Gönderen Konu: 7. Sınıf Fen Ve Tenoloji - 5.ÜNİTE - Işık - Ders Notları  (Okunma sayısı 13847 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
[b]Optik nedir? Optik ne demektir?[/b]
Fizik biliminin ışık ve ışık olaylarını inceleyen bölümüne optik denir.

[b]Doğal ışık kaynağı, Yapay ışık kaynağı[/b]
Çevresine kendiliğinden ışık yayan ışık kaynaklarına doğal ışık kaynakları denir.
(Güneş, diğer yıldızlar, ateş böceği, ...).

Çevresine sunî yollarla ışık yayan kaynaklara ise yapay ışık kaynakları denir
( Elektrik ampulü, el feneri, yanan mum, ...).

[b]Soğurulma ne demektir? Soğurulma nedir?[/b]
Maddelerde ışığın sıcaklık artışına sebep olmasının nedeni; ışık enerjisinin maddelerde soğurularak ısıya dönüşmesidir. Güneşten gelen ışınların cisimler üzerinde tutulmasına soğurulma adı verilir.

[b]Güneş enerjisinden yararlanılan alanlar, Güneş enerjisinde faydalanılan alanlar[/b]
- Konutların ısıtılmasında
- Seracılıkla
- Sıcak suyun temininde
- Güneş ocaklarında yemek pişirilmesi
- Elektrik enerjisi üretiminde
- Deniz suyunun tatlı suya dönüştürülmesinde
- Elektrik enerjisi üretimi (güneş pilleri)
- Gıda, kimya, seramik, kâğıt, tekstil ve deri sanayilerinde

[b]Radyometri ne demektir? Radyometrideki enerji dönüşümü[/b]
Işık enerjisinin varlığını radyometre ile anlayabiliriz. Güneş’ten gelen ışık enerjisi, ışık değirmeni (radyometre) adı verilen bir düzenekle hareket enerjisine de dönüştürülür. Radyometre güneş ışığını doğrudan alan bir yere bırakılırsa ışığın yapraklara çarpmasının etkisiyle radyometre çarkının döndüğünü görürüz. Radyometredeki bu hareket ile ışık enerjisi hareket enerjisine dönüşmüş olur.

[b]Gökyüzü neden mavi görünür? Denizler neden mavi görünür?[/b]
Atmosfer yani hava renksizdir. Ama bulutsuz ve dumansız günlerde gökyüzü görünür. Bunun sebebi atmosferin, beyaz ışığın mavi tonlarını, kırmızıya oranla daha çok saçılmaya uğratmasıdır. Yani mavi ışık, kırmızıya oranla atmosfere daha fazla dağılarak mavi renkte görünmesine sebep olur.
Denizlerin mavi renkli görünmesinin sebebi, gökyüzünün mavi renkli görünmesine benzerdir. Çünkü atmosferi oluşturan azot, oksijen ve karbon dioksit gibi gazlar deniz suyunun içerisinde de dağılmış olarak yer alır. Deniz suyunun rengi su moleküllerinin ışığı soğurma ve yansıtma özelliklerine bağlıdır. Deniz suyu molekülleri aynen atmosferde olduğu gibi, beyaz ışığın yapısındaki kırmızı ve kırmızıya yakın tonları soğurur, mavi ve maviye yakın tonları ise yansıtır. Deniz de bu nedenle mavi renkte görünür.

[b]Güneş batarken neden daha kırmızı görünür? Güneş doğarken neden daha kırmızı görünür?[/b]
Güneş’in doğuş ve batış saatlerinde güneş ışınlarının atmosferde daha çok yol kat etmesinin ve atmosfere giriş açısının bir sonucudur. Çünkü bu sırada güneş ışınları daha kalın bir atmosfer tabakasını geçmek zorunda kalır. Buna bağlı olarak mavi tonların çoğu hava molekülleri tarafından soğurulur. Böylece gözümüze kırmızı, turuncu ve sarı tonlardaki ışıklar ulaşır.

[b]Gökyüzü neden gri görünür?[/b]
Gökyüzü yoğun bulutlarla veya dumanla dolu olduğunda, tüm ışınlar nerede ise aynı oranda saçılır. Bu da gökyüzünün gri renkte görünmesine sebep olur.

