda oluşacak akım yönleri birbirine zıttır. Ancak tel bobin içinde manyetik etkiyi oluşturan çubuk mıknatıs hareketsiz
olduğunda miliampermetre ibresinde herhangi bir sapma gözlenmez. Bu durumda bobin üzerinde elektrik akımını oluşturan etkinin sadece manyetik alan olmadığı, manyetik alanın bobin içindeki hareketinin elektrik akımını oluşturduğu sonucuna ulaşılır. Bobinin içindeki mık natıs hareketsiz olduğu sürece kut bu ne olursa olsun akım oluşmaz.
Yukarıda yaptığımız gözlemde olduğu gibi üzerine tel sarılı bir akım makarasına, bir çubuk mıknatıs v hızıyla yaklaştırılıp uzaklaştırılırsa tele bağlı ampermetrenin ibresinin saptığı gözlendi. Ampermetre ibresinde gözlenen bu sapma bobine sarılı tel üzerinden belli bir akımın geçtiğini gösterir. Devrede herhangi bir üreteç olmadan tamamen sistemin manyetik alan değerinin değişim değeri ve hızına bağlı olarak iletken tel de gözlemlenen bu akıma indüksiyon akımı denir.

[b]Alternatif akım nedir? [/b]
Bir pil veya aküden elde edilen elektrik akımı okulda, işte, sanayide ve evlerde kullanılan elektrik akımından farklıdır. İndüksiyon yoluyla ya da başka bir anlatımla, artan veya azalan manyetik alan etkisiyle elde edilen, belli bir süre içinde devamlı olarak yön değiştiren elektrik akımına alternatif akım denir.

Tersine çalışan bir elektrik motoru gibi düşünebileceğimiz jeneratörler, alternatif elektrik akım üreten araçlardır. Jeneratörlerde mıknatıslar arasındaki bobinin hareketi ile akım oluşturulabildiği gibi hareketsiz bir bobinin içindeki mıknatısın hareketiyle de bobinde bir elektrik akımı oluşabilir. Alternatif akım jeneratöründe, kuvvetli bir mıknatısın oluşturdu ğu manyetik alan içerisinde, belirli bir eksende dönen bobin bulunur. Akım oluşturan bobinin için den geçen manyetik alan çizgilerinin sayısı artarken akım bir yönde, azalırken de ters yönde akım geçer. İki mıknatıs arasındaki armatürün hareketiyle oluşan akımın yönü değişebilir. Yani değişken akım olan (AC) alternatif akım üretilir. Kapalı devredeki bobinin içinde bir mıknatıs hareket ettirilerek alternatif akım oluşur. Bu anlamda bir alternatör veya alternatif akım jeneratörü ile elektrik santralleri arasındaki en önemli fark, alternatör alternatif akım üreten bir düzenek iken elektrik santrallerinin jeneratörlerin bulunduğu çok büyük akım üreten sis temler olmasıdır.

[b] Transformatör nedir? [/b]
Elektrik enerjisi, güç santrallerinde üretildikten sonra şehirlerimize 250 000 V-500 000 V arasındaki yüksek gerilimle taşınır. Elektrik enerjisini taşıyan tellere yüksek gerilim hattı denilmesinin sebebi de budur. Şehirlere gelen elektrik enerjisinin gerilimi düşürülür. Böylece evlerimize ulaşan elektrik gerilimi, evlerde kullanılan cihazların çalışmasına uygun hâle getirilir. Ülkemizde evlerde kullanılan gerilim 220 V’tur. $ehir gerilimini düşürmek veya yükseltmek için kullanılan araçlara transformatör denir.

Kavramsal Temalar Bilimsel içeriğin düzenlenmesine hizmet eden, yüksek açıklama gücüne sahip bilimsel fikirler.
Kestirme/Kestirim Olması ya da gözlemlenmesi beklenen bir şey hakkında bir ifadede bulunmak.
Keşfetme Karar Stratejisi Seçenekler tanımlanabilsin ve uygun eyleme geçilebilsin
diye konuları açıklamak için soruları kullanan bir strateji.
Keşfetme Karar Stratejisi Öğrencilerin, duruma uyduğu sürece, istedikleri kararları vermelerine izin veren bir yaklaşım. Bazen buna, açık uçlu strateji ya da özgür cevap stratejisi denir.

