– Düzeltici-İyileştirici Fonksiyon: Uyumsuzluk ve davranış bozukluğunu önleyici çalışmalara rağmen, bazen problemli ve rahatsızlığı olan kişiler olabilir. Rehberlik, gerek psikoterapi gerekse diğer ihtisas servislerini devreye sokarak insanların sağlıklı bir ruhsal hayata sahip olmasında, düzeltici, tedavi edici ve iyileştirici bir fonksiyon icra eder.

– 1982: Türkiye’de ilk ve orta dereceli okullarda din eğitimine 1982 tarihten buyana zorunlu statüde yer verilmektedir.

– Sinir Dili: Metabolizmanın bütün davranışları beyin tarafından yöneltildiğinden beden dilinin fizyolojik yönü.

– Din Öğretiminde yöntem seçimini etkileyen başlıca faktörler:
1. Öğretmenin Özellikleri
2. Dersin Muhtevası
3. Öğrencilerin Özellikleri
4. Zaman, Maliyet ve Fiziksel İmkânlar

– Samimiyet: İhlas, istikamet ve sadakat kavramları, dini rehberlikte bulunanların sahip olmaları gereken özellik.

– Gözlem Gezisi Yöntemi: Bir dersin özel veya genel amaçlarını gerçekleştirmek üzere, önceden hazırlanan bir plan çerçevesinde belli olayların, nesnelerin ve durumların, gerçek mahallinde izlenmesi, gözlenmesi ve incelenmesine
yönelik öğretim amaçlı faaliyetlerdir.

– Beden Dili: Din dilinin iknaya dayanan özelliği sebebiyle sözlerin yetersiz kaldığı yerde destekleyici ve düzenleyici olarak devreye giren iletişim aracı.
– İnsanın konuştuğu dili, yazının dışında el, yüz, vücut hareketleri ile de dışa
yansıtabilmektedir ki, buna da beden dili denilmektedir.

– Fonksiyonlarına Göre Rehberlik kapsamında yer alanlar:
1. Uyum Sağlayıcı
2. Yöneltici
3. Ayarlayıcı
4. Önleyici
5. Düzeltici-İyileştirici
6. Ferdi Anlama (Teşhis)
7. Ferdi Geliştirici
8. Bilgi Toplama

– Kaynağın iletişim tarzı: Dini iletişimde kaynağın, çevresi ile yoğun ilişkilere ve çok yönlü iletişim sürecine girmeksizin, insanlarda bir izlenim bırakmasını sağlayan özelliklerini ifade eder.

– Habibullah: Hz. Peygamber’in vasıflarından biridir. onun hem Allah’ı en çok seven, hem de Allah tarafından en çok sevilen yönünü ifade eder.

– Hümanizm (İnsanlık dini): Manevi unsurlar ihtiva etmez, ama gelmiş geçmiş dinlerin tecrübelerinden yararlanarak onların ilerisine geçmeyi hedefler. Tanrısı insanlık, peygamberi bilim adamları, mucizeleri ise icatlar ve keşiflerdir. Haliyle bu din, gerçek dinin alanını daraltan bir din olup sekülerdir.

– Yaşantısal İletişim: İnsanların kendi tercihleri olmayan bu özellikler onlara küçük yaşlarda aile büyükleri tarafından kazandırılmıştır. Yetişkinler, hayata gözlerini açtıktan itibaren ellerinde büyüyen ve bir tercih kullanma imkânı olmayan çocuğu tamamen kendi tercihleri ile şekillendirirler. Bunu da genellikle kendi yaşantısal iletişin tarzları ile yaparlar.

– Geribildirim: Doğrusal iletişim modelinden farklı olarak, dairesel iletişim modelinde yer alan iletişim unsuru.

– Delâlet: Yol bilmeyenlere yol göstermek, tarif etmek, kişiye seyahatinde veyaişinde kılavuzluk etmek ve rehberlikte bulunmaktır.

– Hasbîlik: “Bu hizmetime karşılık sizden hiçbir ücret
beklemiyorum. Benim ücretimi verecek olan Âlemlerin Rabbi’dir.” (Hûd
11/29, 51) ifadeleri hasbîliğe örnektir.

– Rehberlik Hizmetleri Profesyonel Bir Yardım Sürecidir:
Rehberlik hizmeti, karmaşık bir ruhsal ve duygusal yapıya sahip bulunan
insana yönelik bir görev olduğu için onu yürütenlerin bilgi ve beceri
bakımından belli yeterlik ve yetkinliklere sahip olmaları gerekir. Bu sebeple bu işi yürüten kişiler de ilgili alanda yeterli eğitim almış olmalıdır.

– Rehberlikte Gönüllülük ve İçtenlik Esastır:
Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında hiç kimseye, bu hizmetlerden yararlanması için baskı yapılamaz. Aynı şekilde rehberlik hizmetleri ile ilgili görevleri yapması için de hiç kimse zorlanamaz.

– Rehberlik Yaşam Boyu Süren Bir Yardım Sürecidir
İnsan hayatına paralel olarak doğumdan ölüme kadar devam eden bir süreçtir. Bu süreçte, her gelişim döneminin kendine özgü görevlerinin yerine getirilmesinde insan zaman içinde yardıma ihtiyaç duyabilir.

– Rehberlik Sürecinde Değer Yargıları Açısından Rahat Olmak
Esastır:
İnsanlar aldıkları eğitim ve yetiştikleri çevre şartlarına bağlı olarak özgün
fikir, düşünce ve anlayışlara sahiptirler. Ancak bunları açığa vurmak, genellikle kolay olmamaktadır. İnsanların eleştirmeleri, ayıplamaları, suçlamaları, reddetmeleri onları açıklama ve açığa vurma konusunda caydırıcı olur. Herkesin düşünceleri, kanaatleri, değer yargıları kendisi için önemli olduğu için rehberlik ilişkisinde bu konuya özen gösterilmeli, danışan kişi bu konuda kendisini rahat hissetmelidir.

– Beytü’l-Hikme: Abbasiler devrinde Bağdat’ta kurulan Hint, Yunan ve İran dillerinde yazılan eserlerin Arapça’ya tercüme edildiği kurum.

– Sünnetullah: Allah Teâlâ’nın kâinatı belirli bir ölçüye kanuna göre yaratmasının Kur’an diliyle ifadesi.

– Harezmi: İslam dünyasında tıp, astronomi, matematik, ve felsefe alanlarında önemli çalışmalar yapan ünlü bilgin.

– Gençlik: Bireyin kendisinden başlayarak var olan her şeyi sorguladığı, eskibir deyimle “künhüne vâkıf olma” duygusunun güçlü olduğu dönem.

– Dini iletişim sürecinde kaynak konumunda olan kişisel özellikler: kaynağın güvenilirlik, inanılırlık, uzmanlık ve çekicilik özelliklerine sahip olması.

– Atabetü’l-Hakâyık: Edib Ahmed Yüknekî tarafından kaleme alınarak Karahanlı beylerinden Muhammed Dâd Sipehsalar’a hediye edilen ünlü ahlak kitabı.

– Cevâmiu’l-Kelîm: Hz. Peygamber’in özelliklerinden “az sözle çok şey ifade edebilmesi.”

– Son çocukluk: Bireyin özellikle inanç konularıyla yakından ilgilendiği, metafizik alana ilişkin sorular sormaya başladığı, dua, namaz gibi ibadetlere karşı ilgili olduğu ve bu nedenle de ibadet öğretimi için başlangıç anı olarak kabul edilen dönem.

– İnsanlara dini konularda rehberlik yaparken dikkate alınması gereken hususlar:
1. konuyla ve sorunla sınırlı kalmak
2. Muhatabı dinlemek.
3. Özel durumlar ve mahremiyete dikkat etmek.
4. Sorunlara ve tavırlara saygı göstermek.

– Namık Kemal: “Renan Müdafaanamesi” isimli eserinde cevap vermiş; tam aksine, İslâm’ın bilimi teşvik ettiğini ispat etmeye çalışmıştır. Bu arada, Müslümanların medreselerinin ve bilginlerinin ortaya koydukları ilmin, Avrupa medeniyetini de etkilediğine vurgu yapmıştır.

