I.Ahmet Dönemi • Osmanlı Devletinde Osmanlı ailesinin en yaşlı ve olgun olanının tahta geçirilmesi • Ekber ve erşet usulünün uygulamaya konulması
II. Mahmut Dönemi
• Yeniçeri ocağının kaldırılması • Posta servilerinin kurulması • Mekteb-i harbiyenin açılması. • Tıphane-i Amire (Doktor ihtiyacını karşılamak) • Cerrahane-i mamure (Doktor ihtiyacını karşılamak için kuruldu) Asakir-i Mensure-i Muhammediye • Mehteriye-i kaldırdı. • İlk öğretimi zorunlu hale getirdi • Harp okulunu açtı
III. Selim Dönemi
• Mühendishane-i Berri-i Hümanyum’u kurdu • İlk kez Avrupa başkentlerinde sürekli olarak elçilik kurdu.
II. Abdülhamit
• İtibar-i milli bankasını açtı
Kanuni Sultan Süleyman
• Darül hadis-i medresesini kurdu
Fatih Sultan Mehmet
• Topkapı sarayını yaptı • Şah-ı Seman medresesini yaptı
Orhan Bey
• Divan teşkilatını kurdu
Seyit Ali Reis: Osmanlı Denizcisi
Piri Reis:Osmanlı Denizcisi eseri: Kitab-ı Bahriye
Mimar Mehmet Ağa: Sultan Ahmet camisini yaptı
Mimar Sinan
• Çıraklık dönemi eseri: İstanbul Şehzade Camii • Kalfalık dönemi eseri: Süleymaniye Camii • Ustalık dönemi eseri: Selimiye Camii
Kayserili Davut: Osmanlı Devletinin kuruluş dönemi bilim adamıdır.
Prens Sebahattin : (Aydın) Görüşü Devlet yönetiminde Adem-i merkezciliğini savunduyordu
Hoca Saadettin Efendi: Takiyüttün Mehmet ile 16. yüzyılda İstanbul rasathanesini kurdu
Francois Baron de Tatt: Sürat topçuları ocağını kuran Macar asıllı Fransız
Mithat Paşa: Çiftçiye kredi sağlamak amacıyla ( Memleket Sandıklarını ) kurdu
Katip Çelebi: Fezleke, Cihannüma, Keşfü’z zunun
Mithat Paşa: Islhane ( Sanat okulu) açtı
Nedim: Lale Devrinin ünlü şairi
Tekke Edebiyatı: İbrahim Gülşeni Halk Edebiyatı: Köroğlu Divan Edebiyatı: Fuzuli
16. yüzyıl Divan şairleri: Baki, Fuzili, Zati
Minyatür Sanatı: Nakkaş Osman, Nigari
Osmanlının yazışma dili: Türkçe Osmanlı Bilim dili: Arapça
Bellini: Fatih Sultan Mehmet’in portesini yapan ünlü ressam
Hat yazı çeşitleri: Sülüs, Reyani, Rik’a
3 Mart 1924: T.C Devleti Osmanlı Devletinde açılmış olan azınlık ve yabancı okulları tamamıyla devletine aldı
1857 yılı: “Marif Umumiye Nezareti” bugünkü ( Milli Egitim Bakanlığı)
1868 yılı: Lise düzeyi eğitim vermek için Galatasaray sultanisi açıldı.
Saint Benoit Lisesi: Osmanlı topraklarında açılan ilk yabancı okul
Darülhendese : Matematik alanında uzmanlaşan medrese
Mühendis- Bahr-i Hümanyum: Deniz harp okulu
Osmanlı Devletinde Medrese eğitim sınıfları:Haric, Dahil, Sahn
1912 yılı: Osmanlı Devleti Stocholm’de yapılan olimpiyatlara katıldı.