Keşfetme (Öğrenme Evreleri) Öğrenme evrelerinde, öğretmenin en az düzeydeki kılavuzluğuyla, öğrencilerin bir yeni nesneyi ya da olguyu özgürce keşfettiği basamak.

[b]Elektrik sigortalarının kullanım amacı, elektrik sigortalarının çalışma prensibi [/b]
İletken üzerinde kontrolsüz olarak açığa çıkan ısı enerjisi sonucu meydana gelebilecek tehlikeleri engellemek için öncelikle iletken üzerinden geçen akımın kontrol altına alınması gerekir. Bu düşünce ile elektrik devrelerindeki tellerin aşırı ısınmasıyla oluşabilecek tehlikelere karşı önlem olarak sigorta adı verilen araçlardan yararlanılır.

Sigortalar elektrik devrelerinden fazla elektrik akımı geçtiğinde devrenin aşırı ısınıp yanmasını engelleyerek güvenli elektrik akımı geçişini sağlar. Elektrik devrelerine seri olarak bağlanan bazı sigortaların yapısında bulunan elektrik akımını iyi ileten ama erime sıcaklığı düşük bir tel sigortaların üzerinden geçen akım yükseldiğinde ısınarak erir. Telin erimesi devrenin tamamlanmasını engeller. Böylece devreden geçen yüksek akım engellenmiş olur.

Sigortalar, taşıyabilecekleri en yüksek akım miktarına göre sınıflandırılır. Devre  emniyetinde kullanılan sigorta değeri önemlidir. Bu nedenle sigorta seçerken sigorta gücü dikkate alınmalıdır. Bir aracın çektiği en büyük akım şiddeti bulunurken aracın güç değeri şebeke gerilimine bölünür. Çıkan sonuç aracın çekebileceği en fazla akım şiddetinin değeridir. Örneğin; şebeke geriliminin 220 V olduğu bir yerde kullanılan 1000 W’ lık bir aracın çekebileceği en büyük akım değeri 1000/220=4,5 A olur. Buna göre bu araç çalıştırılırken seçilecek sigortanın değeri en az 4,5 A’ in bir üst grubu olmalıdır. Örneğin 13 A’ lik sigorta en fazla 13 A’ lik akımın geçmesine izin verir. Daha fazla akım geçmesi durumunda sigorta devreyi keser ve akım geçişini durdurur. Böylece devreden geçecek yüksek akımın oluşturacağı tehlikeler önlenmiş olur. Benzer şekilde

2 A’ lik akım ile çalışan bir saç kurutma makinesini 1 A’ lik sigorta ile korumak anlamsızdır.
Çünkü saç kurutma makinesi çalıştırıldığında sigorta, üzerinden 1 A’den fazla akım geçeceği için atacak ve makine çalışmayacaktır. Aynı makineyi 13 A’ lik sigorta ile korumak da güvenli olmaz. Çünkü makine çalışırken oluşabilecek bir sorunda akım 13 A oluncaya kadar sigorta atmaz ve aşırı ısınma sonucu yangın çıkabilir. Bu yüzden sigortalar, kullanılacağı devreden geçen akım değerinden biraz yüksek değerde seçilmelidir.