– Akademik iletişim: Bir kimseye veya gruba bilgi vermek bir şeyler öğretmek amacıyla kurulan ve yürütülen düzenli iletişim.

– Akademik iletişimim Özellikleri:
1. Önceden planlanan düzenli bir etkinliktir.
2. Tamamen öğretme ve bilgilendirme amaçlıdır.
3. Kaynak kişi, iletişimin başarısından sorumludur.
4. Öğretici konumundaki kaynak kişi sistemin en temel öğesidir.

– Darü’l-Erkam: Mekke döneminde din eğitiminin yapıldığı önemli bir merkez olan ve Hz. peygamber’in, almış olduğu vahyi, burada toplanan Müslümanlara tebliğ ederek eğitimlerini gerçekleştirdiği mekân.

– iletişim Araçları: İletişim amacını gerçekleştirmek üzere belirlenen iletiyi alıcıya taşıyan semboller.

– Medeniyet: Bir dini ya da fikrin, maddi ve manevi boyutlarda hayata yansıtılması anlamına gelen kavram.

– Diğergamlık: Kur’an-ı Kerim’de “I’sâr” olarak geçen ve “başkalarını da düşünmek, onların haklarını ve menfaatlerini kendinden önce tutmak” anlamına gelen kavram.

– E. Göka: “İlahiyatçılar olmadan ölüm ve matemle ilgili konularda sağlık çalışanlarının tek başlarına başarılı olmaları mümkün olmadığı gibi buna ne güçleri ne bilgileri yeter. (…)

– Gayesine göre Kelâm ilmi: Aklî ve naklî delillere dayanarak İslâm inançları ile ilgili ortaya çıkabilecek şüpheleri ortadan kaldırmaya ve anılan inanç ilkelerini açıklamaya ve ispat etmeye çalışan bir ilimdir

Zanni Bilgi: Nakli bilgi çeşididir.

Gazzali: Başta felsefeyi derinliklerine kadar öğrenen ve onların görüşlerini Makasıdü’l-Felasife adlı eserinde toplayan sonrasında felsefecilere karşı Tehafütü’l-Felasife adlı eseri yazarak onların görüşlerini çürüten bir yandan da batınilere karşı Fadihatü’l-Batıniyyeisimli reddiyeyi kaleme alan Eş’ari alim.

– Hz. Ali’ye olan yaklaşım: Mutezile’sini Basra Mutezile’sinden ayıran en temel anlayış.

– Bedihi Bilgi: Aklın Hiçbir çaba sarf etmeksizin elde ettiği herhangi bir şüpheye ve ihtilafa yol açmayacak şekilde son derece açık olan bilgi.

– Karl Marks: 19. Yüzyıl’da İslam dünyasına etki eden materyalizmin öncülerinden olan ve materyalizmi 5 değişim ve dönüşüm aşamasına ayıran filozof.

– Keşf ve İlham: Sufilerin haber dışındaki diğer bilgi kaynakları. Kelam ilmini yönelik eleştirilerinden bir tanesi bilgi kaynaklarına ilişkindir. Onlara göre duyu bilgileri yanıltıcı iken akli bilgiler ise sınırlıdır. Haliyle sufiler kelamcılar ile haberin bilginin kaynaklarından biri olduğu hususunda hem fikir kent aklın ve duyuların bilgi kaynağı olması hususunda fikir ayrılığı içindedirler.

– Kitabü’s-Sünne: Ahmed b. Hanbel’in, hemen hemen tamamı vefatından sonra başkaları tarafından derlenen eserlerinin kelam açısından en önemlisi.

– İlm-i Kelâm-ı Cedid: Yeni kelam hareketinin Hindistan Kıtasındaki asıl teorisyeni olarak bilinen Şibli Nu’mani tarafından yeni bir kelama duyulan ihtiyacı karşılamak üzere kaleme alınan eseri.

– Ebu Mansur el-Maturidi: Eş’ari ile aynı dönemde yaşayan Kitabü’l-Tevhid isimli eserinde sünni Kelamda ilk kez bilgi bahsini teorik olarak ele alan Maveraünnehir
de yaşamış İslam alimi.

– Günümüzde kelam ilmine yöneltilen eleştirilerden biri: kelam ilminin kısır döngü içerisinde kalarak insan merkezli bakış açısından uzaklaşması.

Araz: “Bir zaman diliminde var olan ve ikinci zaman diliminde yok olan”

– Kelam’ın diğer İslami ilimlerin temelini oluşturması: Filozoflara göre bir ilminin diğer ilimlerle arasındaki konumunu konusu belirler. Buradan hareketle kelamın diğer ilimlerden üstün bir konumda olmasını belirleyen en önemli özellik.

– El-Fıkhu’l-Ekber: Ebu Hanife’nin akaide dair yazdığı eser.

Yakini Bilgi: Haber yalan söylemesi imkan ve ihtimal dahilinde olmayan bir topluluk tarafından aktarılmışsa ve anlaşılması noktasında bir kapalılık yoksa.

– Cevher: Gazzali’nin tasnifinde mütehayyiz olmayan hadis varlığın karşılığı.

– İmanuel Kant: Aydınlanma felsefesinin en önemli filozofu olan ve aklın tabiata karşı pasif olmadığını aklın tecrübe ile gelen bilgileri kavramlaştırdığını söyleyen filozof.

– Hilafet meselesi: Kelama konu olan ihtilaflar arasında ilk ortaya çıkan.

– Şia: İmametin Nas ve tayin ne olduğunu iddia eden mezhep.

– Kadim terimini vacip teriminden ayıran en temel özellik: Vacibin kendisinden başka bir varlık bulunmama anlamı taşımaması.

– Kelam ile ilgilenmek müslümanların bazısı için Farz-ı kifayedir: Gazzali Kelam ilminin insanların karşılaştığı itikadi problemleri tek başına çözmeye belki yeterli olamayacağını avamın onunla ilgilenmesinin sakıncaları olacağını Fakat bu ilim ile bir kısım insanların ilgilenmesi gerektiğini söyler.

– Zemmü’l-kelâm ve ehlihî: Hâce Abdullah Herevî’nin eseridir. Selef uleması “Bugün size dininizi tamamladım” (Maide 5/3) ayetinden hareketle dini anlama noktasında nakli nasıl olduğunu söyleyerek Kelam ilminin bidat olduğunu söylemişlerdir. Bu minvalde kelam ilmine yönelik eleştiri mahiyetinde ilk olarak müstakil bir eser yazan Ebû İsmail Hâce Abdullah b. Muhammed el-Herevî’dir.

– Büyük günah sahibi dinden çıkmaz: Maturidi mezhebinin büyük günah sahibi hakkındaki hükmü.

– Kur’an mahluk değildir: Ebu Hanife’nin itikadi görüşlerinden biri.

Kitâbü’t-temhîd: Mütekaddimîn döneminin en önemli eserlerinden olup Ebû Bekr el-Bâkıllân’i yazmıştır.

– Abdüllatif Harpûtî: Klasik kelamın argümanları ile çağın materyalist akımlarının kullandıkları argümanlara karşı koymanın mümkün olmadığını ve bu nedenle de Kelam ilminin zaman ve zemine göre değişebilen vesailinin değişmesi gerektiğini düşünen Osmanlı alimi.

Tekvin: Mu’tezile ve Eş’ariyye, sûbûti ve selbi sıfatların yanında Allah’ın Kudret sıfatının taalluku/ tecellisi ile ortaya çıkan fiillere ayrı bir kategori de düşünmüşler ve bunlara fiil sıfat adını vermişlerdir. Maturidiyye ise fiili sıfatların diğer sıfatlar gibi Kadim olduğunu düşünerek bunları subuti sıfatlardan kabul etmişler ve bu sıfata “Tekvin” sıfatı adını vermişlerdir.

– Kaza-kader meselesi: İlk dönem kelamcılarından Ma’bed el-Cüheni’nin savunduğu görüş.

– Ebu Seleme Es-Semerkandi: Gazzali öncesi dönemde vacip ve mümkin kavramlarını mantıksal hükümler olarak kullanan alim.