Osmanlı Klasik Dönem 1944 Osmanlı Devleti
Divan-ı Hümanyum ---------------------------- Osmanlı Devleti Vezir-i Azam -------------------------------------- Dahiliye Nezareti Sadaret Kethüdalığı ------------------------------- Hariciye Nezareti Şeyhül İslam ---------------------------------------- Şeyhül İslam
Yeni Saray: İstanbul Topkapı sarayının diğer adı
Babı Ali: 18. yüzyılda Osmanlı hükümetinin diğer adı
Tuna: 1864 yılında vilayet nizamiyesi uygulanan şehir
Bank-ı Derssaadet: 1847 Osmanlıda ilk banka İtibar-ı Milli Bankası : II. Abdülhamit açtı Bank-ı Osmani ve Emniyet sandığı : Bu günkü ziraat bankasının temelini attılar
Divan Edebiyatı, Halk Edebiyatı, Tekke Edebiyatı: 19. yüzyıla kadar üç koldan gelişti.
İstanbul’un eski adları: Asitane, Darulmülk, Derssaadet
Enderun: Osmanlı sarayında bulunan devlet yöneticilerin yetiştirildiği saray okulu
Birun: Sarayın dış bölümü
Has Oda: Rütbece en yüksek hizmetliler bulunurdu
Arz Odası: Osmanlı padişahlarının divan üyeleri ve yabancı elçileri kabul ettiği yer
Seyfiye: Divan-ı hümayumda padişahların yürütme gücünü temsil eden kol
Not: Seyfiyenin diğer adı – Ehl-i örf
İlmiye: Diğer adı Ehl-i Şerri (ilmiye sınıfı, Kadı, müderris, Şeyhül İslam, (müftü) .)
Kalemiye: Divan-ı hümayumda defterdarların ve nişancıların temsil ettiği sınıf
Reaya: Osmanlı Devletinde Yönetilenlerin oluşturduğu sınıf
Lonca: Mesleki eğitim kurumları teşkilatı
Kethüda: Lonca görevinde örgüt ve hükümet arasındaki ilişkiyi yürütürdü.
Ehil-i hibre: Her loncada malların niteliği hakkında görüş bildiren fiyatların tespitinde yardımcı olan ve anlaşmazlıkları çözümleyen görevli
Kazasker: Divan-ı Hümayumda büyük davalara bakan ve müderrisleri n atama ve görevden alma işleriyle ilgilenen divan üyesi
Kadıasker: Divan-ı Hümayumda ilmiye sınıfının temsil ettiği görevli
Beylerbeyi: Osmanlı Devletinde en büyük birimleri olan eyalet yöneticisi
Osmanlı Devletinin Yönetim biçimleri: Eyalet, Sancak, Divan
Dikey hareketlilik: Reayadan biri savaşta gösterdiği başarıdan sonra seyfiye sınıfına geçmesi
Yatay hareketlilik: Osmanlı Devletinin balkanlarda fethettiği topraklara Müslüman Türklerin yerleştirilmesine denir
Duyun-ı Umumiye idaresi: Osmanlının dış borçlarını karşılamak amacıyla kuruldu
Zaire Hazinesi: İstanbul’un yiyecek ihtiyacını karşılamak için kuruldu.
Encümen-i Danış
• 1851 yılında bir bilim kültür akademisi olarak çalışması amacıyla kuruldu • Kuruluş amacı en yüksek öğretimde okutulacak ders kitaplarını hazırlamak • Bu kuruluş 1962 yılında kapatıldı
Ahkam-ı Adliye : Yargıta Divan-ı
Arz-ı Miri: Mülkiyet hakkı devlete ait olan yalnız işletmek şartı ile sahiplerinin üzerine bırakılan topraklar
Miri arazi: Osmanlı Devletinde mülkiyet hakkı devlete ait olan arazi
Miri arazinin bölümleri: Mukataa, Yurtluk, Malikane
Şer-i vergiler: Öşr, Cizye, Haraç
Dirlik topraklar: Gelirlerine göre üç’e ayrılırlar has, zahmet, tımar
Öşri topraklar: Fethedilen topraklara Müslümanların yerleştirilmesi
Nişancı: Osmanlı Devletinde divandan çıkan her türlü belgenin üzerine padişahın imzası hükmündeki turayı çeken görevli Niyabent Resmi: Osmanlı Devletinde yöneticilerin yönetim sırasında reayadan aldıkları verği
Haraciye: Osmanlı devletinde Müslüman olmayan halkın elindeki topraklar
Çiftbozan: Osmanlı Devletinde toprağını boş bırakan köylüden alınan verği
Muhtesip: Osmanlı Devletinde kadı adına esnafı denetleyen görevli
Ulufe: Kapıkulu askerlerinin üç ayda aldıklar maaş
Cemaat: Osmanlı Devletinde din dil ve gelenek özelliklerine sahip ayrı guruplar.