[b]Göremediğimiz ışık türleri ve özellikleri[/b]
a. Radyo dalgaları;
haberleşmenin temelini oluşturur.

b. Mikro dalgalar;
bugün yaygın olarak mikro dalga fırınlarda, arabaların hız ölçümünde kullanılan polis radarlarında, uçakların yerini belirleyen ve hızını ölçen radar sistemlerinde mikro dalgalar kullanılır.

c. Kızıl ötesi ışınlar;
sağlam ve hasta bir uzvun yaydığı kızıl ötesi ışınlar birbirinden farklı olduğundan; tıpta hastalık teşhisi için kullanılır.

ç. Görünür ışık;
insan gözünün algılayabileceği bu ışınlar çok sıcak cisimlerden yayılırlar. Spektrumda çok küçük bir kısım oluşturur.

d. Mor ötesi ışınlar;
yazın öğle vakti güneş çarpması diye tanımlanan olayın sebebi mor ötesi ışınlardır. Canlılarda D vitamini oluşmasını hızlandırır. Bakterilerin yok edilmesinde, dezenfektede ve kokuşmanın önlenmesinde kullanılır.

e. x-ışınları;
röntgen filmlerinin çekilmesinde kullanılır. İnsan vücuduna zararlı etkileri vardır.

f. Gama ışınları;
yanlış kullanıldığında canlı varlıkların dokularını tahrip eder, ancak kontrollü kullanılırsa kanserli hücreleri yok etmede kullanılır.

[b]Işığın kırılması[/b]
Işık ışınlarının ışık yoğunlukları farklı olan bir saydam ortamdan başka bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirmesi olayı kırılma olarak adlandırılır.
Işık ışınlarının az yoğun ortamlardaki hızı daha fazladır. Bu nedenle çok uygun ortamların kırıcılığı daha fazladır.

[b]Kırılma açısı ve sapma açısı[/b]

Yukarıda verilen şekildeki gibi bir kırılma olayında ortam değiştiren bir ışık ışınının, ortama ilk girdiği noktadan yüzeye dik çizilen doğruya normal, gelen ışının normal ile yaptığı açıya gelme açısı (α), kırılan ışının normalle yaptığı açıya kırılma açısı(β), gelen ışının uzantısı ile kırılan ışının arasında kalan açıya da sapma açısı (b) denir.
Bir kırılma ortamında ışık davranışı ve yayılma biçimi incelenirken ortamları ayıran sınıra dik, sanal bir doğru parçası olan yüzey normali referans alınarak yapılır. Ayrıca ortamlar arasındaki kırılma indisi farkı değiştiğinde doğrultunun değişme miktarı da değişir. Ortamların yoğunluklarına göre kırılma açısı gelme açısından büyük veya küçük olabilir.

İki ortamın yoğunluğu aynı ise sapma (kırılma) yoktur. İki ortamın yoğunlukları farkı çoksa ışığın bu ortamları geçerken sapması da çok olur.

[b]Tam yansıma ne demektir? Sınır açısı[/b]

Işık ışınları az yoğun ortamdan hangi açı ile gelirse gelsin çok yoğun ortama normale yaklaşarak kırılır. Işık ışınları çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçerken, ancak gelme açısı belirli açıdan küçük olan açılarla geldiğinde normalden uzaklaşarak diğer tarafa geçer. Eğer ışık ışınları belli bir açı değerinden daha büyük bir açı ile gelirse bu durumda az yoğun ortama geçemez ve geldiği ortama normalle eşit açı yaparak geri döner.
Çok yoğun ortamdan gelen ışın az yoğun ortama 90°’lik bir kırılma açısı ile geçtiği andaki gelme açısına sınır açısı denir. Eğer ışık ışınları sınır açısından daha büyük açıyla gelirse az yoğun ortama geçemez ve geldiği ortama normalle eşit açı yaparak geri döner. Bu olaya tam yansıma olayı denir.

[b]Tam yansıma olayının kullanıldığı alanlar[/b]
Tam yansıma olayından; tıptan haberleşmeye kadar bir çok alanda yararlanılmaktadır. Haberleşme alanında uygulanan fiber optik teknolojisi buna örnektir. Fiberoptik kablo; görüntü, ses ve bilgilerin ışık hızıyla gönderilmesini sağlayan, optik fiber adı verilen saydam bir maddedir.İletişim ve tıp alanında kullanılan fiber optik kablolarda ışığın ilerlemesi tam yansıma ile sağlanmaktadır. Saç teli kalınlığındaki fiber optik kablo içerisine gönderilen ışığın ilerlemesi tam yansıma ile sağlanır. Bu kablolar iletişimde ve tıpta yaygın bir kullanıma sahiptir. Fiber optik kablolar yardımıyla tıpta endoskopi denilen cihazla iç organları görüntülemek mümkün olmaktadır.

