Konu: Nitel Anlamlı Kelimeler nedir?

[Uyanan Gençlik]

Varlıkların nasıl olduğunu, niteliğini gösteren; sayılamayan, ölçülemeyen bir değeri, özelliği ifade eden sözcüklere “nitel anlamlı sözcükler” denir. [color=orange][size=14pt][b]Nitel Anlamlı Kelimeler[/b][/size][/color] » [b]Ekşi [/b]yoğurdu ayran yaparak değerlendirebilirsin. » Annemin [b]lezzetli[/b] yemekleri burnumda tütüyor. » Güleç yüzüyle çevresine [b]neşe[/b] saçıyordu. » [b]Cimri[/b] insanların kimseye hayrı dokunmaz. » Okula [b]yırtık[/b] ayakkabılarla gidiyordu. Yukarıdaki örneklerde koyu yazılan sözcükler – yoğurdun ekşiliği, yemeklerin lezzetliliği, yüzün güleçliği, insanların cimriliği, ayakkabıların yırtıklığı – [color=red][b]ölçülemeyen özellikleri,[/b][/color] nitelikleri ifade ettiği için nitel anlamlıdır. [color=red][size=12pt][b]⇒ Sözcükler cümle içindeki kullanımına göre bazen nicel bazen de nitel anlamlı olabilir.[/b][/size][/color] [b]Örnek[/b] » Okul yıllarında onunla [b]yakın[/b] arkadaştık. (nitel anlam) » Stadyum evimize çok [b]yakındı.[/b] (nicel anlam) Birinci örnekteki “yakın” sözcüğü “içten, sıkı” anlamında kullanılmıştır. İki arkadaş arasındaki yakınlık belli bir ölçü aletiyle ölçülemez. Bu yüzden yakın sözcüğü nitel anlamlı bir sözcüktür. İkinci örnekteki “yakın” sözcüğü ise, ölçülebilir bir özellik olduğu için nicel anlamlıdır. Evin stadyuma olan uzaklığı metreyle ölçülebilir. [b]Örnek[/b] » Annesinin [b]güzel[/b] gözleri vardı. (nitel anlam) » Bu işten [b]güzel[/b] para kazanmışlar. (nicel anlam) Birinci örnekteki “güzel” sözcüğü, ölçülemeyen bir nitelik bildirdiği için nitel anlamlıdır. Gözlerin ne derece güzel olduğunu ölçen bir alet yoktur. İkinci örnekteki “güzel” sözcüğü ise “çok” anlamında kullanılmıştır. Paranın ne kadar kazanıldığı hesaplanabileceği için “güzel” sözcüğü nicel anlamlıdır.