[b]Sıra Sizde 1 Modern bilgisayarlardaki işletim sistemine neden ihtiyaç duyulmuştur?[/b]
Önceleri bilgisayara eklenen yeni bir donanımın sisteme tanıtılması için kullanıcıların belirli işlemler yapması veya program yazması gerekirken, günümüzde bilgisayar bu donanımları otomatik olarak algılamakta ve içindeki programlarla uyumlu kılmaktadır. Modern bilgisayarların yaygın olmadığı dönemlerde bilgisayar firmaları sistemin çalışması için gerekli olan programları bellekler üzerine yüklemekteydiler. Bu programlar belirli programlama dilleriyle geliştiriliyordu. Bunun sonucunda her bilgisayar farklı bir programlama dilini desteklemekte ve dolayısıyla geliştirilen program sadece yazıldığı bilgisayarda kullanılabilmekteydi. Bu sınırlılıklar, üreticileri geliştirilen bir programın farklı bilgisayarda çalışabilir olması gerekliliği konusunda birleştirdi. Bu durum, daha farklı bir sistem yazılımının geliştirilmesi gereksinimini ortaya çıkardı. Böylece uygulama yazılımları ile sistemin çalışabilmesi için gerekli olan programlar uyumlu olarak çalışabilecekti. Günümüzde kullandığımız kişisel bilgisayarlarda, aslında bizim farkında olmadığımız, fakat arka planda sürekli çalışan ve kullanıcı, donanım ve yazılımların koordinasyonunu ve yönetimi sağlayan işletim sistemi işte bu gereksinimin ürünü olarak geliştirilmiştir.
[b]Sıra Sizde 2 İşletim sistemi sadece bilgisayarlara özgü bir sistem yazılımı mıdır?[/b]
İşletim sistemleri sadece bilgisayarlarda değil, cep telefonları, oyun konsolları, modemler, hatta bazı buzdolabı, fırın gibi elektrikli cihazlarda da bulunabilir. Öte yandan, tost makinesi, saç kurutma makinesi, tıraş makinesi gibi cihazlarda böyle bir sistem yazılımına ihtiyaç yoktur, çünkü bu cihazlarla aynı anda birden fazla karmaşık işlemler yapacak bir sistem bulunmaz.
[b]Sıra Sizde 3 Sunucu ile masaüstü işletim sistemleri arasındaki temel farklar nelerdir?[/b]
Sunucular masaüstü işletim sistemlerinden aşağıdaki özellikler bakımından farklılık gösterir. Performans gücü: Sunucu çoklu kullanıcıya hizmet ettiğinden, çoklu işlemci desteği, yüksek kapasiteli bellek ve yüksek performanslı merkezi işlem birimi içermelidir. Bir başka deyişle performans gücü masaüstü işlemciye göre yüksektir. Değişim kapasitesi: Sunucunun ihtiyaca göre ne kadar değiş- tirilebileceğidir. Örneğin, sunucunun artan kullanım yüküne karşılık işlemci sayısını veya hızını değiştirme, bellek miktarını ayarlama (arttırma), işletim sistemi ile uyumlu çalışma durumunu test etme gibi değişim ve güncellenebilirlik özellikleri bulunur. Yedeklenebilme: Kullanılan donanımlar yedekli olmalıdır. Masaüstü işlemciye göre herhangi bir arıza çıktığında sunu cu içinde bulunan yedek donanım otomatik olarak devreye girmeli ve sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam etmelidir. Güvenlik: Özellikle son zamanlarda gerek kişisel bilgisayar gerek sunucu tarafında güvenlik kavramı önem kazanmış- tır. Bu noktada sunucuların güvenliği kişisel bir bilgisayara oranla oldukça önemlidir.
[b]Sıra Sizde 4 Açık ve kapalı kaynak kodlu işletim sistemleri arasındaki temel farklılıklar nelerdir?[/b]
Kapalı kaynak kodlu işletim sistemleri genellikle firmalar tarafından geliştirilen, dolayısıyla ücretli ve bu şirketlerde gö- revli kişilerin erişimi olan sistemlerdir. Açık kaynak sistemleri ise ücretsiz ve gönüllü topluluklar tarafından geliştirilen ürünlerdir. Açık kaynak yazılımları, herkes tarafından görü- lebilir yani erişilebilir kodlara sahiptir. Dolayısıyla geliştirilen yazılımda kullanıcıların hatalarını izlemek, tanımlamak ve düzeltmek mümkündür. Bu özelliği ile, açık kaynak sistemleri daha hızlı güncellenme şansına sahiptir. Kapalı kaynak kodlu işletim sistemlerine erişim olmadığı için güncelleme ve geliştirme firmaya aittir. Açık kaynak ortamları, teknoloji üretebilecek nesilleri yetiştirmenin etkin yollarından biridir. Bunun yanı sıra, ithal hazır çözümler yerine yerelde kendi insanına güvenme ve yatırım yapma fırsatı sağlar.