[b]Serap nasıl olur? İnsan neden serap görür?[/b]
Sıcak günlerde karşılaştığımız serap olayı gerçekte ışığın farklı sıcaklıktaki hava
katmanlarında tam yansıma yapması sonucu meydana gelen göz yanılmasından başka bir şey değildir.

Yeryüzüne gelen güneş ışınlarının bir kısmı yeryüzü tarafından soğurulduğundan yere yakın yerlerde hava sıcaklığı daha fazladır. Güneş, yere yakın yerleri daha çok ısıtır. Isınan hava genleşerek yükselir. Yerden yükseğe çıkıldıkça havanın sıcaklığı hızla düşer ve yoğunluğu artar. Havadan yerin yüzeyine inen ışık ışınları, hava yoğunluğunun az olduğu katmana girince kırılır. Soğuk havanın yoğunluğu sıcak havaya göre daha fazla olduğundan soğuk hava katmanındaki bir cisimden gelen ışınlar sıcak hava katmanında tam yansımaya uğrar. Bu olay sonucunda yukarıda verdiğimiz örnekte olduğu gibi göze ulaşan ışınlar sanki yerden de geliyormuş gibi zannedilir.

[b]Işık tayfı nedir?[/b]
Güneş ışığı şekilde görüldüğü gibi bir ışık prizmasından geçirildiğinde beyaz ışığı oluşturan renklerin her biri farklı enerjiye sahip olduğundan farklı miktarlarda kırılarak renkler birbirinden ayrışır. Böylelikle prizmaya sadece beyaz olarak giren ışık prizmadan çıkarken gökkuşağı renkleri dediğimiz kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renklere ayrışır. Aslında bu renkler kesin çizgilerle birbirinden ayrılmaz, çok sayıda ara tonlar da gözlenir. Beyaz ışıktan elde edilen bu renk şeridine ışık tayfı denir.

[b]Miyop göz kusuru nasıl oluşur? Miyop göz kusuru nasıl tedavi edilir?[/b]

Miyop göz kusuru olan gözlerde cisimlerin görüntüsü sarı lekenin önüne düşer. Bundan dolayı uzaktaki cisimleri göz, net ve kesin bir görüntü olarak değil bulanık bir görüntü görür. Bu göz kusuru; kalın kenarlı mercek kullanılarak, görüntünün sarı leke üzerine düşmesi sağlanarak düzeltilir.

[b]Hipermetrop göz kusuru nasıl tedavi edilir? Hipermetrop göz kusuru nasıl oluşur?[/b]

Hipermetrop göz kusuru olan gözlerde cisimlerin görüntüsü sarı lekenin arkasına düşer. Bundan dolayı yakındaki cisimleri kesin ve net olarak göremez. Yakındaki cisimleri bulanık görür. Yani gözün yakın noktası normalden (25 cm) uzaktır. Bu göz kusuru; ince kenarlı mercek kullanılarak, görüntünün sarı lekenin üzerine düşmesi sağlanarak düzeltilir.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
7. Sınıf Fen Ve Tenoloji - 5.ÜNİTE - Işık - Ders Notları
« Yanıtla #1 : 13 Mart 2014, 15:53:15 »
[b]Işığın Soğurulması[/b]

Gözümüzün görmesini ışık sağlar.
Işık doğrusal yolla(düz) yayılır. Bir cisme çarptığında soğurulma, kırılma veya yansıma gerçekleşir.
Bu yazıda ışığın soğurulması anlatılmaktadır.

Soğurulma kelime manası olarak tutma, yakalama anlamına gelir. Işığın soğurulması ise ışığın tutulması, yansıma olayının olmaması anlamına gelir.

Benzer bir durum yanda gördüğümüz cisimler için de geçerlidir. Biri siyah diğeri beyaz iki sürahinin içine birer termometre yerleştirip bir süre güneş ışığı altında beklettiğimizde siyah sürahideki termometrenin daha yüksek bir değer ölçtüğünü görürüz.

