Sorular ve Cevaplar => Performans Ödevleri => Bilgi Bankası => Işığın Ve Sesin Yayılması => Konuyu başlatan: Uyanan Gençlik - 19 Şubat 2012, 12:25:07
-
Işık doğrular boyunca yayılır. Yani doğrusal bir yol izler. Serhan'ın yaptığı deneyde ışığın başlangıcı fenerdir. Diğer ucu ise bir engelle karşılaşmadığı sürece yoluna devam eder. Serhan'ın çizdiği, gerçekte olmayan ışığın izlediği yolu gösteren bu çizgiye ışık ışını denir.
Araba farından çıkan ışık ışınlarının, Güneş ışınlarının doğrular boyunca ilerlediğini her gün gözlemleriz.
Bir engelle karşılaşmadığı sürece ışık ışınları her yöne yayılır.
Işığın Maddelerden Geçişi
Işık yayılırken içinden geçemediği cisimlerle karşılaşırsa yoluna devam edemez. Bu cisimler taş, demir gibi ışığı geçirmeyen cisimlerdir. Işık havada her yöne yayılır. Hava ışığı geçirir. Bu nedenle Güneş ışınları çevremizi aydınlatır. Bazı cisimler de ışığı tam olarak geçirmez. Yarı yarıya geçirir.
Işığı geçiren cisimler saydam olarak adlandırılır.
Işığı az geçiren cisimlere yarı saydam cisim denir.
Işığı hiç geçirmeyen cisimler ise saydam olmayan ya da opak olarak adlandırılır.
Gündüz güneş ışığının evi aydınlatması için saydam bir madde olan cam kullanılır.
Gölge Oluşumu
Işık, yayılırken saydam olmayan bir cisim ile karşılaşınca cismin arkasına ulaşamaz. Bu nedenle saydam olmayan cisimlerin arkasında karanlık bir bölge oluşur. Bu bölgeye gölge denir.
Bir cismin gölgesi kendisine benzer. Cisimlerin gölgelerini bir ekran üzerine düşürebiliriz.
Gölge oluşumu cisimlerin şekline ve büyüklüğüne bağlıdır. Çiçeğin gölgesi çiçek şeklindedir. Büyük cismin gölgesi de büyük olur.
Not: Gölge oluşumu ışığın doğrusal yolla yayıldığının bir kanıtıdır. Işık doğru boyunca yayılmasaydı gölge oluşmazdı.
Farklı Gölgeler
Saydam olmayan bir cisme iki ışık kaynağından ışık gönderilirse iki gölge olur.
Cisme daha yakın olan ışık kaynağının etkisiyle oluşan gölge açık, diğeri ise koyudur.
Bu gölgelerden koyu olanı tam gölge, açık olanı ise yarı gölge olarak adlandırılır.
Cisme farklı yönlerden ışık geldiğinde cismin her iki yanında gölge oluşur.
Gölgeler, ışığın geldiği yönün tersi yönde oluşur.
Bir ışık kaynağının her iki yanına konulan opak cisimlerin, ışık kaynağının bulunduğu yerin tersi yönde gölgeleri oluşur.
Güneşin Oluşturduğu Gölgeler
Dünya'mız kendi etrafında dönerken gün içinde Güneş farklı yerlerde bulunur. Sabah ve akşam saatlerinde Güneş yere yakın görünür. Öğle ise Güneş en tepededir.
Güneş'in konumuna göre cisimleri gölge uzunlukları da farklı olur.
Güneş'in günün farklı saatlerinde farklı uzunlukta gölgeler oluşturmasından yararlanılarak güneş saati yapılmıştır.
Sabah
Güneş ışınları eğik geldiği için uzun gölgeler olşur. Gölge batı yönüne doğru uzanır.
Öğle
Güneş ışınları dik geldiği için kısa gölgeler oluşur.
Akşam
Sabah olduğu gibi eğik gelen ışınlar uzun gölgeler oluşturur. Gölge doğu yönüne doğru uzanır.