[b] Elektriksel güç nedir? Elektriksel gücün birimleri [/b]
Bir aracın herhangi bir işi yaparken birim zamanda harcadığı enerji miktarı elektriksel güç olarak tanımlanır. Bu anlamda günlük hayatımızda kullandığımız elektrikli araçların gücü, onların kullanım yerlerine göre yaptıkları işi ne kadar çabuk yaptıklarının bir göstergesidir. SI Birim Sistemi’nde elektriksel güç birimi watt (vat) olup kısaca W ile gösterilir. 1 saniye çalışarak 1 joule elektrik enerjisi harcayan elektrikli aracın gücü 1 W’tır ( watt = joule/s) . Ancak günlük hayatta kullanılan enerji değerleri çok büyük olduğundan güç birimi olarak çoğunlukla watt birimimin üst katı olan kilowatt (kilovat) kullanılır. Sembolü kW olan bu birim yardımıyla birim zamanda harcanan elektrik enerjisi belirlenir. 1 kW‘lık güç 1000 W’lık güce eş değerdir. Günlük hayatta elektrik enerjisi birimi olarak kilo watt - saat kullanılmaktadır.    Elektrikli bir aracın üzerinde yazılı olan etiket üzerinde aracın güç değeri yazılıdır. Elektriksel gücü 2000 W olan bir su ısıtıcısı aynı süre çalıştırıldığında 1000 W olan bir lektrik sobasından iki kat daha fazla elektrik enerjisi harcar.
Elektrikli araçların harcadığı elektrik enerjisi miktarı iki değişkene bağlıdır.
1. Elektrikli aracın kullanıldığı süreye bağlıdır. 100 W bir ampul 1 saniye çalıştırıldığında 100 J’lük, 2 saniye çalıştırıldığında 200 J’lük enerji harcar.

[b]Kullanılan elektrik enerjisi miktarının hesaplanması [/b]
Bir elektrikli aracın gücü ve kullanıldığı süre biliniyorsa, harcadığı enerjiyi aşağıdaki bağıntıdan hesaplayabiliriz.
Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = Elektrikli aracın gücü . Kullanıldığı süre

Eğer aracın gücü watt, zaman birimi saniye olursa güç ifadesi yardımı ile kullanılan enerjinin birimi;


Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = watt . saniye
Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = Ws olarak bulunur.

Aracın gücü kilowatt, zaman birimi saat olarak alınırsa bu durumda kullanılan enerjinin birimi,

Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = P · t’den,
Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = kilowatt . saat
Kullanılan elektrik enerjisi Miktarı = kWh olacaktır.

Elektrik enerjisi birimini kilowatt - saat ya da  watt - saniye olarak kullanabiliriz.

Örnek:

2000 W’lık bir elektrik sobasının günde 8 saat çalıştırıldığında harcayacağı bir aylık elektrik enerjisi miktarını kilowatt - saat cinsinden hesaplayınız?

Çözüm

2000 W’lık elektrik sobasının kW birimi cinsinden değeri;

2000 W = 2000 / 1000 kW

= 2 kW olur.

Bir günde kullanılan elektrik enerjisi miktarını bulalım.

Elektrik enerjisi miktarı = Elektriksel güç · kullanıldığı süre

= 2 . 8

= 16 kWh olarak bulunur.

Bir aylık elektrik enerjisi miktarını bulalım

Elektrik enerjisi miktarı = 16 . 30

= 480 kWh olarak bulunur.

Örnek:

1500 W’lık bir elektrikli ev aleti 2 saat boyunca çalıştığında harcadığı elektrik enerjisi kaç kWh’tir?

A) 3                      B) 30

C) 300                  D) 3000

Çözüm

1500 W’lık bir aletin kW birimi cinsinden değeri;

1500 W = 1500 / 1000 kW

= 1,5 kW olur.

Buna göre 2 saat boyunca bu elektrikli ev aletinin harcadığı elektrik enerjisinin değeri;

W = P · t,

= 1,5 · 2

= 3 kW olarak bulunur. Doğru Seçenek (A) ‘dır.

