Konu: Ünite 9 – Hukuk Kurumları Çözümlü Test IV

[Uyanan Gençlik]

1. Bir ülkeye yerleşmiş insan topluluğunun düzenini kuran ve temsil eden siyasî iktidarın, kişiliğe ve egemenliğe sahip bir kuruluş biçimindeki görünüşü ne olarak tanımlanır? A) Devlet B) Millet C) Halk D) Toplum E) İnsanlık Çözüm: Bir ülkeye yerleşmiş insan topluluğunun düzenini kuran ve temsil eden siyasî iktidarın, kişiliğe ve egemenliğe sahip bir kuruluş biçimindeki görünüşü devlet olarak tanımlanır. Toplumun ihtiyaçlarını karşılamak ve toplum için faydalı olan şeylerin yapılması onun varlık sebebidir. Devletin en temel görevi budur. Doğru cevap A’dır. 2. İslam tarihinde günümüzde bilinen anlamda hapishane kim zamanında ortaya çıkmıştır? A) Hz. Muhammed B) Hz. Ebu Bekir C) Hz. Ömer D) Hz. Osman E) Hz. Ali Çözüm: Günümüzde bilinen anlamıyla hapishane, Hz. Peygamber ve Hz. Ebubekir devrinde mevcut değildi. Bildiğimiz şekildeki hapishane, ancak Hz. Ömer devrinde ortaya çıkmıştır. Zira Allah Rasulü zamanında tutuklanan sanığın, başkalarından ayrılarak bir ev ya da camide yalnız kalması sağlanırdı. Doğru cevap C’dir. 3. İslam devletinin vilayetlerine kadı tayin eden ilk kişi kimdir? A) Hz. Ebu Bekir B) Hz. Osman C) Hz. Ali D) Hz. Muhammed E) Hz. Ömer Çözüm: İslâm ülkesi vilâyetlerine kadılar tayin eden ilk kişi Hz. Ömer’dir. Doğru cevap E’dir. 4. Osmanlılarda kadılık görevine getirilme işi ilk kiminle başlamıştır? A) Şeyh Edebali B) Dursun Fakih C) Çandarlı Kara Halil D) Karamani Mehmet Paşa E) Akşemsettin Çözüm: Osmanlılarda kadılık görevine getirilme işi ilk kez Osman Gazi tarafından kayınpederi Şeyh Edebali’nin damadı ve talebesi Dursun Fakih ile başlar. Doğru cevap B’dir. 5. Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan görevli kimdir? A) Katib B) Naib C) Kadı D) Muhzır E) Kazasker Çözüm: Osmanlı döneminde davacılarla davalıları mahkemeye çağıran ve duruşma sırasında hazır bulunmalarını sağlayan muhzır adındaki bir görevli vardı. Doğru cevap D’dir. 6. Osmanlı döneminde çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen kişi kimdir? A) Naib B) Kadı C) Kazasker D) Muhzır E) Katib Çözüm: Osmanlı döneminde çeşitli konularda kadılara vekâlet eden ve kadılar tarafından geçici veya daimi olarak belirli bir iş için görevlendirilen nâibler vardı. Doğru cevap A’dır. 7. Osmanlı döneminde tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişiler kimdir? A) Muhzır B) Naib C) Kazasker D) Kadı E) Katib Çözüm: Osmanlı dönemindeki mahkemelerde tarafların iddia ve savunmalarını, şahitlerin beyanını tam ve doğru bir şekilde kaydetmekle görevli kişilere kâtib denirdi. Doğru cevap E’dir. 8. Aşağıdakilerden hangisi kadıların hükmederken bilmesi zorunlu olan şartlardan değildir? A) Kur’an B) Sünnet C) İcmâ D) Kıyas E) Hisbe Çözüm: Kadıların Kur’an, Sünnet, İcmâ ve Kıyası bilmesi şart koşulur. İslâm dünyasında, Hz. Peygamber devrinden itibaren varlığı bilinen ve İslâm dünyasının önemli bir kurumu olan hisbe kurumu ise, “iyiliği emretmek, kötülüğü yasaklamak” esprisine dayanıyordu. Doğru cevap E’dir 9. İslam dünyasında hisbe sistemi ilk defa kim döneminde kim döneminde uygulamaya konulmuştur? A) Hz. Ebu Bekir B) Hz. Ömer C) Hz. Osman D) Hz. Ali E) Hz. Muhammed Çözüm: Hisbe sistemini ilk defa uygulamaya başlayan Ömer b. Hattâb’dır. Doğru cevap B’dir. 10. Endülüs Emevi Devleti’nde mezalim müsessesesini idare eden kişi aşağıdakilerden hangisidir? A) Divanül Mezalim B) Muhtesip C) Sahibu Ahkâmi’l-Mezâlim D) Küttab E) Naib Çözüm: Endülüs Emevi Devleti’nde de “Sahibu Ahkâmi’l-Mezâlim” ünvanı ile anılan bir görevli ve bunun idare ettiği bir mezâlim müessesesi vardı. Doğru cevap C’dir.