[b]Sıra Sizde 5 Bir işletim sistemi genel olarak nasıl çalışır? [/b]
Bilgisayarınızın açma tuşuna bastığınızda açılış ekranının görünüp, donanım parçalarını tanıdıktan sonra sabit diskten gelen verileri işlemeye başlaması ile işletim sistemi kendini açmaya başlar. Açılış sırasında işletim sistemi kendisini belleğe atarak hafızadan çalışmaya devam eder. Bilgisayar tamamen açılıp masaüstü ekran görüntüsü geldiğinde bilgisayardaki uygulamalar çalışmaya başlar. Bu uygulamaların açılmasının tamamlanmasından sonra çalışma işlemi biter ve sıra kullanıcının işlem yapmasına gelir.
[b]Sıra Sizde 6 Masaüstünde “Ülkeler” klasöründeki “Türkiye” dosyanızı “Konferans” adlı başka bir klasö- re nasıl taşırsınız? Yalnız bu sırada sizden beklenen her iki klasörde de aynı dosyayı silinmeden, korumanız.[/b]
Bu işlemi gerçekleştirmek için, masaüstünde “Ülkeler” klasöründeki “Türkiye” dosyanızın üstüne gelip fareyle sağ tıklayın ve açılan menüden Kopyala seçeneğini seçin. Daha sonra “Konferans” klasörünün içine gelin ve boş bir alana yine fareyle sağ tıklayarak Yapıştır komutunu seçin. Bu şekilde her iki klasör aynı dosyayı içermiş olacaktır. Eğer bölümde anlatıldığı gibi dosyayı aynı sürücü içinde bir klasörden diğerine Kes/Yapıştır komutuyla taşımanız durumunda “Türkiye” dosyası “Ülkeler” klasöründen silinmiş olacaktır.
[b]Sıra Sizde 7 Sizce Linux’ un güçlü yönlerinin yanında, hiç zayıf taraf(lar)ı yok mu?[/b]
Elbette bu işletim sisteminin de dezavantajlı yanları mevcut. Linux’ un ücretsiz ve serbestçe dağıtılıyor olması birçok kişinin bu işletim sistemine güvenini sarsabilmektedir. İnsanların bedava olarak sunulan bir ürüne bakış açısı her zaman olumlu olmayabilir, örneğin açık erişimi olan bir ürü- ne ilişkin “ucuz! demek ki basit” gibi bir algı oluşturabilir. Bu işletim sisteminin herhangi bir finansal destek altında gelişmemesi de kullanımı sınırlayan unsurlardır biridir. Ticari işletim sistemlerine kıyasla; teknik destek, dağıtım ve dokümantasyon alanlarında açık kaynak kodlu yazılımların eksikleri vardır. Özellikle anahtar teslim çözümlere alışmış kullanıcıların, teknik desteği sınırlı olan bu ve benzeri ürünleri tercih etme eğilimi sınırlıdır. Finansal desteğin olmaması işletim sistemine uyumlu yazılımların geliştirilmesini de kı- sıtlamıştır. Örneğin; “oyunlar” buna en çarpıcı örnektir. Bu sistemleri kullanabilmek için belirli bir düzeyde bilgisayar bilgi, beceri ve donanıma da sahip olmak gerekir.
[b]Sıra Sizde 8 Soru: Mobil işletim sistemlerinin gelecekte nasıl olabileceğini araştırın.[/b]
Cevap: Geçmişten 2010'ların sonuna kadar işletim sistemlerinin mobil cihazlardaki gelişimine bakıldığında devamlı bir gelişme olduğu görülmektedir. Gelecek için de bu gelişmelerin devam edeceği öngörülebilir. Bu gelişmelerin ilki donanımsal olacaktır. Bilindiği gibi mobil teknolojiler, masaüstü ya da dizüstü bilgisayarlar gibi büyük olmadıkları için donanımsal gelişimlerde küçük ve güçlü sistemlere ihtiyaç duymaktadırlar. Dolayısıyla, mikroçip teknolojisinin gelişiminin mobil cihazları pozitif yönde etkileyeceği söylenebilir. Yazılımsal anlamda gelişmeler de donanımsal gelişmeleri takip edecektir. Daha gelişmiş donanımlar daha gelişmiş yazılımlara olanak tanıyacaktır.
|