– İbn Küllab: Sünni kelamın öncülerinden biri olarak kabul edilmektedir.

    Müminin imandan sonra İslam’ın daha temel inanç esaslarına yönelmesi ve onlar hakkındaki
    iman ve bilgisini daha üst seviyelere çıkarması gerekir. Bu şekilde iman esaslarına açık ve geniş bir şekilde inanmaya ne ad verilir? Tafsili iman
    Varoluşu kendinden olan zorunlu varlığın sadece Allah olduğu ilkesinden hareketle
    ortaya atılan isbât-ı vâcib delili : İmkân delili
    Peygamberlerin insanlara tebliğ ettiği dinin, Allah katındaki genel adı: İslâm
    Meleklerin görevleri:
    – Müminleri iyi işlere yöneltmek
    – Peygamberlere salat ve selam getirmek
    – Müminlere ahirette şefaat etmek
    – Allah’ı hamd ile yüceltmek
    Vahyin mahiyetinin özellikleri:
    – Allah ile peygamberleri arasında nübüvvetin bir sırrı olması
    – Kur’an’da vahyin lafzıyla olduğu gibi korunmasının önemi ve gerekliliğine vurgu
    yapılması
    – Hz. Peygamber tarafından lafız ve mâna olarak telakki edilip öylece tebliğ edilmesi
    – Lafız ve mânadan ibaret olması ve Cebrâil tarafından Lehv-i Mahfûz’dan bu şekilde
    indirilmesi
    Peygamberlik ile ilgili:
    – Peygamberlik Allah Teâlâ’nın kulları arasından seçtiği şahıslara lutfettiği ve
    insanların kendi istek ve çabalarıyla elde edemeyecekleri bir görevdir.
    – Her ümmete kendi dilleriyle hitap eden peygamber gönderilmiştir.
    – Peygamberlerin kesin sayısı hakkında kesin bir rakam vermek mümkün değildir.
    – Peygamberler Allah’ın kendilerine bildirdikleri dışında gaybı bilmezler.
    – Allah’ın izniyle insanları hidayete ulaştırmaya çalışmışlardır.
    – Allah’ın kendilerini görevlendirdiği ve yardım ettiği birer tebliğci ve uyarıcıdırlar.
    – Kendilerine hiçbir şekilde kullukta bulunulmasını istememişlerdir.
    – Güvenilir, doğru, ileri görüşlü, ihlâslı ve seçkin insanlardır.
    Kur’an’da ahiret aleminin gerekliliğine dair belirtilen konular:
    – Hakikatin ortaya çıkıp herkesçe tasdik edilmesi
    – Varoluşun ve hayatın anlamlı ve amaçlı olabilmesi
    -İnanç ve davranışlara karşılıklarının verilmesi
    – Evrensel ahlâk ilkelerinin hayata geçirilmesi
    Ahiret âlemine imanın tanımı: Evrenin kozmolojik düzeninin yıkılmasını sağlayan kıyametin kopmasının ardından, ölülerin Allah tarafından tekrar diriltilmesiyle başlayacak olan ebedi âlemin gerçekleşeceğine inanmaktır.
    Kur’an’da kıyameti nitelendiren adlar:
    – Tâmme
    – Sahha
    – Sâat
    – Râcife
    Ehl-i sünnet mezhebinin insan fiillerine ilişkin görüşü: İnsanların fiillerini doğrudan doğruya Allah yaratır.
    Allah’ın yaratma sıfatını ifade eden kavramlar:
    – İbda
    – Kevn
    – Îcâd
    – İnşa
    Allah’ın ilim sıfatı ile ilgili: İlim sıfatı Allah’ın, zaman ve mekân sınırı olmaksızın küçük-büyük, gizli-aşikâr, maddî-manevi her var olanı gözlem yapmışçasına hakkıyla bilmesi ve bu niteliğe sahip olmasıdır.
    Kader kavramının terim anlamı: Allah’ın yaratacağı bütün varlık ve olayları ezelde ilim ve iradesiyle belirlemesidir.
    İslam’a göre “iyi davranış”ın anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
    Dinin yapılmasını emir ve tavsiye ettiği iyi, doğru, faydalı ve sevap kazanmaya neden olan bütün eylemler ve davranışlardır.
    Büyük günah konusunda ehl-i sünnetin inanç anlayışına uygundur?
    İnandığı halde büyük günah işleyen ve işlediği günahlarda ısrarcı olan kimseye
    fasık denir.
    “Davranış inancın değil, inanç davranışın şartıdır.” görüşüyle inanç-davranış
    ilişkisinde dengeyi kuran mezhep : Ehl-i sünnet
    İnkarın psikolojik nedenleri:
    – Kıskançlık
    – Aşırı dünya sevgisi
    – Büyüklenmek
    – Arzuların peşinden gitmek
    Maddeyi varlığın temeli ve ezeli sayan, madde aleminin ötesinde herhangi bir varlık alanı
    tanımayan ve Allah, ruh ve ahireti inkar eden felsefi akım: Materyalizm
    İslam inanç sisteminde “Ehl-i kıble tekfir edilemez.” ilkesi, sonucu itibariyle nasıl bir
    Müslümanlık anlayışını hedefler? Kapsayıcı ve hoşgörülü bir Müslümanlık anlayışını
    Allah’ın kendi kendine kaim olması ve başkasına ihtiyaç duymaması anlamına gelen
    selbi sıfat: Kıyam bi nefsihi
    Din kavramının temel anlamların:
    – İtaat
    – Ceza
    – Tutulan yol
    – Hüküm
    ——- peygamberlerin dini tebliğlerinde değişmeyen ortak noktadır. Cümlede boş bırakılan yeri doğru şekilde tamamlar? İnanç esasları
    Vahiy şekillerinden biri: Soru sormayla vahyetme
    Melekleri yapı olarak cinlerden ayıran en önemli farklılık aşağıdakilerden hangisidir?
    Nurdan yaratılmaları
    Genel anlamda Allah’ın kendi iradesini seçmiş olduğu peygamberlere çeşitli yollarla
    bildirmesine ne ad verilir? Vahiy
    Ahiret âleminin imkânına işaret eden ve Kur’an’daki bilgilerle örtüşen bilimsel teori: Büyük patlama (big bang) teorisi
    Ahiret âlemine imanın tanımı: Evrenin kozmolojik düzeninin yıkılmasını sağlayan kıyametin kopmasının ardından, ölülerin Allah tarafından tekrar diriltilmesiyle başlayacak olan ebedi âlemin gerçekleşeceğine inanmaktır.
    Peygamberlerin doğrudan Allah’tan veya melek aracılığıyla aldıkları vahiylere
    dayanarak verdikleri haberlerden oluşan mucizelere ne ad verilir? Haberî mucizeler
    Kader inancına dair dini metinleri aşırı bir akılcılıkla yorumlayan mezhep: Mutezile
    İnsanın kendi özgür iradesini itaat yönünde ortaya koyduktan sonra Allah’ın onun fiilini
    yaratmasına ne ad verilir? Tevfîk
    Kader ve kaza inancının irtibatlı olduğu ilâhî sıfatlar aşağıdakilerden hangisinde birlikte
    ve doğru olarak verilmiştir? İlim, irade, kudret ve yaratma
    Bir kimsenin inancını dile dayalı olarak dışa vurmasına karşılık inkârını gizlemesine ne ad verilir? Nifak
    Allah’ı görüyormuş gibi davranışlarında titizlik gösteren kimseye ——- adı verilir. muhsin
    “Davranış inancın değil, inanç davranışın şartıdır.” görüşüyle inanç-davranış
    ilişkisinde dengeyi kuran mezhep : Ehl-i sünnet
    İslam inanç sisteminde “Ehl-i kıble tekfir edilemez.” ilkesi, sonucu itibariyle nasıl bir
    Müslümanlık anlayışını hedefler? Kapsayıcı ve hoşgörülü bir Müslümanlık anlayışını
    Dinî uygulamalardan bir kısmını dine aykırı uygulamalarla değiştirmeye ne ad verilir? Amelî irtidat


