Konu: “İzafiyet Teorisi” hangi bilim adamınındır?

[busegül]

a) Darvin b) Newton c) Einstein d) Planc [b]CEVAP:[/b] Einstein Albert Einstein; Yahudi asıllı Alman teorik fizikçi ve bilim insanı. 1921 yılında Einstein, Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülmüştür. Özel Görelilik Kuramı ya da İzafiyet teorisi, Albert Einstein tarafından 1905'te Annalen der Physik dergisinde, "Hareketli cisimlerin elektrodinamiği üzerine" adlı 2. makalesinde açıklanan ve ardından 5. makalesi "Bir cismin atıllığı enerji içeriği ile bağlantılı olabilir mi?" başlıklı makaleyle pekiştirilen fizik kuramıdır. Kurama göre, bütün var­lıklar ve varlığın fizikî olayları izafidir. Zaman, mekan, hareket, birbirlerinden bağımsız değildirler. Aksine bunların hepsi birbirine bağlı izafî olaylardır. Cisim zamanla, zaman cisimle, mekan hare­ketle, hareket mekanla ve dolayısıyla hepsi birbiriyle bağımlıdır. Bunlardan hiçbiri müstakil değildir. Albert Einstein’ın 1905′de “Özel izafet teorisi”ni yayınlaması da bir devrim yaratmıştır. Einstein bunda ve daha sonra yayınladığı “Genel izafet teorisi”nde evren, uzay ve zaman konusunda şaşırtıcı yeni kavram­lar ortaya atıyordu. Einstein herhangi bir cismin erişebileceği en yüksek süratin ışık hızı olduğu (saniyede 300.000 km.) ve bunun, nasıl ölçülürse ölçülsün değişmez olduğu sonucuna varmıştı. Bir ışık kaynağından dışarıya doğru ya da bu ışık kayna­ğına doğru yüksek bir hızla ilerleyen bir astro­not ışık hızının kendisine oranla hareketsiz dur­duğu zamankine eşit olacağını görecekti. Einstein buna, astronotun hızının adamın kullandığı alet­leri etkilemesinin neden olacağı fikrindeydi. Ör­neğin, astronotun hızı, ışık hızının ölçülebilecek bir kısmı kadar arttığı takdirde adamın ölçü değ­neği kısalacak, saatleri de daha yavaş çalışacaktı. Gerçekten de çok yüksek hızlarda “saatlerin” daha ağır çalıştığı anlaşılmıştır. Einstein ayrıca bir cisim hızlandıkça, bunun kitlesinin de artacağını önceden bildirmiştir. Bu durum parça hızlandırıcılarca görülmüştür. Bun­dan başka Einstein kitle (m) ve enerjinin (E) eşit olduklarını açıklamış ve bunu ünlü denklemiyle de özetlemiştir: E=me . Burada “e” ışık hızını göstermektedir. Einstein yer çekiminin de ışığı etkileyeceğini önceden tahmin etmiş ve ger­çekten de böyle olduğu ortaya çıkmıştır.