Konu: Yabancı sermâye - Ansiklopedik Bilgi

[busegül]

Alm. Auslandskapital, Fr. Capitaux etrangers, İng. Foreign Capital. Bir ülkeye ekonomik gâyelerle çeşitli şekillerde gelen sermâye. Bu para, ham madde, techizat, tesis ve teknoloji şeklinde olabilir. Dünyâ devletlerinin pekçoğunun kânunlarında yabancı sermâyeyi teşvik eden maddeler vardır. Yalnız yabancı sermâyenin ana hedefi yüksek kâr sağlayıp, bunun önemli bir kısmını döviz hâlinde dışarıya çıkarmak olduğundan devletler bunun asgaride olması için gerekli tedbirleri alırlar. Yabancı sermâyenin sâdece az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere geldiği, zengin gelişmiş ülkelere gitmediği fikri yanlış bir hükümdür. Halbuki yabancı sermâye kâr imkânı olan her ülkeye, kânûnî bir mahsur olmadıkça, kendisini garantide bulduğu müddetçe girer ve çalışır. Dünyâ devletleri içinde zenginliği ve teknolojisiyle en önde gelen ABD ve Japonya’da pekçok yabancı sermâyeli firma faaliyet göstermektedir. Bu ve bunlara benzer devletlerin istikrarlı idâreleri, özel mülkiyetin kânunlarla himâye edilmeleri, yabancı sermâyenin tercih sebepleridir. Günümüzde yabancı sermâye hareketleri sâdece demokrasiyle idâre edilen devletlere âit bir olay olmaktan çıkmıştır. Eski sosyalist doğu bloku devletlerinin bir kısmı da yavaş yavaş yabancı sermâyeyi kendi ülkelerine çekmenin şartlarını aramaktadırlar. Memleketimizde yabancı sermâyenin gelmesi Devlet Plânlama Teşkilâtının onaylaması ve Bakanlar Kurulunun müsâadesiyle olmaktadır. [b]Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü:[/b] Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Hazine Müsteşarlığı'na bağlı Ana Hizmet Birimleri'nden biridir. 4059 Sayılı Kanun'a göre kurulmuştur. [b]Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün görevleri;[/b]     Kalkınma planları ve yıllık programlar çerçevesinde ülke kalkınmasında yabancı sermayeden beklenen gerekli katkıların sağlanmasını ve yönlendirilmesini temin amacıyla ihtiyaç duyulan mevzuatı hazırlamak,     18 Ocak 1954 tarih ve 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ve buna ilişkin mevzuat çerçevesinde belirtilen işleri yapmak, yabancı ülkelerle yapılacak yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşmalarına ilişkin hizmetleri ve müzakereleri yürütmek,     Yatırımları teşvik mevzuatı çerçevesinde yabancı sermayeli yatırım projelerini, yurt dışı yatırımları ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerini değerlendirerek uygun görülenleri teşvik belgesine bağlamak,     Teşvik belgesi şart ve niteliklerine uygun olarak gerçekleşen yabancı sermayeli yatırımlarla ilgili kapatma işlemlerini yapmak,     Teşvik belgesi şart ve niteliklerine aykırı davranan yatırımcılara gerekli müeyyideleri uygulamak,     İleri teknoloji ve yüksek maddî kaynak gerektiren ve ilgili mevzuatla yatırım ve hizmetlerin kısmen veya tamamen yerli ve/veya yabancı şirketler vasıtasıyla Yap-İşlet-Devret modeli ile gerçekleştirilmesi için gerekli organizasyon ve koordinasyonu yapmak,     Yabancı sermayeli yatırımları mahallinde tetkik etmek ve değerlendirmek ve Müsteşarlıkça verilecek diğer görevleri yerine getirmektir.