[b]Elektrik tasarrufu, elektrik tasarrufu nasıl yapılır? [/b]
Elektrik enerjisinin bilinçli kullanılması ödeyeceğimiz faturanın miktarını düşürerek bize kazanç sağlamasının yanında Dünya’da sınırlı miktarda bulunan yenilenemez enerji kaynaklarının korunmasında da etkili olur. Örneğin, Dünya’daki elektrikli araçların % 20 oranında, daha verimli ve etkili kullanılması yılda yaklaşık 550 000 varil petrolün tasarruf edilmesi anlamına gelir.
Birtakım özelliklerin bilinmesi, göz ardı edilmemesi ve alınan bazı basit önlemlerle elektrik enerjisinin daha bilinçli kullanılması sağlanmış olacaktır. Beyaz eşya satan bir mağazada satılan eşyaların üzerinde, resimdeki gibi bir etiket mutlaka dikkatimizi çekmiştir. Bu etiket elektrikli aracın bir yılda harcayacağı elektrik enerjisi miktarı hakkında bize bir fikir vermek amacıyla araçların üzerine yapıştırılmaktadır.

Buzdolaplarında bulunan bu etiketlerin III numaralı bölümünde buzdolabının enerji verimi çeşitli harfler yardımı ile gösterilmektedir. Bu bölümde görülen A harfi en düşük enerji tüketim sınıfını gösterirken D harfi aracın ortalama enerji tüketim sınıfında olduğunu ifade eder. A sınıfı bir elektrikli araç aynı araca ait ortalama enerji tüketiminden % 45 daha az enerji tüketecektir. G sınıfına ait bir elektrikli araç da ortalama enerji tüketiminden yaklaşık %25 daha fazla enerji tüketecektir. Bu durumda A, B ve C sınıfına

ait elektrikli araçların tüketimi ortalama tüketimden daha düşük olacaktır. Etiketin V numaralı bölümünde ise aracın normal bir kullanımda yılda ortalama harcayacağı elektrik enerjisi miktarı belirtilir. Satın almayı düşündüğümüz aracın enerji tüketimi hakkında bize önceden bilgi veren bu etiketlerin gelecekte, bütün elektrikli ev araçlarında bulunmasının zorunlu hâle getirilmesi düşünülmektedir. Bu doğrultuda elektrik enerjisinin daha bilinçli ve verimli kullanılması amaçlanmaktadır.

      Yukarıda anlatılanların doğrultusunda uygun fiyatlı fakat G sınıfı enerji verimliliğine sahip bir araç yerine biraz daha pahalı ancak A sınıfı enerji verimliliğine sahip bir buzdolabı almak kısa vadede kayıp gibi görünse de geçen zaman içinde hem aile bütçesine hem ülke ekonomisine katkı sağlarken aynı zamanda Dünya ekolojisinin de korunmasına yardımcı olacaktır.

      Bunun yanında gerçekte çok basit önlemlerin alınması da yine elektrik enerjisinin bilinçli kullanılmasını sağlayacağından ödeyeceğimiz faturanın miktarını düşürüp bir taraftan bizim bütçemize kazanç sağlarken diğer yandan Dünya’da sınırlı miktarda bulunan yenilenemez enerji kaynaklarının korunmasında da etkili olur.

Bu çok basit ancak sonuçları çok önemli olan önlemlerden bazıları;

- Bulunduğunuz yerde işiniz bittiğinde lambanın söndürülmesi,

- Kullanılmayan alanların (hol, salon, tuvalet, mutfak vb.) lambalarının açık bırakılmaması,

- Gereksiz yere radyo, televizyon, teyp vb. araçların çalıştırılmaması ya da çalışır durumda bırakılmaması,

- Elektrikli aletlerin kullanıldıktan sonra muhakkak fişlerinin çekilmesi,

- Gün ışığında yapılabilecek iş ve etkinliklerin geceye bırakılmaması,

- Elektrikli araçların kullanma talimatlarına uygun olarak kullanılması,

- Buzdolabının kapağının sık sık ya da gereksiz yere açıp kapanmaması (Bu durum buzdolabında karlanmaya, karlanma da gereğinden fazla enerji tüketimine yol açar),

- Elektrik enerjisini israf edenlerin uyarılması olarak sıralanabilir.

 

Voiser