Konu: Yazım (imla) Kuralları

[sult@n]

[b][color=red]DEYİMLERİN YAZILIŞI[/color] Deyimler birden çok kelimeden oluşan, gerçek anlamlarından ayrı bir anlamı bulunan kelime gruplarıdır. Deyim ya da deyim niteliği taşıyan kelimeler ayrı yazılır: Can kulağıyla dinlemek. Canını dişine takmak ... [/b]

[sult@n]

[b][color=red]BİRLEŞİK KELİMELERİN YAZILIŞI[/color] Dilimizde önemli bir yer tutan pekiştirme sırfatları bitişik yazılır: Apaçık, kapkara, kupkuru, sipsivri, sapasağlam, dümdüz ... Birleşik kelime durumuna girmiş kelimeler bitişik yazılır: Babayiğit, dedikodu, delikanlı, gecekondu, kabadayı, yelkovan ... Ev, ocak ve yurt kelimeleriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: Bakım evi, aş evi, radyo evi, sağlık ocağı, öğrenci yurdu, sağlık yurdu ... Hane kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: Pastahane, hastahane, yatakhane, yemekhane ... Birleştirmede yer alan kelimeler eski anlamlarını koruyorlarsa bu tür birleşik kelimeler ayrı yazılır: Kara yolu, gül suyu, kuru üzüm, ay tutulması, balık yumurtası, yıl sonu... Yardımcı fiillerle yapılan birtakım birleşik fiiller ayrı yazılır: Yardım etmek, yol olmak, göç etmek, hayret etmek, gelin olmak... Dilimizdeki "af, his, ret, zan" gibi birtakım kelimeler "etmek, olmak, eylemek" yardımcı fiilleriyle birleşirken söylenişlerine uyularak yeni ses alırlar. Bu kelimeler bitişik yazılır: af + etmek __ affetmek, His + etmek __ hissetmek ... "Emir, hüküm, keşif, nakil, kayıp" gibi birtakım kelimeler "etmek, eylemek, olmak" yardımcı fiilleriyle birleşirken ikinci hecelerdeki ünlüleri düşürürler. Bu kelimelerle yapılan birleşik fiiller bitişik yazılır: emir + etmek __ emretmek, kayıp + olmak __ kaybolmak ... "-a, -e, -ı, -i, -u, -ü" ekleriyle yapılan birleşik fiiller bitişik yazılır: Bakmak + kalmak __ bakakalmak yapmak + bilmek __ yapabilmek ... İki ya da daha çok kelimeden oluşan yerleşim merkezi adları bitişik yazılır: Karaköy, Dörtyol, Gürgentepe, Tepeköy, Gaziantep ... Sıfat ya da isim tamlaması biçiminde oluşmuş ve bu şekilde kalıplaşmış yer adları ve dağ, deniz, ova adları bitişik yazılır: Kızılırmak, Çukurova, Uludağ, Akdeniz, Ulukışla... [/b]

[sult@n]

[b][color=red]KURULUŞ ADLARININ YAZILIŞI[/color] Kurum, kuruluş, işletme, okul, birlik ve derneklerin resmi adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: Devlet Demir Yolları, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, Fatih İlköğretim Okulu ... Kurum ve kuruluş adlarında geçen kelimeler cins isim olarak geçtiğinde küçük harfle yazılır: Hava kuvvetlerinin güçlendirilmesi için ... Demir çelik işletmelerinin [/b]

[sult@n]

[b][color=red]"-de" EKİ VE "de" KELİMESİN YAZILIŞI[/color] Hal eki olan "de" kelimeye bitişik yazılır. Özel isimlerin sonuna geldiğinde kesme işaretiyle ayrılır. Kendisinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar. Ayakta durmaktan canım çıktır. Otomobil bozulunca yolda kalmışlar. Yurtta sulh cihanda sulh! Dolabın anahtarı Ali'de olmalı. Bağlaç olan "de" ayrı yazılır. Kendisinden önce gelen kelimenin son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar. Onları da gördünüz mü? Kerem de çalışmasını tamamlamış [/b]

[sult@n]

[b][color=red]"-ki" EKİ ve "ki" BAĞLACININ YAZIMI[/color] Ek olan "-ki" ünlü uyumuna uymaksızın kendinde önce gelen kelimeye bitişik yazılır: Bu sayfadaki yazıyı okudunuz mu? Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır: Olmaz ki! Böyle de yatılmaz ki! Atatürk diyor ki: ... "Ki" bağlacı bazı kelimelerle zamanla kalıplaştıkları için bitişik yazılır: Halbuki, oysaki, sanki, mademki ... [/b]