Telif © 2021 Arif Arslaner

    Erdem-ekonomi ilişkisinde minimum düzeyde en öncelikli erdemler: Hak ve adalet
    İslam çevre ahlakı ilkelerinin en üst düzeyini oluşturan ilke: Kutsiyet ilkesi
    İslam çevre etiğinin en üst düzey kuramı: Bilgelik
    Çevre sorunları denince akla gelen belli başlı sorunlar:
    – Susuzluktan çölleşme
    -Erozyonla toprak kaybı
    – Küresel ısınma
    -Kimyasal atıkların neden olduğu hastalıklar
    İslam ahlakında reziletler:
    – Korkaklık
    – Zulüm
    – Cehalet
    – Öfke
    Hikmet erdeminin aşırılığı durumunda ortaya çıkan rezilet: Kurnazlık
    İslam ahlakında hikmet erdeminin zıttı: Cehalet
    İslam ahlakında adalet erdeminin zıttıdır? Zulüm
    İslam ahlakında ve klasik felsefi ahlakta erdemsizlik sayılan, aşırılıkları ifade
    etmekte kullanılan terimler: İfrat-tefrit
    Saldırganlık ve korkaklık, insan nefsinin hangi gücünün ifrat ve tefritidir? Öfke
    Öfke gücünün eksikliği durumunda hastalıklardan hangisi görülür? Korkaklık
    Korkaklık insani nefsin hangi gücü altındadır? Gazap
    İnsanın kişiliğini, şerefini, dinini, vatanını ve namusunu koruma duygusu nefsin güçlerinden hangisi ile ilgilidir? Öfke gücü
    Temel erdemlerden olan iffet erdeminin aşırılığı durumunda ortaya çıkan rezilet: Günahkarlık
    Bireysel ahlak bakımından çirkin ahlak/ rezilet özelliğini sergileyen yönetici ve bireylerden müteşekkil toplumlara ——- adı verilir. Erdemsiz toplum
    İslam ahlakına göre; reziletlere bulaşmış kişiliğe modern psikolojide ne ad verilir? Yoksun
    İbn Miskeveyh, Tusi ve Kınalızade gibi ünlü ahlakçıların işçilerle ilgili adaletle birlikte en fazla vurguladıkları erdem: Sevgi
    Eğer toplum halinde yaşayan insanlar, birbirlerini seven kişilerse, birbirlerine karşı adaletli davranırlar. Dost dostunu sever ve kendisi için istediğini dostu için de ister. Güven ve yardımlaşma birbirini seven insanlar arasında
    gerçekleşir. İşçi ahlakı ile ilgili İbn Miskeveyh’e ait verilen paragrafta en önemli görülen erdem: Sevgi
    Ahlak literatüründe “kendin için istediğini başkası için de istemek, istemediğini başkası için de istememek” ilkesine ne ad verilir? Altın kural
    Milli park veya yeşil kuşak uygulamasının ilk kez ugulandığı şehirler: Mekke ve Medine
    Milli park veya yeşil kuşak uygulamasının ilk kez ugulandığı şehir: Mekke
    Çevreyi kirletmemek ve hiçbir şeyi israf etmemek ilkelerden hangisiyle ilgilidir: Nimet
    İslam çevre ahlakının dört kuramı:
    – Bilgelik
    – Yararlılık
    – Sorumluluk
    – Erdemlilik
    Batı çevre etiğinin en yaygın iki kuramı: Derin ekoloji ve yüzeysel ekoloji
    Hz. Muhammed’in (s.a.v) aktif olarak çalıştığı iş kolu: Ticaret
    İşverenin işçisine karşı davranışlarında uyması gereken ahlaki özellikler:
    – Mesuliyet
    – Hakkaniyet
    – Kardeşlik
    – Liyakat
    İşverenin karşılaması gereken işçi hakları:
    – Ücretini zamanında ödemek
    – Sağlık sigortası gibi haklarını karşılamak
    – Can güvenliği tedbirlerini almak
    – Hakkaniyetli bir ücret politikası izlemek
    Gazali’ye göre müşteriye zulüm sayılacağı için ticari hayatta
    yapılmaması gereken dört esas:
    – Ölçü ve tartıda hile yapmak
    – Malı, kendisinde bulunmayan bir özellikle övmek
    – Malın piyasa fiyatını gizlemek
    – Malın kusurlarını gizlemek
    İnsan ilişkilerinde her konuda din, ahlak ve hukuk kurallarını gözetmek, hile ve haksızlıktan uzak durmak, yalan söylememek anlamına gelen ahlaki toplumsal ilke: Doğruluk
    Toplumda adeta bir kontrol mekanizması oluşmasını sağlayan ahlak ilkesi: İyiliği tavsiye etmek, kötülükten sakındırmak
    İbadetlerin amacı olarak görülen ve “üst düzeyde Allah bilinci ve duyarlılığı” olarak tanımlanan kavram: Verâ
    Yararlılık kuramının Batı çevre ahlakındaki karşılığı: Koruma etiği
    Kur’an’da çevre ahlakı konularıyla ilgili yaklaşık kaç ayet vardır? 500
    Yardımlaşmanın ibadet niteliği kazanmış en güzel örneği ve uygulaması olan ibadet: Zekât
    İbadet niteliği kazanmış en güzel örneği ve uygulaması olan ibadet: Zekât
    İslam medeniyetinde toplumsal dayanışmanın sembolü olan, hayrın ve
    yardımlaşmanın somut olarak çıktığı yapı: Vakıf
    İslam çevre ahlakında Sorumluluk kuramının temel ilkelerinden biri: Emanet
    Bireylerin aile ahlakı ile ilgili sorumlulukları:
    – Eşlerin birbirine karşı görevleri
    – Anne babanın çocuklarına karşı görevleri
    – Çocukların anne babaya karşı görevleri
    – Kardeşlerin birbirine karşı görevleri
    Anne-babanın çocuklara karşı görevleri:
    – Eşit muamele etmek
    – Manevi ihtiyaçlarını karşılamak
    – Maddî ihtiyaçlarını karşılamak
    – Gerekli eğitimi almasını sağlamak
    Anne-babanın çocukları üzerindeki hakları:
    – Bakıma ve yardıma muhtaç olunca, yardımcı olmak
    – Öldüklerinde üzerine düşen görevleri yerine getirmek
    – İstekleri dine ters bir şey olmadığı sürece, yerine getirmek
    – Onlara saygıda kusur etmemek
    Hz. Peygamber, iyilik yapılması gereken kimseleri belirtirken anne-babadan sonra hangisini zikrediyor? Kız ve erkek kardeşler
    “Hizmetinizde kullandığınız kimseler sizin kardeşlerinizdir. Onlara yediğinizden yedirin, giydiğinizden giydirin.” hadisi, erdem-ekonomi ilişkisinin hangi düzeyine denk düşmektedir? Maksimum
    Bireyleri, yaşlıları ile geçmişe, çocukları ve gençleri ile de geleceğe hazırlayan, bilgi ve tecrübelerin kuşaktan kuşağa aktarıldığı sosyal kurum: Aile
    Anne, baba ve çocuklardan meydana gelen aileye ne ad verilir? Çekirdek Aile
    İslam ahlakında amel ile hangisi arasında derin bir ilişki vardır? Niyet
    İnsanın, toplumda başkalarına karşı uyması gereken ilkeler toplamına ne ad verilir? Toplumsal Ahlak
    Dört ana erdem: İffet – Adalet – Şecaat – Hikmet
    İslam ahlakında temel erdemler: İffet – Adalet – Cesaret – Hikmet
    Müslüman filozofların ahlak anlayışında kendi başına (bizatihi) iyi olan tek şey: Saadet
    Tevazu hangi temel erdemin kapsamına girer: Cesaret
    “Cesaret” insan nefsinin güçlerinden hangisinin orta hali (erdemi)dir? Öfke gücü
    İslam ahlakına göre, adalet kavramını, varlık bilgi ve değer bakımından bir arada bulunduran ilke: Cesaret
    Klasik ahlak kitaplarında bahsedilen insan nefsinin üç gücü: Düşünme, arzu ve öfke
    Akıl arzuların ve öfkelerin önünde tutulabiliyorsa, ahlaki anlamda denge
    yakalanmış demektir. Bunu başarmak, insan nefsinin hangi gücünü doğru kullanmakla ilgilidir? Düşünme
    İbadetlerin amacı olarak görülen ve “üst düzeyde Allah bilinci ve duyarlılığı” olarak tanımlanan kavram : Takvâ
    Evliliğin de, ibadetlerin de amacı olarak görülen “üst düzeyde Allah bilinci ve
    duyarlılığı” için kullanılabilecek en doğru kavram: Takva
    İbadet erdemlerden hangisine aittir? Adalet
    Temyiz gücünün fazla olması durumunda ortaya çıkan ahlaki hastalık: Şaşkınlık
    İslam ahlak literatüründe insanın hangi fiili yapacağına ve neyi tercih edeceğine kendisinin karar verebilmesi imkânına ne ad verilir? İrade hürriyeti
    Ahlakta söz konusu olan “meleke” kavramının yerine hangisi kullanılabilir? Yeti
    Alışkanlıkların belirli ilkelere bağlı olarak ve sistematik bir şekilde kazanılması sonucunda düşünülmeden gerçekleşen davranışlara ne
    ad verilir? Hulk
    Mutezile alimlerine göre ahlak ilmi açısından en önemli ilke: Adalet
    Mutezilenin ahlak anlayışına uygun ifadelerden biridir? İnsan aklının ahlaki değerler hakkındaki bilgisi zorunlu bilgiler grubuna girer.
    İslam ahlakında kaynak olarak “tevatür” ne anlama gelir? Bilme ile var olmanın özdeş olduğu bir bulunuş şekli
    “Ahlaki davranışlar peygamberlerden diğer nesillere tevatüren nakledilmiştir. Bunun için bütün insanlıkta ortak bir ahlak anlayışını bulmak mümkündür.” ifadesinde “tevatüren” kelimesinin anlamı: Ahlaki davranışın bilfiil uygulamak suretiyle gelecek nesillere aktarılması
    Hz. Peygamber’in (s.a.v), bir hadisinde “Allah’a şirk koşmak”tan sonra günahların en büyüğü olarak nitelediği davranış: Anaya-babaya isyan etmek
