Konu: Ünite 10 – Askerî Kurumlar Çözümlü Test V

[Uyanan Gençlik]

1. İslam öncesi Arap topluluklarında askeri kurumları oluşmamasının sebepleri aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir? A) Bölgede Bizanslılar hüküm sürmekteydi. B) Hicaz bölgesindeki siyasi yapılanma çok güçlüydü. C) Henüz Müslümanlık Mekke dışına yayılmamıştı. D) Askeri birliklere ihtiyaç duyulduğunda halk geçici olarak ordu oluşturuyordu. E) Bölge dışarı şehirlerden göç alıyordu. Çözüm: İslam öncesi Arap devletleri ile savaşacak güçlü bir devlet o bölgede hüküm sürmediğinden, Araplar ne zaman topraklarını koruma ihtiyacı duysalar halktan eli silah tutan erkekleri kısa süreli olarak asker gibi kullanıyordu. Bu sistemle uzun bir süre idare ettikleri için de herhangi bir kuruma ihtiyaç duymadılar. Doğru cevap D’dir. 2. I. Ölü törenlerini yönetmek II. Halktan vergi toplamak III. Düşmanlar üzerine casusluk yapmak IV. Kabilelerle savaşmak Yukarıda verilenlerden hangileri Arap toplumunda İslamiyet sonrası 'seriyye' adı verilen görevlilerin sorumluluklarındandır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Yalnız III E) I ve IV Çözüm: Bu kişiler düşman devletlerin neler yaptıklarını öğrenmeye çalışmakla yükümlüdür. Hz. Peygamber gönderdiği seriyye komutanlarına bazı tavsiyelerde bulunur ve bu tavsiyelere sıkı sıkıya uyulmasını isterdi. Bu tavsiyeleri şöyle özetleyebiliriz: “Allah’dan korkunuz. Askerlere iyi muamele ediniz. Ani baskın yapmayınız. Cami gördüğünüzde veya ezan sesi işittiğinizde oraya harp açmayınız. Onları mutlaka İslâm’a da’vet ediniz. Müslüman olduklarında elde edecekleri menfaatleri, reddettiklerinde de karşılaşacakları külfetleri hatırlatınız. Da’vete icabet edenlerin Müslümanlıklarını kabul ediniz ve onları koruyunuz. Doğru cevap D’dir. 3. Hz Peygamber tarafından getirilen 'birbirileriyle kardeşleştirilen Müslümanlardan birinin harbe katılıp diğerinin geride kalarak hem kendi hem de kareşinin işlerini yapması' kuralı hangi durum için geçerlidir? A) Savunma savaşı yapılacaksa B) Yalnızca kabileler arasında yapılan savaşlarda C) Savaş Medine dışında yapılacaksa D) Yalnızca ganimet toplamak için yapılan savaşlarda E) Yalnızca müşriklere karşı yapılan savaşlarda Çözüm: Hz. Peygamber toplumun ekonomik ve sosyal çıkarlarını gözeterek Medine dışında yapılacak savaşlara herkesin gelmesini engellemek istemiştir. Doğru cevap C’dir. 4. Gönüllü askerlik sisteminin yanında düzenli ve daimi ordu kurulması hangi yöneticinin zamanında olmuştur? A) Hz. Peygamber B) Hz. Ebubekir C) Hz. Ali D) Hz. Osman E) Hz. Ömer Çözüm: Hz. Ömer, değişen şartları göz önüne alarak düzenli daimi bir ordu kurmaya karar verdi. Askerî divan kuruldu. Orduya alınan askerlerin isim ve künyeleri, ne kadar maaş alacakları bu sicillere kaydedildi. Askerler için Fustat, Basra ve Kufe gibi askerî şehirler (garnizonlar) kuruldu. Doğru cevap E’dir. 5. Ciddi anlamda denizcilik aşağıdakilerden hangisinin devrinde başlamıştır? A) Emeviler B) Abbasiler C) Çaka Bey D) I. Kılıçarslan E) Kanuni Çözüm: Ciddi anlamda denizcilik Emeviler devrinde başladı ve ilk donanma kuruldu. Abbasiler bunu devam ettirdiler. Pek çok tersane kurdular. Donanma Komutanına Emîru’l-bahr veya Emîru’l-mâ deniliyordu. Türk devletlerinde ise ilk donanma I. Kılıçarslan zamanında Çaka Bey tarafından kuruldu. Anadolu Selçukluları’nın Karadeniz’de ve Akdeniz’de iki ayrı donanmaları vardı. Ancak asıl gelişme Osmanlılar devrinde yaşandı. Kanuni devrinde Türk denizciliği zirveye ulaştı. Doğru cevap A’dır. 6. Emeviler döneminde orduyu oluşturan bölümlerden hangisi süvari birliklere verilen addır? A) Meymene B) Meysere C) Kalbü'l-ceyş D) Talia (mukaddeme) E) Sakatü'l-ceyş Çözüm: Ordu, ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddeme)ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu. Doğru cevap D’dir. 7. Abbasi ordusunda petrole bulanmış paçavraları düşmanın üzerine atan birliklerin adı nedir? A) Neffatün B) Fürsan C) Müşat D) Rumat E) Reccale Çözüm: Müşât veya reccâle, kılıç, kalkan ve mızrakla donatılmış yaya birlikleri idiler. Fürsân denilen atlı birlikler miğferli ve zırhlı olup mızrak ve savaş baltaları taşırlardı. Rumât adı verilen özel yetiştirilmiş okçu birlikleri vardı. Neffâtün, neft yani petrole bulaştırılmış paçavraları düşman üzerine atan askerî birliğin adıydı. Bütün bunların dışında kaleleri kuşatmada kullanılan silâhları yapan ve tamir eden, tünel açan, duvar yapan vb. gibi çeşitli zenaat erbabından oluşan mühendisler ve istihkâm birlikleri de vardı. Doğru cevap A’dır. 8. Türk devletlerinde ilk deniz donanması kim tarafından kurulmuştur? A) Barbaros Hayrettin Paşa B) Umur Bey C) Turgut Reis D) Çaka Bey E) Piri Reis Çözüm: İlk donanma I. Kılıçarslan hükümdarlığında Çaka Bey tarafından kurulmuştur. Doğru cevap D’dir. 9. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Arif - 10 askerin komutanı B) Halife - 50 askerin komutanı C) Nakib - 100 askerin komutanı D) Kaid - 1000 askerin komutanı E) Emirü'l ümera - 10 000 askerin komutanı Çözüm: 10 000 askerin komutanına yalnızca emir denmektedir, bu yüzden E şıkkında verilen eşleştirme yanlıştır. Doğru cevap E’dir. 10. ''Börk'' ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Selçuklu Gulamhanelerinde yetişen hassa askerlerine verilen maaştır. B) Abbasiler devrinde yetişmiş İran asıllı bir komutandır. C) Osmanlı tımarlı sipahilerin kullandığı bir kılıç türüdür. D) Emeviler devrinde ücretli askerlere ödenen atiyedir. E) Osmanlılarda yeniçeri askerlerinin giydiği başlıktır. Çözüm: Börk Osmanlı devletinde Yeniçeri askerlerinin kafalarına giydikleri başlığın adıdır. Doğru cevap E’dir.