Konu: XV. Yüzyıla Kadar Türk – Sıra Sizde Yanıt Anahtarı

[Ders Hocası]

[b]Sıra Sizde 1 Karahanlılar döneminde medana getirilen ilk edebî eserlerin muhtevalarında hangi unsurlar öne çıkmıştır? [/b] Karahanlılar döneminde yazılan Kutadgu Bilig’de siyaset düşüncesi, Dîvânu Lügâti’t-Türk’te dil düşüncesi, Atabetü’l-hakâyık’ta da ahlâk düşüncesi ağır basmaktadır. [b]Sıra Sizde 2 Orta Asya’da Ahmed Yesevî’nin önde gelen halifelerinden Süleyman Hakîm Ata’nın eserleri hakkında bilgi edininiz. [/b] Süleyman Bakırgânî olarak da bilinen Süleyman Hakîm Ata, Yesevî’nin üçüncü halifesidir ve hikmetler ve manzumeler söylemekle meşhur olmuştur. Ahir Zaman Kitabı, Meryem Kitabı ve Bakırgan Kitabı adlı üç manzum eseri günümüze ulaşmıştır. [b]Sıra Sizde 3 Mevlâna ve Yunus Emre’den sonra Anadolu’daki Türk edebiyatı ne şekilde bir gelişim seyri izlemiştir? [/b] Anadolu’da meydana getirilen tasavvufî edebiyat iki ana koldan ilerlermiştir. Birincisi, Mevlâna ve Sultan Veled çizgisinde divan edebiyatının nazım şekillerini; İkincisi, Yunus Emre çizgisinde daha çok halk edebiyatı nazım şekillerini kullanmıştır. [b]Sıra Sizde 4 Anadolu’da Türkçenin edebî dil haline gelmesinde siyasî hadiselerin ne tür bir etkisi olmuştur?[/b] Selçuklu Döneminde Anadolu’da Türkçe sadece halkın konuştuğu bir dil olarak varlığını sürdürmüştür. Bu dönemde Türkçe yazılan eserlerin sayısı oldukça azdır. Anadolu Selçuklu Devletinin dağılma süreci, her bölgede ayrı bir Beyliğin kurulmasıyla sonuçlanmıştır. Beyliklerin başında bulunanların çoğunlukla Arapça ve Farsçayı bilmemeleri, resmi yazıların Türkçe yazılmasını zorunlu kılmıştır. Ayrıca Beylere sunulmak amacıyla Türkçe eserler yazılmasının yanı sıra Arapça ve Farsça bazı meşhur eserleri Türkçeye kazandırma faaliyetleri de hız kazanmıştır. Bu da Türkçenin edebî ve ilmî bir dil olarak gelişmesine katkıda bulunmuştur. [b]Sıra Sizde 5 Yunus Emre’nin mutasavvıf şairler üzerinde etkisi olduğu bilinmektedir. XV. yüzyılın sonuna kadar Yunus tarzı şiirleriyle tanınan beş şair ismi tespit ediniz.[/b] Yunus Emre tarzında şiirleriyle tanınmış olan şairler: Said Emre (ö. ?), Kaygusuz Abdal (ö. 1444), Kemal Ümmî (ö. 1475 ), Eşrefoğlu Rûmî (ö. 1469-70 ), İbrahim Tennûrî (ö. 1482 ).