    Eş seçiminde Hz. Peygamber’in öne çıkarıp tavsiye ettiği en önemli ilke: Ahlâk Güzelliği
    Hz. Peygamber (s.a.v) bir hadisinde kimin hakkını babanın çocukları üzerindeki hakkına benzetmiştir? Büyük kardeşin küçük kardeş üzerindeki hakkını
    “Sizden biriniz bir kötülük gördüğü zaman, onu eliyle düzeltmeye gücü yeterse eliyle, buna gücü yetmezse, diliyle düzeltsin…” hadisinde toplumsal ahlak ilkelerinden hangisine vurgu yapılmaktadır? İyiliği tavsiye kötülükten sakındırma
    Hz. Peygamber’in, bir hadisinde “Allah’a şirk koşmak”tan sonra günahların en büyüğü olarak nitelediği davranış: Anaya-babaya isyan etmek
    Hz. Peygamber; “hastalanırsa ziyaret edersin. Ödünç bir şey isterse verirsin. Darda kalırsa yardım edersin. Başına bir felaket gelirse teselli edersin…” derken kimin haklarını dile getirmiştir? Komşu
    “Hayvanlara yapılan iyiliğin sevabı var mıdır?” sorusuna Peygamberimizin
    cevabı: Her canlıya iyiliğin sevabı vardır.
    Hz. Peygamber’in, içerisinde “emrolunduğun gibi dosdoğru ol” ayeti bulunduğundan dolayı kendisini yaşlandırdığını söylediği sure: Hûd
    Müminlerin kardeş olduğu ilan edilerek, kardeşliğe zarar verecek davranışlardan kaçınmanın emredildiği sure: Hucurât
    Tevrat’ta veya Kur’an’da doğal çevre ve hayvanların insanlara hizmet ettiğini
    vurgulayan teshir ayetlerini, insanın doğayı sömürmesi ve çevre sorunlarına yol açmasının sebepleri olarak göstermeye çalışan eleştirel görüşlerin haksızlığını göstermek için aşağıdaki Kur’an ayetlerinden hangisinden yararlanılabilir? Rahman, 10
    İnsan, alın teriyle helalinden geçimini sağlayabildiği bir işi olduğu sürece, kendisinden daha varlıklı olanları kıskanmamalı, mevcut halinin gerektirdiği ahlaki faziletleri yerine getirmelidir. Bu bağlamda İbrahim Suresi 7. ayette, sahip olunan nimetin Allah tarafından artırılmasına yol açacağı belirtilen erdem: Şükretmek
    Ebu’l-Hasan el-Eş’ari’nin ahlak anlayışı ile ilgili:
    – İnsan, fiillerinin yaratıcısı değildir.
    – Hayır ve şerrin yaratıcısı Allah’tır.
    – İyi ve kötü Allah’ın emir ve yasaklarıyla belirlenir.
    – Ahlaki değerler fiillerin değişmez nitelikleri değildir.
    Peygamberlerin insanlığa öğrettikleri hayat düzenine genel olarak ne ad verilir? Din
    Ahlaki değerlerin birey vicdanında içselleştirilmesi ve toplumsal düzeyde
    yaygınlaşması konusunda en etkin kurum: Din
    Akıl sahiplerini hüsn-i ihtiyarları ile bizzat hayırlara sevk eden ilahi vazdır?: Din
    Dinlerin insanlara sunduğu ahlak esaslarının içeriklerinden biridir? Kötü duygu ve dürtülerden arınma yolunu göstermeleri
    Kur’an-ı Kerim, erdemsizliği kişinin gelişmemesi, olduğu gibi kalması olarak
    görürken bunu nasıl ifade eder? Mühürlü Kalp
    “İnsan Allah’ın yeryüzündeki halifesidir” ifadesiyle ilgili olan: İnsan eşref-i mahlukattır.
    Ahlak ilmi açısından insanı diğer varlıklardan ayıran özellik: Aklı ve hakikatleri idrak gücü
    Nefsin hangi gücü adalet erdemini ortaya çıkarır? idrak
    Davranış düzenleri arasında makul bir tercih yapılamayacağını iddia eden, insanların bütün kararlarının nihai olarak eşdeğer olduğunu savunan tavra ne ad verilir? Ahlaki görecelik
    Ahlaki terim ve kavramlar ile ahlaki önermelerin anlamı ve birbiri ile irtibatını, bunların nasıl temellendirildiğini inceleyen bilim dalı: Ahlâk felsefesi
    Davranış düzenini fertlerin iç dünyasını ve insanların biyolojik gelişimini takip ederek ele alan bilim dalına ne ad verilir? Ahlâk psikolojisi
    İnsandan arzu ve isteklerini makul ve mutedil bir şekilde gerçekleştirmesini isteyen bilim: Ahlak
    Bir “ilişkiler örgüsü” olarak nitelenen, başkalarıyla olan ilişkilerimizin nasıl olması gerektiğini öğreten ve buna ilişkin kurallar koyan bilim dalı: Ahlak
    İyi ve kötü kavramları için kullanılan terimler:
    – Hüsün ve kubuh
    – Helal ve haram
    – Hayır ve şer
    – Birr ve seyyie
    İyi ve kötü hangisinin temel kavramlarıdır? Ahlak
    Diktatörlükler genellikle toplumların hangisinde toplumsal düzenin
    güç esasına dayalı olarak inşa ve muhafaza edilmesi gayretinde esasını bulur? Ahlaki düzenin yok olduğu
    “İslam ahlakının etkin olması” ifadesini tanımlar? Müslümanların İslam’a uygun şekilde yaşamasıdır.
    İslam ahlakının ana kaynaklarından biridir? Akıl ve nakil
    Nakil, anlamlardan hangisini taşır:
    – Kur’an
    – Hadisler
    – Sünnet
    – Ayetler
    İslam tarihinin ilk asırlarında ahlak konuları hangisinin içinde ele
    alınmıştır? Hadis külliyatı
    İslam ahlakına göre bir fiile ahlaki statü kazandıran: Hz. Peygamber’in o fiili gerçekleştirmiş olması
    Hz. Peygamber (s.a.v) kendi hayatında gerçekleştirdiği fiiller ve dile getirdiği ahlaki ilke ve kurallar ile etrafındaki insanlara hangisini sağlamıştır? Yeni bir varoluş imkânını
    Hayrı, iyiyi ve varlığa yakın olanı tercihe yatkınlık anlamına gelir? İhtiyar
    “İnsan Allah’ın isim ve sıfatlarının tecelligâhıdır.” cümlesiyle ilgili:
    – İnsan, bu dünyada düzen kurarak yeryüzünü imar edebilme gücüne sahiptir.
    – İnsan, ahlaki kemale yönelik bir kabiliyete sahiptir.
    – Allah insana ruhundan üflemiştir.
    – İnsan, eşref-i mahlûkattır.
    Kur’an-ı Kerim’in ahlaki konulardaki üslubuyla ilgili:
    – Ahlaki ilke ve kuralları ihtiva eder.
    – Kıssa ve misallerle fert ve toplumlara ahlaki mesaj verir.
    – Hz. Peygamber’in ahlaki olarak insanlar için en güzel örnek olduğunu söyler.
    – Toplumdan topluma değişen bir ahlak tavsiye etmez.
    Ahlak teorileri geliştiren düşünürler tarafından dikkate alınanlar:
    – İyiyi gerçekleştirmek için ne yapılmalıdır?
    – Bir fiili iyi veya kötü yapan özellikler nelerdir?
    – İyi ve kötü fiiller nelerdir?
    – İnsan nedir?
    Başkasını korumayı, onun hakkını gözetmeyi, ona yardım etmeyi ve onu
    iyileştirmeyi ilke edinen bir ahlak anlayışının kurduğu medeniyet,
    en fazla hangisi ile nitelenmeye layıktır? “Hayır” medeniyeti
    Ahlaken çelişik bir ifadedir? Orhan dindar fakat yalancı bir adamdır.
    Farabi’nin nihai anlamda hedeflediği erdemli kitle: Dünya
    Kur’an’a göre yeryüzü kimin için yaratılmıştır?: Canlılar
    Ahlaki emirleri şartlı ve şartsız emir şeklinde ikiye ayıran ve ahlakta şartsız emrin önemli olduğunu vurgulayan filozof: Kant
    “Doğru olman gerektiği için doğru ol.” şeklindeki ahlakî emir, felsefî açıdan
    hangisini ifade eder? Şartsız emir
    Ahlakta ödev kavramını öne çıkarıp onu bir vazifeler ilmi olarak tanımlayan filozof: Kant
    İnsanın doğası gereği toplumsal bir varlık olduğunu ve kavram olarak bazılarının düşündüğü gibi nisyan (unutma) kökünden eğil, üns (başkalarıyla beraber yaşama) kökünden türediğini ifade eden düşünür: Kınalızâde Ali Efendi
    Çocuklarına, doğumlarından önce, doğumlarında ve doğumlarından sonra
    iyilik yaptığını söyleyen ve bunları; “çocuklarına iyi bir anne seçmek, onlara
    güzel isim koymak ve onları iyi yetiştirmek” şeklinde açıklayan ahlakçı: Kınalızâde Ali Efendi
    “Her bir faziletin sonsuz sayıda zıddının olması gerekir” düşüncesini savunan İslam ahlakçısı: Kınalızade
    Aileyi “ahlaki temele dayanan bir beraberlik olarak niteleyip, aralarında kandaşlık bağları bulunan ve karşılıklı hak ve ödevlerle birbirine bağlanan bireylerden meydana gelen topluluk” şeklinde tanımlayan düşünür: Durkheim
    Ahlaken erdemli olmayan bir yargıcın adil olamayacağını söyleyen İslam düşünürü: İbn Rüşd
    “İnsanları bedeni özürlerinden dolayı kınama hakkına sahip değiliz. Ama ahlaki özürlerinden dolayı onları kınarız. Çünkü ahlakını düzeltmek, bir irade ve akıl varlığı olarak insanın elindedir.” sözü filozoflardan hangisine aittir? Aristotales
    “Dostluk konusunun küçük olduğunu zanneden kimsenin kendisi küçüktür.
    Bence dostluğun değeri ve önemi, Karun’un altınlarından, kralların hazinelerinden, insanların elde etmek için yarıştıkları mücevherlerden daha büyüktür” diyerek dostluğun önemini ısrarla vurgulayan ve İbn Miskeveyh’in “dost edinmenin şartları”nı açıklarken kendisine dayandığı filozof: Sokrates


