Konu: Namazların Kazası

[Ders Hocası]

Bir namazı vaktinde kılmaya [b]“edâ”[/b], herhangi bir sebeple bozulan bir namazı yeni baştan kılmaya “iâde”, vaktinden sonra kılmaya da [b]“kazâ”[/b] denir. Vaktinde kılınmayan beş vakit namazın kazâsı farzdır. Vitir namazının kazâsı da vaciptir. Şâfiîler sünnetlerin kazâsının müstehab olduğunu ileri sürmüşlerdir. Hanefîler’e göre sabah namazının farzı sünnetiyle birlikte kılınamamışsa, o günün güneşinin doğup kerâhet vakti çıktıktan sonra istivâ vaktine kadar bu sünnet, farz ile birlikte kazâ edilir. Bir de öğlenin ilk sünneti, cemaatle farza yetişmek için terk edilecek olsa, farzdan sonra kazâ edilir. Cuma namazının ilk dört rek‘atlık sünneti de böyledir ve kazâ edilebilir. Bir namazı özürsüz olarak ve sırf tembellik yüzünden kazâya bırakmak büyük bir günahtır. Her ne kadar bu namaz, kazâ edilmekle kişinin namaz borcu ödenmiş olur ise de, bu namazın geciktirilmesinden dolayı meydana gelen günahın affedilmesi için tevbe ve istiğfar gerekir. Altı vakit namazdan az kazâsı bulunan kişiye sahib-i tertîb adı verilir. Böyle bir kişi önce kazâya kalan namaz/namazlarını sırasıyla kılar, sonra da vakit namazını edâ eder. Ancak kazâya kalmış namazlar birden fazla olup da vakit bunlardan yalnız bir kısmı ile vakit namazına müsait ise, tertîbe riayet etmek gerekmez ve vakit namazının kazâya kalmamasına dikkat edilir. Altı veya daha fazla vakit namazı kazâya kalan kişinin, sahib-i tertîb sayılmayacağı için kazâya kalan namazlar ile vakit namazları arasında sırayı gözetmesi gerekmez ve dolayısıyla kaçırdığı namazları kazâ etmeden de vakit namazlarını kılabilir. Şâfiî mezhebine göre, sahib-i tertîb adı verilen kişinin, tertip ve sıraya uyarak namazları kılması müstehaptır. Birkaç kişi, kazâya kalan aynı namazlarını cemaatle kılabilirler. Nitekim Hz. Peygamber, Hendek savaşında kazâya kalan namazları cemaatle kıldırmıştır. Mazeretsiz kılınmayan kazâya kalmış namazların evde kılınması daha iyidir. Çünkü günahları gizleyip teşhir etmemek ve böylece yaygınlaşmasını önlemek gerekir.