Konu: P Harfi - Ansiklopedik Bilgi

[D®agon]

Türk alfabesinin yirminci harfi. Sert, patlamalı, titreşimsiz, çift dudak sessizi yumuşak karşılığı b’dir. P harfi aslen Türkçe'de bulunmaz, içinde p sesi geçen sözcüklerin birçoğu B sesinin değişmesi ile oluşmuştur. Bir kısmı ise yabancı dillerden Türkçe'ye girmiştir. Göktürk alfabesinde p ve b için ayrı işâretler kullanılırdı. Uygurca’da p ve b aynı harfle gösterilirdi. Arapça’da p sesi kullanılmaz. Osmanlı Türkçesinde b ve p için özel işâretler kullanılmışsa da bâzen p sesi için b harfinin kullanıldığı görülür. Türkçenin aslî seslerinden olup p’ye Ana Türkçede kelime başında rastlanmaz. Eski ve yeni Türk lehçelerinde de kelime başında p yerine daha çok b kullanılmıştır. Parmak, pınar, pastırma, pazar, patlıcan gibi eskiden b’li şekli kullanılan bâzı kelimeler Anadolu ağızlarında hâlen b’li şekliyle (barmak, bastırma...) yaşamaktadır. Kelime içinde ve sonunda p sesi normal olarak kullanılmaktadır. Kepek, topuk, köprü, ip, sap, çöp, turp gibi... Harp, girdap, kebap, harap gibi sonradan Türkçeleşmiş bazı kelimelerin sonundaki p’ler aynen korunduğu hâlde dip-dibi, kap-kabı kelimelerinde P sesi çekimde b’ye dönüşür.