Telif © 2021 Arif Arslaner

    Batı İslam dünyasında yetişenilk müslüman filozof olan, Endülüs’ün kuzeyindeki Sarakusta şehrinde muhtemelen 1077 yılında doğan, batıda Avempace ismi ile tanınan filozof: İbn Bâcce
    Düşünme eyleminin temel özellikleri: Düşünülebilir muhteva, Bireysel algı farklılıkları, olup biten, açıklama, yorum, yatay algı, soru sorma/sorgulama, mutlak neden ve tarihsel nedenler.
    islam düşüncesinin islami kaynakları: Kur’an ve Hz. Muhammed(s.a.v.)’in sünnetleri.
    Kitâb fi’l-felsefeti-l-ûlâ hangi filozofun eseri: Kindi
    Kur’an ve hadislerin İslâm düşüncesi için birer kaynak olduğu görüşü, kimilerini Kur’an’ın kendi başına anlaşılabileceği inancına sevk etmiştir. “Hüküm yalnızca Allah’ındır” şeklinde özetlenebilecek yaklaşımlarının sahini grup: Hariciler
    Babnzâde Ahmet Naim ile ilgili: Arapça, Farsça ve Fransızca’yı çok iyi bilirdi. Edebiyat ve musiki dostu bir sanatseverdi. Taklitçi ve kuru bir mütercim olmayıp, tenkit ve tercihler yapan bir düşünürdü. Doğu ve batı kültürünü tam anlamıyla hazmetmiş çok yönlü bir alimdi.
    Osmanlı düşünürlerinden materyalizmi benimseyenlerin temsilcisi: Baba Tevfik
    Gazzali’nin felsefî ve kelâmî düşünceyle tanışması, bu fikirlere ilgi duymasını sağlayan, kelamın Eş’arî ekolünün büyük üstadı: İmamu’l-Harameyn Ebu’l-Meâlî el-Cuveynî

 

    Meşşâî filozoflar insan aklının yetkinleşmesindeki ve bilgi edinmedeki son aşamasını ayrıca kavramsallaştırırlar. Aklın bu son yetkinlik haline verdikleri ad: Müstefad Akıl
    Duraklam döneminden çıkış arayan İbrahim Müteferrika’nın benimsediği düşünce tarzı: Nizam-ı cedit
    Gazâlî’nin “Kalp gözü teorisi” sezgiciliği ve “Bahse Girme” yoluyla Allah’ın ispatı görüşünden etkilenen batılı filozof: Pascal
    Batı’da bahse girme “Pari de Pascal” olarak bilinen teorinin asıl sahibi olan düşünür: Gazâli
    Endülüslü Müslüman filozoflardan İbn Tufeyl hangi felsefi kavram önem vermiştir. Tufeyl, Hayy üzerinden evrenin ortaya çıkışını Fârâbî’nin sudûr teorisiyle açıklar.
    İbn Tufeyl’in günümüze kadar ulaşantek eseri olup Batı’da bilimsel roman gibi bir edebi türün gelişmesini sağlayan eser: Hayy b. Yekzân
    Meşşai filozofların Tanrı hakkında kullandıkları sıfatlar: Zorunlu varlık, İlk Muharrik, En yetkin varlık, akl, âkil ve de makûl.
    Hilmi Ziya Ülken’e ait eser: Aşk Ahlakı
    Anadili Türkçe’nin yanında Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Rusça öğrenmiştir. Mısır’dan sonra İstanbul’a gelmiş. Ayasofya ve Sultan Ahmet camilerinde vaazlar vermiş, kısa süre sonra kendisi Meclis-i Kebir-i Maarif azalığına getirilmiştir. Bahsedilen çağdaş müslüman düşünür: Cemâleddîn Afgânî
    İnsanın iradeli davranışlarında her türlü aşırılktan uzak olarak iyiyi, doğruyu ve güzeli amaç edinmesi Fârâbi’nin fazilet kategorilerinden hangisinin içine girer: Ahlaki faziletler
    Pakistan’ın büyük şair ve filozofu İkbâl, Pencap Eyaleti’nin Sialkot şehrinde dünyaya gelmiş, Lahor’da vefat etmiştir. “İslam’da Dini Düşünce’nin Yeniden Teşekkülü”, adlı eserin yazarı: Muhammed İkbal
    İbn haldun’un tavırlar (aşamalar) nazariyesi kapsamında siyasiistikrarın sağlandığı, vergilerindüzenli olarak toplandığı, yönetimdegörev alanların büyük bağış ve hediyelerle mükafatlandırıldığı, insanların servet edinmeye başladığı dönem: İmar dönemi

