Konu: Sa‘y Nedir ve Nasıl Yapılır?

[Ders Hocası]

Safâ ile Merve arasında gidip gelmeye sa‘y denir. Haccın ve umrenin vaciplerindendir. Sa‘ye başlayacak kişi iki rekat tavaf namazını kıldıktan ve arzu ederse zemzem içtikten sonra Hacer-i esved’i istikbal edip (ona dönerek eli ile de selamlayıp) Safâ tepesine gelir. Kâbe’ye dönerek “Allahu ekber! Lâ ilâhe illâllâhu vallâhu ekber!” der, peygamberimize salavât getirir ve ellerini açıp dua eder. Sonra oradan Merve tepesine gitmek üzere normal adımlarla inişe geçer. Günümüzde bu iki tepe arasındaki yol başlangıç ve varış noktaları biraz meyilli üstü kapalı bir koridor halindedir. Düzlüğe inince sağ ve soldaki yeşil ışıklı iki sütunun hizasından itibaren erkekler, daha sonra gelecek sağlı sollu iki yeşil sütuna kadar hafiften koşarcasına sert adımlarla yürürler. Bu yürüyüş veya koşuş şekline [b]hervele[/b] denir. Hervele, bu aradaki geçişlerde hem giderken hem de dönerken hep tekrarlanır. Merve tepesi denilen yere çıkınca Safâ’da yaptıklarını tekrarlar. Sonra dönüş yolundan Safâ’ya gelmek üzere inişe geçer. Safâ’dan Merve’ye gidiş bir şavt, oradan Safâ’ya dönüş de bir şavttır. Yedi şavt olan sa‘y Merve’de sona erer. Safâ ve Merve’ye her çıkışta Kâbe istikbâl edilir, bu esnada, gidiş gelişlerde tekbir, tehlil ve salavat okunur, dualar edilir. Bayram gününden önce hac için sa‘y yapanlar, bu esnada telbiye de getirebilirler. Sa‘y bitince tekrar mescid kısmına geçilir ve iki rekat namaz kılınır. Sa‘y, bir defa hacda ve bir defa da umrede yapılır. Bunun dışında tavafta olduğu gibi nâfile sa‘y olmaz. Sa‘yin sahih olması için daha önce hac ve/veya umre için ihrama girilmesi ve geçerli bir tavaf yapılması şarttır. Mazereti olmayanlar yürüyerek, engelli, hasta ve yaşlılar hasta arabası ile veya başkalarının yardımıyla sa‘y yaparlar. Mümkünse sa‘y ara vermeden tamamlanır. Bu esnada cemaat oluştuğu takdirde cemaatle namaza katılıp sonra kalınan yerden devam etmekte sakınca yoktur.