Kalemiye: Divan-ı Hümanyumda defterdar ve nişancının temsil ettiği sınıf
Şehirliler sınıfı: Tacir, Esnaf, Asker
Lonca teşkilatı: Yiğitbaşı
Agnam: Küçükbaş hayvan sahiplerinden alınan vergi
Salyaneli Eyaletler: Osmanlı Devletinde tımar sistemi uygulanan eyaletler
Kapütülasyon: Osmanlı Devletinde gelir kaynaklarından biri olan gümrük vergilerinin değerini yitirmesi ( Bir ülkede yabancılara tanınan ticari imtiyaz)
Avarız: Osmanlı ordusunun iaşesini ve diğer gereksinimleri için reayadan alınan olağan üstü durum vergisine verilen isim
Humbaracı ocağı: Osmanlı ordusunda havan topu ve el bombası yapımında sorumlu olan sınıf
Yeniçerilerin görevi
• Askerlik dışında başka iş yapmazlardı • Asker ve vergi toplamasına yardımcı olurlardı • Kadı’nın bildirdiği emirleri halka iletirlerdi
Spailerin görevi
• Atlı asker beslemek • Üretim araçlarını temin etmek • Üretimin devamlılığını sağlamak
Ayan: Osmanlı Devletinde bir bölgenin bir kasabanın veya bir sınıfın önem kazanmış ileri gelenleri.
Ayan’ın görevi
• Halk ile yönetim arasında aracı • Asker ve vergi toplanmasına yardımcı olurlardı • Kadının bildirdiği emirleri halka iletirdi
Hekimler: Osmanlıda ilmiye sınıfında dahil zümredir.
Müderris: Medresde der okutan profösör
Akçe: Osmanlıda sikke denilen gümüş para
Kaime: 1839’da Osmanlıda ilk kağıt para
Madeni paralar: Akçe, kırmızı, sikke-i hasena
Vakıf: Bir şeyi vakıf durumuna getiren Mevkuf: Vakfedilmiş her türlü mal Vakfiye: Vakfın kuruluş belgesi
Taşra yönetimi: Muhtesip, Beylerbeyi, Sancakbeyi
İlk kahvehane: Osmanlıda 1554 yılında yapıldı
Osmanlı klasik Türk kültürü: 1300 – 1700
Osmanlı Toplumu: Reaya – Askeri sınıf
Askeri sınıf: Seyfiye, İlmiye, Kalemiye
Balta limanı antlaşması: 1838 yılında Osmanlı Devleti ihracat dan aldığı vergi oranı %12 ithalattan aldığı vergi oranını da %5 olarak belirledi
İlk özel Türk gazetesi:1860 Agah efendi ve Şinasi nin çıkardığıTercüman-ı Ahval gazetesi
Kanuni esası: 1876’da yürürlüğe girmesi ile Osmanlı Devleti padişahlarla birlikte yönetime ortak olunması
Kırım savaşı: Osmanlı Devletinin aldığı ilk dış borcu bu savaşta aldı
Kapıkulu süvarileri: Osmanlıda sefer veya savaş sırasında padişahı, hazineyi, ordu ağırlıklarını, koruyan askeri sınıf
İlk büyük enfilasyon : 16. yüzyılda oldu
Divanı-ı hümanyumda padişaha ait olan yetkileri kullanan sınıflar: İlmiye, kalemiye, Seyfiye
Mekteb-i maarif adliye: 19. yüzyılda devlet memurlarını yetiştirmek için kuruldu. Lale devri: 1718 – 1730
İlmiye sınıfına mensup olmanın en büyük şartı: Arapça bilmek
Tanzimat dönemi meclisleri
• Meclis-i Mala-i Ahkamı Adliye • Şurayı Devlet • Meclis-i Ali-i Tanzimat
İlk nüfus sayımı: 1831’de yapıldı
Hat sanat ile uğraşan padişahlar: II.Mustafa, III. Ahmet, IV. Murat
|