Gündelik hayatın çeşitli aşamalarında da ışığın soğurulma özelliklerinden yararlanan teknikler uygulanmaktadır. Yazın açık renkli, kışın ise koyu giysiler giymemeizin nedeni budur. Bazı binaların penceresiz yüzeylerinin koyu renge boyanarak evlerin daha sıcak yapıldığını biliyor muydunuz?
Yine siyah renkli arabalarda yazın araç içi sıcaklığı beyaz arabalardan daha fazladır.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
7. Sınıf Fen Ve Tenoloji - 5.ÜNİTE - Işık - Ders Notları
« Yanıtla #2 : 13 Mart 2014, 15:59:12 »
[b]Beyaz Işık Gerçekten Beyaz mıdır?[/b]

Etrafımızdaki cisimleri doğal ve yapay ışık kaynaklarından yayılan ışınlar yardımıyla görürüz.
Aydınlatmada kullanılan ışık türlerinin çoğu beyazdır. Güneş ışığı da beyaz kabul edilir.
Beyaz ışığın en büyük özelliği içinde diğer renkleri taşıyabilmesidir.

Daha önce sitemizde yayınlanan Renk Tayfı ve Görünür Işık konumuzda beyaz ışığın nasıl renklere ayrıldığını detaylı olarak anlatmıştık.
Aşağıdaki vidyoda üçgen prizma kullanarak ışığın nasıl renklere ayrıştığı izlenebilir.

Prizma ışığı nasıl renklere ayırırsa yağmur damlaları da aynı şeyi yapar. Gökkuşağı böyle oluşur. Yine CD’lerin ışığa tutulduklarında çeşitli renklerin oluşması beyaz ışığın içinde farklı renklerin bulunduğunu kanıtlar.

[b]Ana Renkler: [/b]
Üç tane ana renk vardır. Bunlar Sarı, kırmızı ve mavidir. Diğer tüm renkler bu 3 rengin çeşitli oranlarda birleştirilmesinden elde edilebilir.

[b]Işık Filtresi:[/b]
Bazı renkleri soğurup kendi rengindeki ışığı geçiren cisimlerdir.
Örneğin kırmızı renkli bir şeker ambalajını gözümüze tutup çevreye bakarsak etrafı kırmızı renkli görürüz. Bunun nedeni şeker ambalajının sadece kırmızı rengi geçirmesidir.
Aşağıdaki animasyonda çeşitli renklerde ışık filtreleri vardır. Beyaz ışığın önüne istediğiniz filtreyi getirerek filtreden geçen renklere dikkat edin.

Animasyonu uygularken yeşil filtreden yeşil ışık, mavi filtreden mavi ışık renksiz filtreden yine beyaz ışık geçtiği gözlemlenebilir.

Işık filtresiyle ilgili bir örneği pazar yerlerinde görebiliriz. Pazarcıların kurdukları tezgahların üzeri genellikle turuncu-kırmızı tentelerle(örtü) kaplıdır. Bu örtünün renkleri meyvelerin daha olgun görünmesini sağlar. Pazar yerlerinde kullanılan bu örtüler birer ışık filtresi görevi yapar ve turuncuya yakın renkleri geçirirken diğer renkleri tutar.

[b]Işık Filtresi Kullanım Alanları[/b]

    Eğlence merkezlerindeki renkli ışıklarda.
    Araçların fren lambalarında.
    Dekoratif amaçlı aydınlatmada.
    Pazar Yerlerinde.
    Koruyucu gözlük camlarında.
    Fotoğrafçılıkta.
    Trafik lambalarında

[b]Cisimler Nasıl Görülür?[/b]
Bir cismin görülebilmesi için ışık kaynağından çıkan ışınların cisme çarpıp yansıyarak gözümüze ulaşması gerekir.

Işık filtresi nasıl kendi rengini geçiriyorsa cisimler ışığı yansıtırken de kendi rengini yansıtır.

Gözlerimiz cisimlerin rengini en iyi güneş ışığı altında ayırt eder. Evlerimizde kullandığımız lambalar gün ışığının yaklaşık taklididir.  Bazen mağazadan aldığımız bir giysinin renginin giydiğimizde farklı olduğunu hissederiz. Bunun nedeni mağaza ışıklarının rengiyle gün ışığının tam olarak aynı olmamasıdır.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
7. Sınıf Fen Ve Tenoloji - 5.ÜNİTE - Işık - Ders Notları
« Yanıtla #3 : 13 Mart 2014, 16:01:58 »
[b]Beyaz Işık[/b]
Beyaz ışık birçok rengin birleşmesinden oluşur. Aslında beyaz ışık bir renk sayılmamaktadır.
Prizmadan geçen beyaz ışık renklere ayrıldığına göre bu renkleri tekrar birleştirebilirsek yine beyaz ışığı elde edebileceğimizi düşünebiliriz.

