Alm. Küerbis (m), Fr. Courge (f), İng. Gourd.
Bir yıllık, sürünücü otsu bir bitki. Gövdeleri tüylü sürünücü olup, silindir biçimindedir. Kökleri uzun ve iğ şeklindedir. Yapraklar tüylü, büyük, böbrek veya kalp şeklinde, beş parçalı, uzun saplıdır. Çiçekler tek eşeylidir. Erkek çiçekler sarımsı renkte büyük, dişi çiçekler daha küçüktür. Meyveleri çeşidine göre küremsi, silindir veya yumurtamsı şekillerde ve saplıdır. Meyve kabuğu ince veya kalın, yumuşak veya serttir. Meyveleri çok tohumludur.
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/163_23_12_13_12_32_10.jpeg[/img]
Familyası: Kabakgiller (Cucurbitaceae) Türkiye’de yetiştiği yerler: Memleketimizde kültür olarak yetiştirilir.
Kabak, bir sıcak ve mutedil bölge bitkisidir. Şiddetli soğuk ve sıcakları sevmez. Kumlu, killi, derin ve havalı topraklarda yetişir. Tohumları ekilip çimlendikten sonra çapalamak, meyveler çıkmaya başladıktan sonra da sulamak gerekir. Şubat, mart ayında ekilenlerinden turfanda kabak elde edilir. Nisanda ekilenler ise yazın meyve verir.
Memleketimizde birçok kabak türü ve bunların varyeteleri ekilmektedir. Bilhassa sakız kabağı (Cucurbita pepo) ve kestane kabağı (C. maxima) veya helvacı kabağı önemli olup tıbbî olarak da kullanılmaktadır.
[b]Sakız kabağı (C. pepo): [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_09_06.jpeg[/img]
Gövdeleri boyunca keskin çizgili, yaprakları beş sivri parçalıdır. Meyveleri silindir veya yumurtamsı olup, kalın ve sert kabukludur. Beyaz etli, makbul bir kabaktır. 20-30 cm kadar uzunluktadır.
[b]Kestane kabağı - Helvacı kabağı (C. maxima): [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_12_04.jpeg[/img]
Gövdeleri silindir biçiminde, yaprakları böbrek şeklinde ve tüylüdür. Meyveleri basık küremsi, saplı, ince kabukludur. Pişirildiğinde kabukları yumuşar ve zar gibi soyulur. Kırmızı etli kısmında şekerli ve nişastalı maddeler vardır. Yemeği ve tatlısı yapılır.
Kullanıldığı yerler: Her iki türün tıbbî olarak kurutulmuş tohumları kullanılır. Tohumlarında sâbit yağ ve peporesin vardır. Tohumları (çekirdekleri) tenya ve kurt düşürücü olarak bilhassa çocuklarda kullanılmaktadır. Tohumlar dış kabuklarından ayrılarak dövülür, şekerle karıştırılarak verilebilir. Ortalama doz çocuklarda 40 gr büyüklerde takriben 100 gr’dır. Kabak çok besleyici özelliktedir C ve B1 vitamini ihtiva eder. Pişirilen etli kısmı yiyecekten başka çıban ve şiş yerlere lapa olarak da tatbik edilir.
[b]Bal kabağı: [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_00_28.jpeg[/img]
Kestane kabağının bir cinsidir. Eti sarıdır.
[b]Lif kabağı (Luffa cylindrica): [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_17_35.jpeg[/img]
Meyvelerinin iletim demetleri sık bir ağ teşkil eder. Bu şebeke, meyve soyulup kurutulduktan sonra, sünger gibi kullanılır.
[b]Su kabağı (Lagerneria vulgaris): [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_04_45.jpeg[/img]
Meyvelerinin yarısı şişkin, yarısı dardır. Bu sebepten su kabı olarak veya ortadan boyuna kesilip kurutulduktan sonra maşrapa şeklinde kullanılmaktadır.
[b]Dikenli kabak (Sechium edule): [/b]
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_07_18.jpeg[/img]
Vatanı Orta Amerika olan, memleketimizin güney bölgesinde yetiştirilen çok yıllık bir bitkidir. Meyveleri etli ve büyük bir armut şeklinde, beş dilimlidir. İçinde bir büyük tohum vardır. Meyveleri pişirildikten sonra sebze olarak yenir.
[img height=200 width=250]http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_22_01_14_10_22_50.jpeg[/img]
Kabak çekirdeğinin iç kısmında rezin, sabit yağ (% 45-50), steroller ve etkili madde olarak kukurbitin isimli bir amino asit bulunmaktadır. Bu bileşiğin miktarı, türe ve varyeteye bağlı olarak,% 0.5-2 arasında değişir.
Kabak çekirdeğinde testesteron üretimi için gerekli bir madde olan çinko bulunur. Çinko kadınların libidosunu da arttıran bir mineraldir. Omega-3 yağ asitlerinin de bol bulunduğu kabak çekirdeği, cinsel sağlık üzerinde önemli bir rol oynayan hormon benzeri maddelerin salgılanmasında etkilidir. Kabak çekirdeği üreme organlarının sağlığını düzenler, doğurganlığı ve libidoyu arttırır. Ayrıca kabak çekirdeği çok etkili bir antidepresandır.
Kabak çekirdeğinde tavuk etindekinden 4 kat daha fazla arginin vardır. Arginin;
-Kalp ve damar sağlığı
-Ektra yağların depolanmasının azaltılması
-Beyindeki aktivitelerin hızlandırılması
-Üreme organlarının sağlığı
-Yaraların çabuk iyileşmesi için gereklidir.
Meyveleri bol lifli bir bitki olan kabak, bağırsakları tembel olanlar için tercih edilmesi gereken yiyeceklerdendir. Kabak potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, sodyum, demir gibi madensel elementler içerir.
Kabak bedeni temizler, sinirleri yatıştırır. Besin değerinin kaybolmaması için kabağı buğuda pişirmek önerilir.
Kabak çiğ olarak rendelenip salatalara da katılabilir.
Kabak, Peygamber Efendimiz´in (s.a.v.) sevgisine mazhar olmuştur.
Enes (ra)´dan:
´Bir terzi Peygamber (s.a.v.) onun için hazırladığı yemeğe davet etti, ben de onunla gittim.
Ona bir arpa ekmeğiyle içinde kabak bulunan bir çorba ile kurutulmuş et sundu.
Enes (ra) dedi ki: ´Peygamber´in (s.a.v.), tabağın etrafından kabakları araştırarak topladığını gördüm.
İşte o gün bugün ben kabağı çok severim.´
Diğer rivayet:
´Onu görünce, kabakları kendim yemeyerek O´nun (s.a.v.) önüne bırakmaya koyuldum.
´ Diğer bir rivayet: Enes (ra) dedi ki:
´O zamandan beri mümkün olduğu kadar hep bana içinde kabak bulunan yemek yapıldı.´
(Müslim, Tirmizi, Ebu Davud)
|
0 Yanıt
5815 Gösterim