Konu: Gerçek (Temel) Anlam

[sult@n]

Kelimenin akla ilk gelen anlamıdır. Sözcüğün cümle içerisinde değil de, tek başına söylendiğinde bize düşündürdüğü anlamıdır. Bu anlama aynı zamanda temel anlam da denir. Sözcüklerin diğer anlamları (yan anlam, mecaz anlam vs.) gerçek anlamlarından yola çıkarak türetilmiştir. Örneğin; “O, kalın tuğlayı bir vuruşta [u]kırdı[/u].” cümlesinde “kırmak” sözcüğü “sert şeyleri güçlü bir basınç ya da vuruş etkisiyle parçalamak” anlamında kullanılmıştır. Bu anlam “kırmak” sözcüğünün akla gelen ilk anlamıdır. O halde “kırmak” sözcüğü bu cümlede gerçek anlamında kullanılmıştır. Örneğin; “Gümüş [u]ağır[/u] bir madendir.” cümlesindeki “ağır” sözcüğü, ilk anlamı olan, “tartıda çok çeken ya da yerden kaldırılması güç olan” anlamında kullanıldığı için gerçek anlamlıdır. Örneğin; “Masanın üzerindeki şişe [u]devrilmiş[/u], balık yağı yere dökülmüştü.” “Köşede bir örümcek ince ipliklerini tavandan duvara atarak [u]ağını[/u] ördü.” “Bütün komşular, o gece [u]gürültüden[/u] uyuyamamıştı.” “Ağzım dilim kurudu ona [u]yalvarmaktan[/u].” "Beni uçurumun kenarından alıp[u] yaşama[/u] o bağladı." "Sokakların buzu iyice [u]erimiş[/u]" (katıdan sıvıya dönmek) "Kapıyı bu [u]anahtarla [/u] açacağız" (açacak) "Kovanın dibindeki suyu nereye [u]döktün[/u]?" (boşaltmak) cümlelerinde altı çizili sözcükler de gerçek anlamda kullanılmıştır. [b]ÖRNEK [/b] Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük gerçek anlamıyla kullanılmıştır? A) Kapının [u]kolunu[/u] kırınca şaşırdık. B) Bu masaların [u]ayakları [/u] çabucak kırılıyor. C) Soruyu bir de şu [u]yoldan[/u] çözelim. D) Her evin [u]kapısında[/u] çocuklar vardı. E) Yastığın[u] yüzünü[/u] her hafta değiştirirdi. [b]ÇÖZÜM:[/b] D seçeneğindeki kapı kelimesi gerçek anlamıyla kullanılmıştır. CEVAP: D[