Konu: Koşul - Sonuç (Şart - Sonuç) Cümleleri

[Uyanan Gençlik]

Bir olayın veya durumun gerçekleşmesinin, başka bir olayın veya duruma bağlı olduğunu belirten cümlelerdir. Bu tür cümlelerde birinci bölüm (yan yargı) koşul, ikinci bölüm ise o koşula bağlı olarak ortaya çıkan sonuçtur (temel yargı). Türkçede koşul anlamı asıl olarak “-se” şart ekiyle sağlanır. “ise”, “-ince”, “-dikçe”, “mi”, “ama”, “üzere”, “yeter ki” ile de koşul anlamı sağlanabilir. [b]Örnek[/b] » [b]Ödevini yaparsan [/b] oyun oynayabilirsin. Bu cümlede koyu renkle yazılmış bölüm, eylemin yapılabilmesinin bağlı olduğu koşulu belirtmektedir. (oyun oynayabilmesi hangi koşula bağlı? → ödevini yapmasına) » Temiz bir dünya istiyorsan  [b]yerlere çöp atma.[/b] » Müzik dinleyebilirsin ama [b]sesini fazla açmayacaksın.[/b] » [b]Bizim buralara yağmur yağdıkça[/b] her yer toprak kokardı. » [b]Akşama geri vermek üzere[/b] bu kitabı alabilirsin. » [b]Akşam baban gelsin[/b], alışverişe çıkarız. » İstediğin her şeyi alırım, [b]yeter ki sınıfını geç.[/b] [size=12pt][color=red][b]⇒ Cümleye istek, dilek anlamı katan –se, -sa ile koşul anlamı veren –se, -sa ekini karıştırmamak gerekir. İstek cümleleri de –se, -sa eki almasına rağmen, koşul anlamı taşımaz.[/b][/color][/size] [b]Örnek[/b] » Otobüsle gelmese de trenle gelse.