 

    İbn Haldun, gelecekteki ihtiyaçlarını karşılama konusunda belli bir noktaya gelmiş olan insanların estetik ve başka kaygılarla geliştirdikleri ihtiyaçlarına ne ad verilir: Kemali ihtiyaçlar
    Batı’da Ortaçağ’da Çifte Hakikat Kuramı hangi müslüman filozofa izafe edilmiştir: İbn Rüşd
    İbn Rüşd’ün eserlerinden biri: el-Keşf an menâhici’l-edille
    Vahdet-i vücud nazariyesi doğrultusunda Varlık, âlem, ruh-beden ilişkisi, ölüm sonrası hayat gibi konulardaki klasik yaklaşımları eleştirmiş ve hemen her hususu Allah’ın varlığının zuhuru açısından açıklamaya çalışan, Felsefe, tasavvuf ve kelam alanlarını kapsayan Vâridat adlı eseri yazan İslam düşünürü: Bedreddin Simavi
    İbn haldun’a göre göçebe yaşamın temel özellikleri: Özgürlük, cesaret, doğal ve dayanıklı olmaları, işlerini kendileri yapmaları, iyiliğe daha meyyal olmaları, güçlü asabiyet.
    Osmanlı döneminde Tahafüt geleneğini sürdüren düşünürlerden biri: Bursalı Hocazâde
    İbn Haldun’a göre göçebe topluluklarda ————- yani insanın kendi akrabalarına karşı duyduğu yakınlık ve bağlılık gücü olup güçlü olup siyasal ve ihtiyaçlarını temin etme bakımından sosyal yapıları bir kıvama geldiğinde doğal olarak “mülk” sahibi olmayı hedeflerler. Asabiyye
    El-Mukaddime adlı eserin yazarı kimdir: İbn Hâldun
    Metafizik olarak felsefe yapmayan ancak Batı düşüncesiyle irtibat halinde islam düşüncesine katkı yapan düşünürlerden biri: Elmamlılı Hamdi Yazır
    Kindi’nin bilgi teorisi: Duyu algıları bize varlığın mahiyeti ve hakikitı hakkında tam bir bilgi veremezler. Bilgilerimizin tam olabilmesi için akıl tarafından da onaylanmaları gerekir. Akıl insanları tümel kavramlara ulaştırır. Akli bilgi duyu bilgisi gibi sübjektif değil objeltiftir. Akıl insanları tümel kavramlara ulaştırır. Duyu algıları bize tikel nesneler ile bilgiler verir.
    Nizamü’l-Mülk tarafından nizâmiye medresesine müderris olarak atanan düşünür: Gazzali
    Osmanlı topraklarında ilk kez matbaa kurmasına izin verilen kişi: İbrahim Müteferrika
    İbn Rüşdcülüğün uzantısı olarak da bilinen Kartezyanizm’in savunucusu batılı filozof: Descartes
    Eser antropolojik bir yaklaşıma sahip olup açık seçik bir yöntemi vardır. Grek dini ve felsefeleri, hıristiyan mezhepleri, Maniheizm ve Hinduizm arasında mukayeseler yapar ve ilmî objektifliğini sürekli korur. Bîrûnî ayrıca bu eserinde Hint medeniyetinin niçin düşüşe geçtiğini tartışır. Bu amaçla Yunan medeniyetiyle karşılaştırmalar yapar. Hakkında bilgi verilen eser: Tahkîk mâ li’l-Hind

 

    İslam düşüncesinin batıya geçiş yollarının en önemlisi: Haçlı savaşları
    İbn Bâcce’nin insan anlayışında ortya koyduğu boyutlar: Tabii boyut, duyusal boyut, aklî boyut
    Öncelikle akli ilimlerin öğrenilmesi ve bu bilgiler ışığında nakli ilimlerin kavranmasının temelinde akli ilimler olduğunu savunan Mizanu’l-Hak ve Keşfu’z-Zunun adlı eserlerin yazarı: Katip Çelebi
    Elmalılı Hamdi Yazır’ın Eserleri: 1- Hak Dini Kur’an Dili. 2. İrşâdü’l-Ahlâf fî Ahkâmi’l-Evkaf. 3. Hz. Muhammed’in Dini İslâm. 4. Metâlib ve Mezâhib 5. İstintâcî ve İstikrâî Mantık.
    Gerek Kur’an tefsirindeki yorumları ve gerekse de başka hususlarda (özellikle hilafetin kutsal olmadığı hakkındaki görüşleri nedeniyle) modern Türkiye’de birçok Müslüman aydını etkilemiş, TBMM kararıyla yazdığı ve Türkiye Diyanet Başkanlığı tarafından yayınlanan “Hak Dini Kur’an Dili” adlı eserin yazarı: Elmalılı Hamdi Yazır
    “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla tanınan, Batı’da ise “Avicenna” olarak bilinen filozof: İbn Sina
    Batı’da Assipha veya Sufficientia adıyla bilinen eser tek kişi tarafından değil çeşitli kısımları farklı zamanlarda çeşitli kimseler tarafından çevrilen, İbn Sina’ya ait olan eser hangisidir: Kitâbu’ş-Şifa’
    Varlık kavramı karşılığı olarak nûr kavramını kullanan ve herşeyi Nurlar hiyerarşisi olarak açıklayan felsefe: İşrakiyye
    İşrakiyye ekolünün kurucusu: Şehabeddin Sühreverdi
    İnanma eyleminin özellikleri: Metin, itaat, dikey algı, değerler ve somboller, Anlama, itaat, Olması gereken, mutlak neden (Tanrı), sosyal algı (gelenek, emaat).
    Pertevname adlı eserinde, Aristo’nun kategori anlayışını eleştiren filozof: Suhreverdi
    İslam dünyasında gerçek anlamda ilk filozof olarak kabul edilen: Kindi
    Dini telakkinin dışına çıkarak ahlakı bir felsefe problemi olarak tartışan ilk meşşai filozofu: Kindi
    “Hayy B. Yakzan” kimin eseridir: İbn Tufeyl
    Meşşai filozofları Gazzali‘den sonra da tenkid eden filozoflardan biri: Ebu’l -Berakat el-Bağdadi
    Latin dünyasında “commentator” ünvanı ile tanınan Endülüslü filozof: İbn Rüşd
    Özellikle “Fasl’ul-Makâl” adlı eserinde yabancı kültürler sorununa açıkça değinen ve yabancı kültürlere ait hususların tümden reddedilmesinin anlamsızlığına işaret eden filozof: İbn Rüşd
    İslam’ın asli inanç ilkelerine aykırı olmadıkça yabancı kültürlerden felsefi ve ilmi hakikatları almanın meşru olduğunun savunulduğu “Fasl’ul-Makâl” adlı eser kimindir: İbn Rüşd

 