[b]Ana Renkler[/b]
Yukarıda da gördüğümüz gibi pek çok renk vardır. Bu renklerin tonlarını ve karıştırıldığında ortaya çıkan diğer renkleri de düşünürsek çok sayıda renk karşımıza çıkar.

Aslında diğer renkleri elde edilebilmen için üç renk bize yeter.
Bu renkler ana renkler denir.

[b]Ana renkler:[/b]
KIRMIZI, SARI ve MAVİ dir.

Ana renklerin kendisini veya açık-koyu tonlarını kullanarak diğer renkler (ara renk) elde edilebilir.

[b]Ara Renkler (Yardımcı Renk)[/b]
İki ana renklerin birleşmesiyle oluşurlar. Bunlar;

SARI + MAVİ = YEŞİL
SARI + KIRMIZI = TURUNCU
KIRMIZI + MAVİ = MOR

[b]Diğer renk karışımları[/b]
SARI + ÇOK MAVİ = KOYU YEŞİL
SARI +  ÇOK KIRMIZI = KOYU TURUNCU
KIRMIZI + ÇOK SARI = AÇIK TURUNCU
KIRMIZI + ÇOK MAVİ = LACİVERT
MAVİ + ÇOK SARI = AÇIK YEŞİL
MAVİ + ÇOK KIRMIZI = ERGUVAN
SARI + AZ MAVİ = AÇIK YEŞİL
SARI + AZ KIRMIZI = AÇIK TURUNCU
(Az ve çok kavramlar boyanın miktarını belirtmektedir)

NOT: Siyah bir renk değildir. Siyak renklerin olmaması, yani karanlık ortam anlamına gelmektedir.)

İnsan gözünün görebildiği ışığın dışında başka ışık türleri de vardır.
Örneğin röntgen filmi çektirirken kullanılan ışık gözle görünmez. Güneşten gelen zararlı ışınları da göremeyiz. Radyo yayınları da bir çeşit ışık aracılığıyla uzak yerlere taşınır.

UYARI – Görünür ışık, tüm ışık türleri içinde çok küçük bir bölüm oluşturur.

Çevrimdışı Uyanan Gençlik

  • Fedakar üye
  • ******
  • İleti: 7462
  • +547/-0
  • Cinsiyet: Bay
7. Sınıf Fen Ve Tenoloji - 5.ÜNİTE - Işık - Ders Notları
« Yanıtla #4 : 13 Mart 2014, 16:07:10 »
[b]Gökyüzü Neden Mavi?[/b]

Gökyüzü aslında renksiz olmasına rağmen güneşli bulutsuz günlerde mavi renkli görünür.
Gökyüzünün mavi olmasının nedeni atmosferin mavi renk ışığı dağıtmasıdır.
Güneşten gelen beyaz ışığın mavi ve maviye yakın renkleri atmosfere girdiğinde saçılıma uğrar.

[b]Deniz Neden Mavidir?[/b]
Deniz, suda olduğu gibi saydam(renksiz) bir yapıya sahiptir. Denizin bazen mavi bazen de koyu renklerde olduğunu görürüz.
Denizin renk değiştirmesinin nedeni gökyüzünün renginin denizde yansımasıdır.

[b]Gökyüzü Neden Kırmızıdır?[/b]
Güneş batarken ve doğarken gökyüzünün rengi kızıl bir renge bürünür.
Bunun nedeni akşam ve sabah saatlerinde güneş ışınlarının dünyaya geliş açısının değişmesidir. Bu nedenle ışınlar atmosferde daha uzun süre yol alır. Daha kalın bir tabakadan geçen güneş ışığının maviye yakın renkleri soğurulurken(tutulma) kırmızıya yakın renkler daha uzun mesafeler gider. Bu da gökyüzünün kırmızı görünmesini sağlar.

[b]Gökyüzü Neden Gri Görülür?[/b]
Hava bulutlu olduğunda gri renkli görünür. Bunun nedeni bulutlu ortamdan geçen ışığın tüm renklerinin aynı oranda dağılmasıdır. Bulut ışığın bir kısmının geçmesini de engeller. Bu da gri birn ortaya çıkarır.

 

Voiser