1. Hz. Peygamber’in düşmana karşı bizzat komuta ettiği orduların hereketine ne denir? A) Gazve B) Mevâlî C) Seriyye D) Mürtezika E) Reccâle
Çözüm: Gazve: Hz. Peygamber’in düşmana karşı bizzat komuta ettiği orduların hereketine -ister çarpışma olsun, ister olmasın gazve denir. Seriye: Hz. Peygamber’in bizzat katılmayıp bir sahabinin komutası altında gönderdiği askerî birliklerin hareketine de seriye denir. Doğru cevap A’dır.
2. Hz. Peygamber’in bizzat katılmayıp bir sahabinin komutası altında gönderdiği askerî birliklerin hareketine ne denir? A) Gazve B) Mevâlî C) Seriyye D) Mürtezika E) Reccâle
Çözüm: Gazve: Hz. Peygamber’in düşmana karşı bizzat komuta ettiği orduların hereketine -ister çarpışma olsun, ister olmasın gazve denir. Seriye: Hz. Peygamber’in bizzat katılmayıp bir sahabinin komutası altında gönderdiği askerî birliklerin hareketine de seriye denir. Doğru cevap C’dir.
3. İslâm dini bakımından asıl olan barıştır. Savaş, ancak barışı gerçekleştirmenin mümkün olmadığı durumlarda söz konusu olabilir. Bununla birlikte ülkenin ve halkın zarar görmemesi için düşmana karşı daima hazırlıklı olmak ve savaşmak gerekebilir. Müslümanlara savaş izninin verildiği ayet aşağıdakilerden hangisidir? A) Hac Suresi, 39. Ayet B) Bakara Suresi, 180. Ayet C) Nisa Suresi 30. Ayet D) Kalem Suresi 130. Ayet E) Duha Suresi 1. Ayet
Çözüm: Müslümanlara 624 yılında, Hac suresinin 39. ayetiyle savaş izni verildi. Bu konuyla ilgili bazı ayetler şunlardır: “Artık saldırıya uğrayan mü’minlere, zulmedildikleri için cihat etme izni verildi. Şüphesiz ki Allah, onlara yardım etmeye elbette kadirdir.” (Hac, 39). Doğru cevap A’dır.
4. İlk Türk donanması kim tarafından kurulmuştur? A) I. Kılıçarslan B) Elbruz Bey C) Çaka Bey D) Alparslan E) Hüsamettin Çoban Bey
Çözüm: Anadolu’da ilk Türk donanması I. Kılıçarslan zamanında Çaka Bey tarafından kuruldu. Çaka Bey, donanması ile birçok Ege adasını fethetti. Anadolu Selçukluları, Sinop ve Antalya fethedildikten sonra biri Karadeniz’de, diğeri Akdenizde olmak üzere iki ayrı donanma kurdular. Donanmaların başında Reisü’l-Bahr denilen iki ayrı amiral bulunuyordu. Gemi kaptanlarına reis deniliyordu. Sinop, Antalya ve Alanya (Alâiye)’da tersaneler kurmuşlardı. Alaaddin Keykubad devrinde Hüsamettin Çoban Bey komutasındaki Karadeniz donanması ile Kırım fethedildi. Doğru cevap C’dir.
5. Abbasiler devrinde, içlerinde bedevilerin, köy, kasaba ve şehir halkının, ulema ve sûfilerin yer aldığı gönüllü olarak savaşan kişilere ne ad verilirdi? A) Reccâle B) Mütetavvia C) Mürtezika D) Suğur E) Neffâtün
Çözüm: Ordunun ikinci büyük muharip gücü mütetavvia denilen gönüllülerdi. İçlerinde bedevilerin, köy, kasaba ve şehir halkının, ulema ve sûfilerin yer aldığı bu gönüllü grupların Yemen ve Türkistan gibi çok uzak yerlerden geldikleri oluyordu. Emevi ve Abbasiler devrinde iki yüz yıldan fazla süren Anadolu Gazaları’na Türkistan’dan pek çok gönüllü geldiği ve bu savaşlara katıldığı bilinmektedir. Doğru cevap B’dir.
6. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) Mürtezika: ücretli dâimî askerler B) Börk: beyaz keçeden başlık C) Serleşkerlik: askerî bölgeler D) Emirü’l-ümera: beylerbeyi E) Tımarlı sipahilerin önemli illerdeki komutanları: sipahiler
Çözüm: Tımarlı sipahilerin önemli illerdeki komutanlarına sipahi değil subaşı denir. Doğru cevap E’dir.
7. Abbasiler döneminde aşağıdakilerden hangisi askerden sorumlu olan komutan isimleri doğru verilmiştir? I. Arif: 10 asker II. Halîfe: 50 asker III. Emîr: 100 asker IV. Nakîb: 10.000 asker A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) I, II ve IV E) Hepsi
Çözüm: Nakîb 100 askerin; Emîr ise 10.000 askerin komutanıdır. III ve IV. öncüller yanlıştır. Doğru cevap A’dır.
8. İlk Abbasi halifeleri orduya büyük bir önem vermişlerdi. Buna bağlı olarak orduda görev yapan bazı muharip sınıflar oluştu. Bunlar yaptıkları iş ve hizmetlere göre isimlendirilmişlerdi. Aşağıdakilerden hangileri bu sınıflara ait kavramların karşılığıdır? I. Fürsân: Atlı birlikler II. Rumât: Okçu birlikleri III. Neffâttün: Petrole bulaştırılmış paçavraları düşman üzerine atan askerî birlik IV. Müşât: Kılıç, kalkan ve mızrakla donatılmış yaya birlikleri A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) I, II ve IV E) Hepsi
Çözüm: Verilen tüm öncüller doğrudur. Doğru cevap E’dir.
9. Hulefâ-İ Râşidîn Devri’nde maaşlı dâimî askerlik uygulaması ilk kim zamanında uygulanmaya başlanmıştır? A) Hz. Ali B) Hz. Osman C) Hz. Ömer D) Hz. Ebubekir E) Hz. Akil
Çözüm: Halife Hz. Ömer, ilk askerî divanı kurdu. Askerliği devamlı hâle getirdi. Bu sisteme dâhil olan askerlerin isimleri divan defterlerine yazıldı. Her askerin aile ve kabilesiyle ilgili bigilere kayıtlarda yer verildi. Bu askerlere ve ailelerine devlet hazinesinden (beytü’l-mâl) ayrıca maaş bağlandı. Kimin ne kadar maaş alacağı da bu sicillere işlendi. Hz. Ömer bununla da yetinmedi. Bu maaşlı ve profesyonel askerler için daimî ordugâhşehirler (askerî garnizonlar) inşa ettirdi. Doğru cevap C’dir.
10. Emeviler, Hz. Ömer devrindeki askerî sistemde bir değişiklik yapmadı. Düzenli, dâimî ve paralı askerlik sistemini devam ettirdi. Orduyu, II. Mervan’a kadar hamîs adı verilen beş bölüm halinde düzenledi. Aşağıdakilerden hangisi bu bölümlerden biri değildir? A) Ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri B) Sağ kanat C) Sol kanat D) Süvarilerden oluşan öncü birlikler E) Bahriyeliler
Çözüm: Orduyu, II. Mervan’a kadar hamîs adı verilen beş bölüm halinde düzenledi: Buna göre ordu, ortada başkumandanın emrinde savaşan merkez birlikleri (kalbü’l-ceyş), sağ kanat (meymene), sol kanat (meysere), süvarilerden oluşan öncü birlikler (talîa veya mukaddeme) ve artçı birliklerden (sâkatü’l-ceyş) meydana geliyordu. Doğru cevap E’dir.
|