    İslam dünyasında Aristoteles’in pek çok eserini şerh etmiş ve O’nu en iyi anlamış kişi olarak ün yapmış düşünür: İbn Rüşd
    Kur’an ayetleri ve akli verilerle felsefenin gerekliğinin ortay konduğu, din-felsefe ilişkilerinde alan ve sınırları belirlemek ve böylece de din ve felsefenin uzlaşmasını sağlamak üzere bir zemin oluşturulmaya çalışılan “Fasl’ul-Makâl” adlı eserin yazarı: İbn Rüşd
    Gazzali’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere karşı ilk ciddi tepkiyi gösteren düşünür: İbn Rüşd
    Asıl adı Hüseyindir. Ebu Ali künyesi ile anıldığı gibi, tıp ve felsefe alanında en büyük otorite demek olan “eş-Şeyhü’r-Reis ünvanıyla tanınır. Batıda ise “Avicenna” olarak bilinen filozof: İbn Sina
    Batı islam dünyasında yetişen ilk müslüman filozof olan, Endülüs’ün kuzeyindeki Sarakusta şehrinde muhtemelen 1077 yılında doğan, batıda “Avempace” ismi ile tanınan filozof: İbn Bâcce
    TBMM kararı ile “Hak Dini Kur’an Dili” eseri yazan düşünür: Elmalılı Hamdi Yazır
    Hemedan yakınlarındaki Esedabad’da doğan, Muhammed Abduh ile birlikte batı sömürgeciliğine karşı müslümanları birleştirmeyi amaçlayan “El-urvet el-vuska” adlı gazeteyi çıkartan, II. Abdulhamid döneminde İstanbul’a gelip dersler veren İslam düşünürü: Cemâleddin Afganî
    Varlığın meydan gelişini Tanrı, ruh, madde, mekan ve zaman olmak üzere beş ezeli ilke ile açıklayan fakat deist bir dünya görüşü savunduğu için İslam dünyasında takipçileri olmayan tabiatçı filozof: Ebû Bekir (Zekeriyya) er-Râzî

 

    İbn Tufeyl’in meşrikihikmet tasavvurunu oluştururken örnek aldığı düşünür: Gazali
    Eflâtunculuğa meyletmiş olan “Risale-i Eflâtûniyye” adlı eserin yazarı kimdir: Muslihiddin b. Sina
    Aslen yahudi, orta veya ileri yaşında müslüman olan en önemli felsefe eseri “Mu’teber fi’l-Hikme” olan felsefeci: Ebu’l -Berakat el-Bağdadi
    Pakistan’ın büyük şairi ve filozofudur. Pencap Eyaleti’nin Siaklkot şehrinde dünyaya gelmiş ve Lahor’da vefat etmiştir. Modernlik ile geleneği birbiri ile uzlaştırmaya çalışan, 1883-1938 yılları arasında yaşamış çağdaş İslam düşünür: Muhammed İkbâl
    Batı ile doğu arasında bir köprü kurmayı deneyen, gelenek ile moderniteyi birbiriyle uzlaştırmaya çalışan, Mevlan ile Niethzsche gibi birbiriyle zıt iki düşünüre eserinde yr veren fikir adamı: Muhammed İkbâl
    İslam düşünce geleneğinde tarih düşüncesinin önemli isimlerinden biri olan, tarih, felsefe, matematik ve tıp alanlarında eserler veren, ahlak felsefesinde öncü olup kendisinden sonraki Müslüman ahlakçıları etkileyen ve “Tecâribü’l-Ümem” adlı eserin sahibi: İbn Miskeveyh
    “Tecaribü’l-Ümem” kimin eseridir: İbn Miskeveyh
    İslam düşünce geleneğinde tarih düşüncesinin önemli ikinci ismi olan, tabiatta olduğu gibi tarihte de tesadüflere yer olmadığını savunan düşünür: İbn Miskeveyh
    İslam filozoflarının eserlerini asıllarından okumak ve İslam dini hakkında doğrudan bilgi edinmek amacıyla Arapça öğrenen modern batılı filozof: Locke
    Batıda orta çağın erken dönemlerinde“Avennasar” adıyla anılan müslüman filozof: Farâbî
    Batı Hıristiyan ve Yahudi düşüncesine en çok etkisi olan Müslüman filozoflardan biri olan, İbn Messere ve İbn Gabriel gibi Yahudi filozoflar aracılığı ile Batı’da tanınmaya başlayan, avennesar, Abunazar, Albunasar gibi ile Batı’da meşhur olan filozof: Farâbi
    Allah’ın varlığı ve varlığının ispatı konularında Farabi‘den çok etkilenen skolastik dönem düşünürü: St. Thomas
    Fârâbî’den ontoloji konusunda etkilenen, Fârâbî’nin Allah’ın sıfatları hakkındaki yorumunu ve Allah’ın varlığının ispatı için ortaya koyduğu delilleri ona benzer şekilde “Summa theologia” adlı eserinde tekrarlayan Hıristiyan filozof: St. Thomas
    Gazzali’nin Kelami ve felsefi düşünceyle tanışmasını, bu fikirlere ilgi duymasını sağlayan, kelamın Eş’ari ekolündeki büyük alimi: İmamu’l-Harameyn Ebu’l-Meaâlî el Cuveynî
    Gazzali’nin “Bahse girme” yoluyla Allah’ın ispatı görüşünden etkilenen batılı filozof: Pascal
    Meşşai okul geleneğine karşı çıkan ve İşraki okulun kurucusu olan filozof: Şehâbeddin es-Sühreverdî
    “İslamda Dava-yı Kavmiyye” adlı eserinde ırkçılığı tenkid ederek “Türkçülüğün Esasları” adlı esere tenkidler getiren, “İslamiyet’in esasları, mazisi ve hali” adlı makalesinde ise İslam dininin daima akılla barışık gittiğini kanıtlaya çalışan, Darülfünundaki dersleri sırasında Fransızca felsefe terimlerinin Osmanlıca’ya nasıl aktarılacağına dair önemli çalışmalar yapan çağdaş islam düşünürü: Babanzâde Ahmed Naim
    İbn Sina’nın ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat etmek için kullandığı “Uçan Adam” örneğini aynen tekrarlayan batılı filozof: Descartes
    Toplumları bir arada tutan ve tarihteki toplumların yükselişini “asabiyye” terimi ile açıklayan düşünür: İbn Haldun

 

    Zamanı varlığın sayımı, yani varlığın bekasının müddeti olarak gören Ebu’l-Berakat el-Bagdadi Osmanlı düsünürlerinden hangisinin üzerinde etkisi olmuştur: Davud el-Kayserî
    Eğitimini hem nakli hemde felsefe, mantık, astronomi ve matematik gibi ilimlerle tamamlayan, Osmanlı Devleti’nin ilk Şeyhülislamı olan Şerh-i İsagoci eserinin de yazarı olan ünlü düşünür: Molla Fenari
    Türkiye’de sağlam bir felsefe geleneğinin oluşmasında önemli katkıları olan ve “Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi”, “Bilgi ve Değer”, “Aşk Ahlakı” adlı eserleri yazan düşünür: Hilmi Ziya Ülken
    “Varidat” adlı eser hangi düşünüre aittir: Bedreddin Simavi
    Dini konuları akıl ve mantık verileri doğrultusunda açıklamaya özen gösteren, gerektiğinde aklı nakle üstün tutan, İslam Ansiklopedisi’ne birçok madde yazmış “meram” adlı dergide birçok makalesi yayınlanmış 1869-1946 tarihleri arasında yaşamış ünlü çağdaş islam düşünürü: İsmail Hakkı İzmirli
    “Risale fi tahkiki Vücudi’l-vacib” adlı eserinde İbn Sina’nın görüşlerini özetleyen ve bu bağlamda eski ve yeni kelamcıların filozofları yanlış anladığını ileri süren ve dolaylı da olsa Tehfüt geleneğine katkı sağlamış olan düşünür: Molla Lütfi
    “Mizanu’l-Hak” ve “Keşfu’z-Zunûn” adlı eserlerin yazarı, öncelikle akli ilimlerin öğrenilmesi ve bu bilgiler ışığında nakli ilimlerin kavranması gerektiğini, oysa kendi döneminde tam tersinin yapıldığını savunan düşünür: Kâtip Çelebi
    İbn Tufeyl’in “Hayy bin Yakzan” adlı felsefi ve bilimsel romanını Fransızcaya çeviren filozof: Gauthier