Sorular ve Cevaplar => Genç Ansiklopedi => Bilgi Bankası => B ▻ => Konuyu başlatan: D®agon - 18 Ağustos 2014, 16:43:11
-
Uygulandığı yüzeyde film tabakası oluşturarak fiziksel ve kimyasal etkilere karşı koruyan, aynı zamanda dekoratif bir görüntü sağlayan kimyasal bileşenlerdir.
(http://www.uyanangenclik.com/gallery/1_18_08_14_4_42_51.jpeg)
Boya, herhangi bir nesnenin renk vermek için veya koruma amaçlı olarak uygulanan kaplamaya denir.
Boya hemen hemen tüm malzemelere uygulanabilir. En çok kullanıldığı alanlar sanat, tasarım, endüstriyel kaplamalar, ulaşım (şerit çizgileri) ve korumadır (su veya hava temasını kesme amacıyla). Boya kimyasal özelliği bakımından ana olarak yaş boya ve toz boya olmak üzere ikiye ayrılır.
Bileşenler
Boyaları temel olarak dört bileşen oluşturur: Bağlayıcı, çözücü, pigmentler ve diğer katkı maddeleri. Bağlayıcının kullanımı zorunludur çünkü içerisindeki katı dolgu maddelerini bağlayarak kurumuş boya filminin oluşmasını sağlayan ve yüzeye yapıştıran, bağlayıcı maddedir. Bağlayıcının cinsi ve miktarı boyanın silinebilirlik, (sadece plastik boya için geçerli olmak üzere) sertlik, yapışma, renk dayanıklılığı gibi özelliklerini belirler. Çözücü, boyanın viskozitesini ayarlamak için kullanılır. Uçucu olup film tabakasının oluşumuna katkıda bulunmaz, fakat yüzey yayılımını gerçekleştirir. Pigmentler boyaya renk ve örtücülük özelliği verir. Bunun dışında katılan her madde film tabakasıyla birleşerek boyaya fiziksel ve kimyasal özellik verir. Boyalar bağlayıcının cinsine bağlı olarak su bazlı ve solvent bazlı olarak ikiye ayrılırlar.
Bu malzeme belli prensipler dahilinde, formüle edilen ve bünyesinde dört esas unsur bulunan kimyevî bir karışımdır
Bağlayıcılar
Solvent uçması ve reaksiyon sonucu sıvı halden katı hale dönüşen, boya filmini meydana getiren likitlerdir. Boyaya katkısı; sertlik, sağlamlık ve parlaklık, yapışma, hava koşullarına, güneş ışınlarına ve kimyasallara dirençtir. Bağlayıcı, boyanın temel direği olup, tipine göre, boyaya ismini verir.
Pigmentler
Doğadan saflaştırılarak veya sentetik yollarla elde edilen, bağlayıcı ve çözücüler içinde çözülmeyen ve kuru halde bulunan toz halindeki katı taneciklerdir. Boyaya sağladığı özellikler: Renk vermesi, örtücülük.
Pigment çeşitleri
Organik Pigmentler
İnorganik Pigmentler
Metalik Pigmentler
Sedefimsi Pigmentler
Monomer Pigmentler
Korozyon Önleyici Pigmentler
Çinko kromat
Çinko fosfat
Metalik Pigmentler
Dolgu maddeleri
Kalsit, barit, talk, kil
Kimyasal katkılar
Bu grupta yer alan maddeler çok değişik özelliklerde olan ve boyaya çok az miktarda giren kimyasallardır. Katkı maddeleri boyanın özelliklerini iyileştirmek, istenmeyen, olumsuz değişimleri engellemek için kullanılır.
Surfektanlar
Islatıcılar
Kurutucular
Matlaştırıcılar
Kaymak kesici
Çökme engelleyici
Köpük kesiciler
UV ışınlarından koruyucular
Optik beyazlaştırıcı
Çözücüler
Boyanın uçucu kısmını oluşturan kimyasal maddelerdir. Boyanın imalatı ve tatbikatı safhasında(uygulama kolaylığı için), kullanılan boyanın özelliklerinde değişiklik yapmadan incelten sıvılardır.
Toluen, Ksilen, White sprit, Aseton, Su, Benzin ve Tiner'dir
Boya çeşitleri
Boyalar genel olarak dört ayrı çeşitte sınıflandırılabilir.
Kurutma Metoduna Göre
Fiziksel kurumalı boyalar (Ör:Fırın kurumalı boyalar)
Kimyasal kurumalı boyalar (Ör:Serleştirici girilerek kurutulan boyalar)
Özelliklerine Göre
İnşaat boyaları
Metal boyaları
Ahşap boyaları
Zemin boyaları
Gemi boyaları
Sanat boyaları
Gıda boyaları
Oto boyaları
Oto tamir boyaları
İşaretleme boyaları (Ör:trafik levhaları)
Çevreye Olan Etkisine Göre
Su Bazlı Boyalar
Solvent Bazlı Boyalar
Reçinesine Göre
Selülozik boyalar
Rapid Boyalar
UV Boyalar
Akrilik boyalar
Epoksi Boyalar
Sentetik Boyalar
Polyester Boyalar
Poliüretan Boyalar
Nem Kürlenmeli Boyalar
Asit Kürlenmeli Boyalar
Su Bazlı Boyalar